Τον τελευταίο καιρό ακούγεται ότι οι ΗΠΑ αναζητούν άλλες βάσεις στην ευρύτερη περιοχή. Σε αυτό το πλαίσιο φέρεται ότι θα αναβαθμισθεί ο ρόλος Ελλάδος - Κύπρου για την ασφάλεια της Δύσεως.
ΑΓΓΕΛΟΣ Μ. ΣΥΡΙΓΟΣ*
Τον τελευταίο καιρό ακούγεται ότι οι ΗΠΑ αναζητούν άλλες βάσεις στην ευρύτερη περιοχή. Σε αυτό το πλαίσιο φέρεται ότι θα αναβαθμισθεί ο ρόλος Ελλάδος - Κύπρου για την ασφάλεια της Δύσεως.
Μετά 74 χρόνια αμερικανικής παρουσίας στο Ιντσιρλίκ, κατά πόσον όλα αυτά δεν είναι απλώς ελληνικοί ευσεβείς πόθοι; Η απάντηση κρύβεται σε μία παρατήρηση του καθηγητή Ευάνθη Χατζηβασιλείου:
«Υπάρχει στον κόσμο η ζώνη της ειρήνης και η ζώνη του πολέμου. Εμείς είμαστε στη ζώνη της ειρήνης αλλά στα ακρότατα όριά της. Βόρεια, ανατολικά και νότια είναι η ζώνη του πολέμου. Η ζώνη της ειρήνης έχει μεταφερθεί».
Η Τουρκία επί δεκαετίες υπήρξε το προπύργιο της Δύσεως στην ευρύτερη περιοχή. Ηταν το τελευταίο ασφαλές καταφύγιο της ζώνης της ειρήνης δίπλα στη ζώνη του πολέμου. Η τουρκική θέση στο σύστημα δεν επηρεάσθηκε ούτε όταν άρχισε η διάλυση των ισχυρών κρατών της περιοχής που αποτελούσαν παραδοσιακούς εχθρούς του Ισραήλ. Από τις τρεις χώρες (Ιράκ, Συρία και Ιράν) που διεκδικούσαν αυτόν τον ρόλο, μόνον το Ιράν έχει απομείνει ισχυρό.
Μετά το 2010, όμως, οι στρατηγικές επιλογές της Τουρκίας μετέβαλαν προς το δυσμενέστερο τη θέση της. Αυτό οφείλεται εν μέρει στις θρησκευτικές αντιλήψεις Ερντογάν και στον νεοοθωμανικό μεγαλοϊδεατισμό του. Οταν άρχισε το κίνημα της Αραβικής Ανοιξης, η Τουρκία, με τη στήριξη του Κατάρ, προσπάθησε να τοποθετήσει στην περιοχή φίλα προσκείμενες ισλαμικές αδελφότητες.
Το πρώτο μεγάλο βήμα ήταν η Αίγυπτος. Το 2012 οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι πήραν την εξουσία εκλέγοντας τον Μόρσι πρόεδρο της χώρας. Η ισλαμική αδελφότητα Χαμάς στην Παλαιστίνη ήταν συμπληρωματική. Το μεγάλο παιχνίδι του Ερντογάν έλαβε χώρα στη Συρία. Η ανατροπή του καθεστώτος Ασαντ θα έφερνε στην εξουσία ένα ισλαμικό κίνημα και θα ολοκλήρωνε την αλυσίδα των ισλαμικών αδελφοτήτων στην περιοχή. Για διαφόρους λόγους το όλο εγχείρημα έπεσε στο κενό.
Την ίδια περίοδο βγήκε στη δημοσιότητα και η αντιπαλότητα Τουρκίας - Ισραήλ λόγω του επεισοδίου με το «Μαβί Μαρμαρά». Επρόκειτο απλώς για το ορατό τμήμα του παγόβουνου. Είναι υπεραπλούστευση να αποδοθούν όλα στον έμφυτο αντισημιτισμό του Ερντογάν. Οπως έχει αποδείξει στις σχέσεις του με τη Ρωσία, ο Ερντογάν είναι ρεαλιστής και διατεθειμένος να «καταπιεί» πολλά, εάν πιστεύει ότι αυτό θα είναι προς το συμφέρον του. Η ρίζα των κακών σχέσεων Τουρκίας - Ισραήλ είναι η επιλογή του Τελ Αβίβ να στηρίξει τη δημιουργία κουρδικού κράτους στην περιοχή.
