Σε ό, τι μπορεί ενδεχομένως να δείχνει να είναι η μεγαλύτερη στροφή προς την αλλαγή δεδομένων στην Μ.Ανατολή, είναι η γεωπολιτική μετ...
Πριν από ένα χρόνο, τίποτα από αυτά δεν θα ήταν προβλέψιμο, αλλά η απόλυτη αποτυχία της πολιτικής των ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή, και η απόρριψη των ρωσικών ενεργειακών σχεδίων από την ΕΕ, έκανε εφικτή αυτήν την εκπληκτικά απίθανη στροφή της Τουρκίας σε λιγότερο από έναν χρόνο.
Η Τουρκία εξακολουθεί να διαθέτει κάποιες προνομιακές σχέσεις με την Δύση, αλλά ολόκληρη η φύση της σχέσης της έχει αλλάξει για πάντα, μιας και η Άγκυρα συμμετέχει επίσημα σε αυτό που ονομάζεται «ρεαλιστική πολυπολικότητα».
Η ηγεσία της Τουρκίας έκανε ένα σημαντικό βήμα με την σφράγιση της κολοσσιαίας συμφωνίας με την Ρωσία, σε ένα τόσο ευαίσθητο πολιτικό περιβάλλον, η παλαιά φιλία με τις ΗΠΑ , δεν πρόκειται ποτέ να αποκατασταθεί (ούτε οι Τούρκοι θέλουν να είναι) όπως ήταν πριν . Ο απόηχος είναι πραγματικά είναι παγκόσμιος.
Είναι εκπληκτικό, το πόσο εύκολα η Δύση «έχασε», σε ένα τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, και λόγω των μεγάλων και εντελώς περιττών πολιτικών λανθασμένων υπολογισμών, την Συρία και την Ουκρανία.
Σχεδόν πριν από τέσσερα χρόνια, οι ΗΠΑ είχαν επιλέξει την Τουρκία, ως μια πιστή σύμμαχο , που θα προσπαθούσε να ανατρέψει την δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση της Συρίας. Ωστόσο, τα πράγματα δεν πήγαν όπως είχαν έχει προγραμματιστεί, και οι Σύριοι ενεπλάκησαν σε έναν πρωτόγνωρα «άγριο» πατριωτικό πόλεμο για να υπερασπιστούν την ύπαρξη του κοσμικού κράτους τους.
Η Τουρκία στην συνέχεια σκόπιμα «στάθηκε» έξω στο συνασπισμό εναντίον του ισλαμικού στρατού, επειδή απαιτούσε στέρεες εγγυήσεις, ως ανταμοιβή της, όπως το «πράσινο φώς» για προσπάθεια αλλαγής του καθεστώτος στην Συρία, χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα . Η τουρκική ηγεσία «έπαιζε με την φωτιά», έτσι οι ΗΠΑ άρχισαν να παίζουν το «κουρδικό χαρτί » του εθνοτικού εθνικισμού για να τους εκφοβίσουν , πράγμα που τελικά απέτυχε παταγωδώς.
Οι ΗΠΑ προχώρησαν και ακόμη παραπέρα, με τον εξοπλισμό και την εκπαίδευση των Κούρδων (μερικοί από τους οποίους είναι εγγεγραμμένοι ως τρομοκράτες στην ίδια την Τουρκία), ερχόμενοι αντιμέτωποι με τις τουρκικές «εθνικιστικές φοβίες» για την δημιουργία κουρδικού κράτους, κάτι που αποτελεί τον τέλειο εφιάλτη για όλους του Τούρκους.
Εν τω μεταξύ, η ΕΕ τηρούσε αρνητική στάση συνολικά στην ενεργειακή πολιτική της με την Ρωσία. Ως αποτέλεσμα της κρίσης στην Ουκρανία, οι Βρυξέλλες, άσκησαν τεράστια πίεση στην μη κατασκευή του αγωγού South Stream, επικαλούμενες ρήτρες ενεργειακής νομοθεσίας, και δηλώνοντας προς πάσα κατεύθυνση ότι η συνεργασία των κρατών μελών της, με την Ρωσία ήταν εντελώς παράνομη.
Οι φτωχότερες χώρες όπως η Βουλγαρία έκαναν έκκληση στην ΕΕ να επιτρέψει την υλοποίηση του έργου , τονίζοντας πόσο σημαντικό ήταν για τις εθνικές τους οικονομίες, αλλά χωρίς αποτέλεσμα, καθώς η ΕΕ με διάφορα προσχήματα κωλυσιεργούσε την υλοποίηση του έργου.
Η Ρωσία δεν είχε άλλη επιλογή, από το να βρεί μια εναλλακτική διαδρομή για την κατασκευή του έργου, και η μόνη φαινομενικά βιώσιμη ήταν η Τουρκία, η οποία εντωμεταξύ περνά τη σοβαρότερη κρίση στην ιστορία της με τις ΗΠΑ.