Ολα αυτά όμως μετέφεραν τα όρια της ζώνης του πολέμου. Η Τουρκία για πρώτη φορά μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει περάσει στην επικράτεια αυτής της ζώνης. Επίσης, κυρίως λόγω Ερντογάν, δεν εγγυάται ως χώρα τον προσανατολισμό της προς τη Δύση. Κατ’ αντιστοιχίαν, Ελλάδα και Κύπρος πλέον είναι τα ακραία όρια της ζώνης της ειρήνης. Αυτός είναι και ο λόγος που έχουν βάση οι απόψεις περί πιθανής αναβαθμίσεως του ρόλου μας.
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Kείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια.
Ο διαχειριστής του ιστολόγιου δεν ευθύνεται για τα σχόλια και τους δεσμούς που περιλαμβάνει. Τονίζουμε ότι υφίσταται μετριασμός των σχολίων και παρακαλούμε πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψιν σας τα ακόλουθα:
● Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες, ασυνάρτητος λόγος και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, πολύ περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο, εναντίον των συνομιλητών ή και των συγγραφέων, με υποτιμητικές προσφωνήσεις, ύβρεις, υπονοούμενα, απειλές, ή χυδαιολογίες.
● Μην δημοσιεύετε άσχετα, με το θέμα, σχόλια.
Μετά 74 χρόνια αμερικανικής παρουσίας στο Ιντσιρλίκ, κατά πόσον όλα αυτά δεν είναι απλώς ελληνικοί ευσεβείς πόθοι; Η απάντηση κρύβεται σε μία παρατήρηση του καθηγητή Ευάνθη Χατζηβασιλείου:
«Υπάρχει στον κόσμο η ζώνη της ειρήνης και η ζώνη του πολέμου. Εμείς είμαστε στη ζώνη της ειρήνης αλλά στα ακρότατα όριά της. Βόρεια, ανατολικά και νότια είναι η ζώνη του πολέμου. Η ζώνη της ειρήνης έχει μεταφερθεί».
Η Τουρκία επί δεκαετίες υπήρξε το προπύργιο της Δύσεως στην ευρύτερη περιοχή. Ηταν το τελευταίο ασφαλές καταφύγιο της ζώνης της ειρήνης δίπλα στη ζώνη του πολέμου. Η τουρκική θέση στο σύστημα δεν επηρεάσθηκε ούτε όταν άρχισε η διάλυση των ισχυρών κρατών της περιοχής που αποτελούσαν παραδοσιακούς εχθρούς του Ισραήλ. Από τις τρεις χώρες (Ιράκ, Συρία και Ιράν) που διεκδικούσαν αυτόν τον ρόλο, μόνον το Ιράν έχει απομείνει ισχυρό.
Μετά το 2010, όμως, οι στρατηγικές επιλογές της Τουρκίας μετέβαλαν προς το δυσμενέστερο τη θέση της. Αυτό οφείλεται εν μέρει στις θρησκευτικές αντιλήψεις Ερντογάν και στον νεοοθωμανικό μεγαλοϊδεατισμό του. Οταν άρχισε το κίνημα της Αραβικής Ανοιξης, η Τουρκία, με τη στήριξη του Κατάρ, προσπάθησε να τοποθετήσει στην περιοχή φίλα προσκείμενες ισλαμικές αδελφότητες.
Το πρώτο μεγάλο βήμα ήταν η Αίγυπτος. Το 2012 οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι πήραν την εξουσία εκλέγοντας τον Μόρσι πρόεδρο της χώρας. Η ισλαμική αδελφότητα Χαμάς στην Παλαιστίνη ήταν συμπληρωματική. Το μεγάλο παιχνίδι του Ερντογάν έλαβε χώρα στη Συρία. Η ανατροπή του καθεστώτος Ασαντ θα έφερνε στην εξουσία ένα ισλαμικό κίνημα και θα ολοκλήρωνε την αλυσίδα των ισλαμικών αδελφοτήτων στην περιοχή. Για διαφόρους λόγους το όλο εγχείρημα έπεσε στο κενό.