Ας δούμε πώς αυτό το γεωστρατηγικό αριστούργημα τέθηκε σε κίνηση, καθώς τους τελευταίους δύο μήνες υλοποιήθηκαν βασικές κινήσεις αυτού του «πολιτικού βαλς», και όλες με επίκεντρο τον Ρώσο Πρόεδρο Πούτιν.
(1) Η Σερβία:
Επίσκεψη τον Οκτώβριο του Πούτιν στην Σερβία χρησίμευσε μόνο για να ενημερώσει τον ομόλογό του σχετικά με τα σχέδια για την διάλυση του South Stream, δίνοντάς του όμως ακόμα ισχυρότερες διαβεβαιώσεις ότι η ρωσο-σερβική σχέση θα παραμείνει ανέπαφη, κινούμενη συνεχώς «προς τα εμπρός», με ή χωρίς το έργο του αγωγού φυσικού αερίου.
(2) Η Συρία και το Σότσι:
Ο υπουργός Εξωτερικών της Συρίας Walid Muallem επισκέφθηκε το Σότσι περασμένη εβδομάδα και συναντήθηκε προσωπικά με τον ρώσο Πρόεδρο Β. Πούτιν και τον Υπουργό Εξωτερικών S. Lavrov.
Η συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε κεκλεισμένων των θυρών, τονίζοντας εμφατικά την «προσοχή» που έδωσε ο Ρώσος ηγέτης στον καλεσμένο του. Ο Πούτιν θα μπορούσε απλά μιλήσει τηλεφωνικά στον Σύρο Πρόεδρο Άσαντ σχετικά για την επικείμενη επίσκεψή του στην Τουρκία, προκειμένου να καθησυχάσει τον πιστό και σεβαστό εταίρο του, για τις θετικές προθέσεις του και την γενικότερη εικόνα γύρω από τα κίνητρά του. Εκείνος προτίμησε να καλέσει το Σύρο ΥΠΕΞ , για του «μιλήσει προσωπικά», για τα κίνητρα του.
(3) Τουρκία:
Το τελικό βήμα ήταν για τον Πούτιν να πάει στην Τουρκία και να κάνει την ανακοίνωση, μετά τη συνάντησή του με τον Ερντογάν. Η Τουρκία αντιλαμβάνεται ότι έχει παρθεί από την ρωσική ηγεσία η οριστική απόφαση υλοποίησης του έργου, και ότι δεν υπάρχουν «πισωγυρίσματα» σε αυτήν την απόφαση. Το έργο του αγωγού απορρίπτονταν από την ΕΕ για δεκαετίες, και ο πιο κοντινός στρατιωτικός σύμμαχο της, οι ΗΠΑ, έπαιξαν έναν ανόητο ρόλο κατά την διάρκεια ολόκληρου του Συριακού πολέμου.
Ακόμη χειρότερα, το «κουρδικό χαρτί», βρίσκεται εντελώς εκτός ελέγχου, και φαίνεται αναπόφευκτο ότι αργά ή γρήγορα μια κουρδική εξέγερση θα αναζωπυρωθεί, με αιματηρότατες και αποσταθεροποιητικές συνέπειες για όλη την περιοχή. Σε μια ρεαλιστική νότα, των παγκόσμιων γεγονότων η Τουρκία ουσιαστικά μετατοπίσθηκε από την Δύση σε έναν άλλο αντίπαλο συνασπισμό (βλέπε BRICS και G20), έτσι ώστε τα εθνικά συμφέροντα του τουρκικού κράτους, να ενταχθούν σοφά σε ένα νέο πλαίσιο γεοπολιτικών δεδομένων.
Οι μετασεισμικές δονήσεις
Η ανακοίνωση κατασκευής του νέου « τουρκικού South Stream» έχει παγκόσμιες επιπτώσεις, και εδώ είναι μερικές μόνο από αυτές:
Ευρώπη:
Η ΕΕ θα πρέπει τώρα να πληρώνει ακριβότερα το φυσικό αέριο (κατά μέσο όρο 30% υψηλότερα) που κατά πάσα πιθανότητα θα πωλείται από τον τερματικό σταθμό στα ελληνο-τουρκικά σύνορα, καθώς οι αγωγοί από το ουκρανικό έδαφος βρίσκονται κάτω από την «αστάθεια», των γεγονότων στην χώρα.
Αλλά υπάρχει και μία μεγάλη παγίδα, οι φτωχές βαλκανικές χώρες που θα είναι σε θέση να πάρουν μέρος στην ενεργειακή συμφωνία ( Ρωσίας –Τουρκίας) με την κατασκευή σχετικά φθηνότερων από άποψη κόστους χερσαίων γραμμών σύνδεσης και να αναστήσουν το έργο … μόνο αν αποχωρήσουν από την ΕΕ, ή αλλάξει εντελώς η ενεργειακή νομοθεσία της ένωσης , πράγμα απίθανο.