Την ίδια περίοδο βγήκε στη δημοσιότητα και η αντιπαλότητα Τουρκίας - Ισραήλ λόγω του επεισοδίου με το «Μαβί Μαρμαρά». Επρόκειτο απλώς για το ορατό τμήμα του παγόβουνου. Είναι υπεραπλούστευση να αποδοθούν όλα στον έμφυτο αντισημιτισμό του Ερντογάν. Οπως έχει αποδείξει στις σχέσεις του με τη Ρωσία, ο Ερντογάν είναι ρεαλιστής και διατεθειμένος να «καταπιεί» πολλά, εάν πιστεύει ότι αυτό θα είναι προς το συμφέρον του. Η ρίζα των κακών σχέσεων Τουρκίας - Ισραήλ είναι η επιλογή του Τελ Αβίβ να στηρίξει τη δημιουργία κουρδικού κράτους στην περιοχή.
Ολα αυτά όμως μετέφεραν τα όρια της ζώνης του πολέμου. Η Τουρκία για πρώτη φορά μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει περάσει στην επικράτεια αυτής της ζώνης. Επίσης, κυρίως λόγω Ερντογάν, δεν εγγυάται ως χώρα τον προσανατολισμό της προς τη Δύση. Κατ’ αντιστοιχίαν, Ελλάδα και Κύπρος πλέον είναι τα ακραία όρια της ζώνης της ειρήνης. Αυτός είναι και ο λόγος που έχουν βάση οι απόψεις περί πιθανής αναβαθμίσεως του ρόλου μας.
Η αλλαγή των δεδομένων από μόνη της δεν αρκεί. Ούτε η αναβάθμιση του περιφερειακού ρόλου μπορεί να είναι ισχυρή εάν οφείλεται απλώς στη γεωγραφική μας θέση. Ενας από τους στόχους της εξωτερικής μας πολιτικής πρέπει να είναι η ανάδειξη του άξονα Ελλάδος - Κύπρου ως κύριου παράγοντα πολιτικής σταθερότητας και βάσεως συμμαχιών στο ευρύτερο ασταθές περιβάλλον της ανατολικής Μεσογείου. Στην περίπτωση της Κύπρου, αυτό σημαίνει ότι τα ζωτικά συμφέροντα της Δύσεως περνούν μέσα από τη διατήρηση της ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Παράλληλα, η πρόκληση είναι να μπορέσουμε να εμφανίσουμε την άποψή μας ως την πλέον συμφέρουσα για τα δυτικά συμφέροντα.
* Ο κ. Αγγελος Μ. Συρίγος είναι αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
kathimerini.gr
kathimerini.gr
Συνδεθείτε στη σελίδα μας στο Facebook
Tο greek1.blogspot.com δημοσιεύει άρθρα της καθημερινότητας και της πολιτικής μέσα από τα οποία ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
Tο greek1.blogspot.com δημοσιεύει άρθρα της καθημερινότητας και της πολιτικής μέσα από τα οποία ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
Kείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια.
Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, ή ότιάλλο
παρακαλούμε ενημερώστε μας στο 1greek.wordpress.com@gmail.comγια να τα αφαιρέσουμε.
Επίσης σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολόγιου μπορεί
να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Για τα άρθρα που δημοσιεύονται
εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις
των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο.
Ο διαχειριστής του ιστολόγιου δεν ευθύνεται για τα σχόλια και τους δεσμούς που περιλαμβάνει. Τονίζουμε ότι υφίσταται μετριασμός των σχολίων και παρακαλούμε πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψιν σας τα ακόλουθα:
● Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες, ασυνάρτητος λόγος και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, πολύ περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο, εναντίον των συνομιλητών ή και των συγγραφέων, με υποτιμητικές προσφωνήσεις, ύβρεις, υπονοούμενα, απειλές, ή χυδαιολογίες.
● Μην δημοσιεύετε άσχετα, με το θέμα, σχόλια.
COMMENTS