Το μόνο που απαιτείται για την Ελλάδα ή την Βουλγαρία είναι να εγκαταλείψουν αμφότερες τις Βρυξέλλες (κάτι το οποίο δεν φαίνεται απίθανο), και το έργο να διέλθει μέσω της ΠΓΔΜ καθ “οδόν προς την Σερβία ή μέσω Βουλγαρίας, όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί, μέχρι το ουγγρικά σύνορα.
Σε αυτό το σημείο, είναι σίγουρα μια δελεαστική σκέψη για τις χώρες των Βαλκανίων που έχουν καταβληθεί από την « γερμανική λιτότητα», και την ένταξη τους στην νομισματική ένωση, μη λαμβάνοντας τίποτα σε αντάλλαγμα. Αναμένουμε ότι ο νέος αγωγός South Stream θα διαιρέσει πολιτικά την ΕΕ, όπως ποτέ πριν.
Μέση Ανατολή:
Δεν υπάρχει κανένας τρόπος που να υποδηλώνει ότι η Ρωσία θα μπορούσε να «πουλήσει» την Συρία μετά από τόσα χρόνια φιλίας, ειδικά μετά από υψηλού προφίλ συνάντηση του Πούτιν με τον Σύρο υπουργό Μουαλέμ.
Έτσι, η Τουρκία δεν προβλέπεται να εισβάλει απευθείας στην Συρία (αν και θα μπορούσε να συνεχίσει να εκπαιδεύει ορισμένες ομάδες αντικυβερνητικών μαχητών). Μπορεί, ωστόσο, να επιτρέψει στις ΗΠΑ να χρησιμοποιούν τις αεροπορικές βάσεις της και τον εναέριο χώρο της για να πραγματοποιήσουν αεροπορικές επιδρομές εναντίον του ISIL.
Δεδομένου ότι τώρα συμπεριφέρεται με έναν «πολυπολικό τρόπο», η Τουρκία παίζει με όλες τις πλευρές προς όφελός της , έτσι θα εξακολουθεί να διατηρεί μια σχέση με το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, αλλά δεν θα συμπεριφέρεται πλέον ως απόλυτος υπηρέτης.
Λαμβάνοντας υπόψη , την γεωπολιτική στροφή της Τουρκίας προς την Ανατολή, θα μπορούσε να επιτραπεί στο Ιράν να κατασκευάσει αγωγούς και μέσα από αυτούς να έχει πρόσβαση στην δυτική αγορά, και θα μπορούσε επίσης να επιτρέψει και στο αέριο του Τουρκμενιστάν να διαμετακομίζεται και στις δύο χώρες ( Τουρκία και Ιράν) καθ “οδόν προς την Ευρώπη.
Ευρασία:
Το πιο σημαντικό, είναι ότι η Τουρκία έχει δείξει ότι διαθέτει το πολιτικό σθένος να υλοποιήσει ιστορικές αποφάσεις, ανεξάρτητα από το ΝΑΤΟ, κάτι που δείχνει ότι «αγκαλιάζει» τον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της, συνδυάζοντας τον με μια πολυπολική πολιτική.
Ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης (περιλαμβάνει κυρίως την Ρωσία και την Κίνα), και στο παρελθόν έχουν περιγραφεί οι ειδικές διαδικασίες για την εισδοχή νέων μελών, με τους αναλυτές να πιστεύουν ότι σε αυτόν τον οργανισμό «κατευθύνονται» πρόσω ολοταχώς η Ινδία και το Πακιστάν.
Τώρα, όμως, με την Τουρκία υπάρχει ένας εταίρος, ο οποίος βρίσκεται σε διαδικασία διαλόγου, και θα μπορούσε με ταχύτατα βήματα να «βρεθεί» στο καθεστώς του παρατηρητή και την πλήρη ένταξη, ακόμα εξίσου πιο γρήγορα όπως έκανε την πρώτη κίνηση της η Άγκυρα.
Υπάρχει, επίσης, λόγος η Τουρκία να εισέλθει σε μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με την ρωσική ηγεσία της Ευρασιατικής Τελωνειακής Ένωσης, έτσι ώστε να μπορεί να βρει παρεμπιπτόντως τον αντικαταστάτη της ΕΕ με τους ανατολικούς αντίπαλους των Βρυξελλών », την Μόσχα.
Καθώς οι δυτικοί ηγέτες ξύνουν τα κεφάλια τους και αναρωτιούνται πώς έφθασαν σε αυτό το σημείο, καλά θα έκαναν καλά να θυμηθούν ότι κανένα από αυτά δεν θα είχε συμβεί, αν το μόνο που έκαναν ήταν να επιτρέψουν στους λαούς της Συρίας και της Ουκρανίας, να ζήσουν ειρηνικά με τις δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις τους , καταλήγει το δημοσίευμα.
Εμείς στο Pentapostagma.gr, θεωρούμε ότι αυτοί οι λόγοι και μερικοί ακόμα θα οδηγήσουν την Τουρκία στο αφανισμό, διότι όπως λέει και η παροιμία « όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες».