Της Σοφίας Χριστοφορίδου Στην αρχή ήταν η αναμονή της προεκλογικής περιόδου, ακολούθησαν οι πρώτες μέρες της νέας κυβέρνησης και η αγω...
Της Σοφίας Χριστοφορίδου
Στην αρχή ήταν η αναμονή της προεκλογικής περιόδου, ακολούθησαν οι πρώτες μέρες της νέας κυβέρνησης και η αγωνία μέχρι να δοθεί η παράταση, αύριο ακολουθεί ένα ακόμη κρίσιμο Eurogroup, κι αν όλα πάνε καλά υπάρχει το μεσοδιάστημα μέχρι τον Ιούνιο, οπότε λήγει το τρέχον πρόγραμμα και η κυβέρνηση θα παρουσιάσει το νέο σχέδιό της.
Στην αρχή ήταν η αναμονή της προεκλογικής περιόδου, ακολούθησαν οι πρώτες μέρες της νέας κυβέρνησης και η αγωνία μέχρι να δοθεί η παράταση, αύριο ακολουθεί ένα ακόμη κρίσιμο Eurogroup, κι αν όλα πάνε καλά υπάρχει το μεσοδιάστημα μέχρι τον Ιούνιο, οπότε λήγει το τρέχον πρόγραμμα και η κυβέρνηση θα παρουσιάσει το νέο σχέδιό της.
Είναι σαν ο διακόπτης της οικονομίας να βρίσκεται μονίμως στη θέση «stand by», από το ένα Eurogroup στο επόμενο και από τη μία παράταση στην άλλη.
Στο μεταξύ οι επιχειρήσεις δεν ξέρουν ποιες φορολογικές διατάξεις θα ισχύουν τους επόμενους μήνες, τι φόρο θα πληρώσουν στα ακίνητα και πότε οι τράπεζες θα απελευθερώσουν κεφάλαια κίνησης.
«Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο διαμαρτυρόμασταν για τη ρευστότητα. Μετά άρχισε μια -μικρή έστω- παροχή ρευστότητας και διαμαρτυρόμασταν για το υψηλό κόστος του χρήματος. Τώρα πήγαμε πάλι ένα βήμα πίσω και μιλάμε πάλι για τη ρευστότητα. Περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει για να αρχίσει η χρηματοδότηση - και δεν μιλάμε για ανάπτυξη, αλλά για κεφάλαια κίνησης» επισημαίνει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος Αθανάσιος Σαββάκης.
Κατά τον ίδιο, τα πρώτα δείγματα της επιστροφής του κλίματος αβεβαιότητας έγιναν ορατά με τη μη εκλογή προέδρου της Δημοκρατίας και η κατάσταση επιδεινώθηκε με την απόφαση της ΕΚΤ να διακόψει την παροχή ρευστότητας προς τις τράπεζες με εγγύηση τα ελληνικά ομόλογα. «Σε όλο το φάσμα η αγορά στενάζει εξαιτίας της έλλειψης ρευστότητας, από το ψιλικατζίδικο μέχρι τη βιομηχανία. Όσο μεγαλώνουν οι επιχειρήσεις τόσο και τα προβλήματα» τονίζει ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου Οικονομολόγων Λογιστών Θεσσαλονίκης Ιωάννης Κεχαγιάς.
ΕΞΑΓΩΓΕΣ
«Εγγυητικές από ελληνικές τράπεζες δεν γίνονται δεκτές. Αυτοί που αγοράζουν από το εξωτερικό αναγκάζονται να πληρώνουν μετρητοίς, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Όσοι θέλουν να πάρουν μέρος σε διεθνείς διαγωνισμούς και έχουν θυγατρική στο εξωτερικό χρησιμοποιούν τις τράπεζες του εξωτερικού για εγγυητικές, αλλιώς, αν δεν βρουν εναλλακτικούς τρόπους να παρακάμψουν τα προβλήματα, χάνουν δουλειές». Τα προβλήματα που περιγράφει ο κ. Σαββάκης αγγίζουν κυρίως τις εξαγωγικές επιχειρήσεις.
Αντίστοιχη εικόνα μεταφέρει και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εξαγωγικής εταιρείας αρτοσκευασμάτων «Φαίδων» Στάθης Γιαχανατζής. «Οι αγοραστές των προϊόντων μας φοβούνται να αρχίσουν νέες συνεργασίες με ελληνικές επιχειρήσεις, δεδομένου ότι οι συμφωνίες κλείνονται μήνες πριν και στο μεσοδιάστημα υπάρχει αβεβαιότητα. Το βλέπουμε στις εκθέσεις του εξωτερικού».
«Εδώ και αρκετό καιρό μας ζητούν προπληρωμή -ειδικά οι προμηθευτές μας από τη Γερμανία- για οτιδήποτε παίρνουμε από το εξωτερικό, ενώ κάποτε μας άνοιγαν πίστωση μέχρι και 90 μέρες», αναφέρει ο κ. Δημήτρης Τσακωνίτης από την εταιρεία «Ελληνικοί Λευκόλιθοι». «Οι πελάτες δεν εμφανίζονται επιφυλακτικοί απέναντι στην εταιρεία μας καθώς έχουμε καλό πρόσωπο, αλλά έχουν μια ανησυχία σε σχέση με το ρίσκο της χώρας. Στις συναντήσεις που κάνουμε όλο μας ρωτούν κι εμείς κοιτάμε να τους καθησυχάσουμε».
ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ
Επίσης, όπως λέει ο κ. Γιαχανατζής, «οι εισαγωγείς πρώτων υλών μας μεταφέρουν ότι ακόμη και σε μακροχρόνιες συνεργασίες που είχαν με το εξωτερικό αντιμετώπισαν δυσπιστία λόγω της αβεβαιότητας που συνόδευε τη χώρα: είτε οι τραπεζικές εγγυητικές εξέπιπταν, είτε ζητούσαν περισσότερες εγγυήσεις ως προς τον τρόπο πληρωμής, είτε προπληρωμή. Αυτό μεταφέρει πρόσθετο χρηματοοικονομικό κόστος στην πρώτη ύλη, που επιβαρύνει το κόστος παραγωγής».
«Υπάρχουν μεγάλοι προμηθευτές που δεν μπορούν να εκδώσουν εγγυητικές για να φέρουν εμπορεύματα. Η αγορά μας σήμερα είναι πάμφτωχη από πρώτες ύλες» αναφέρει από την πλευρά του ο κ. Γιώργος Ιωαννίδης της εταιρείας Delta, που δραστηριοποιείται στην παραγωγή και εμπορία μεταλλικών εξαρτημάτων.
ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ
Σε κατάσταση αναμονής βρίσκονται και οι καταναλωτές - όσοι τουλάχιστον έχουν ακόμη χρήματα να ξοδέψουν. Στις φετινές χειμερινές εκπτώσεις ο τζίρος στα εμπορικά καταστήματα της Θεσσαλονίκης ήταν μειωμένος κατά τουλάχιστον 25% σε σχέση με πέρσι, σύμφωνα με στοιχεία έρευνας του Εμπορικού Συλλόγου. «Ο κόσμος έχει όλο και λιγότερα να ξοδέψει. Επιπλέον, σε περιόδους εκλογών ο κόσμος βρίσκεται σε κατάσταση αναμονής, αναβάλλει προγραμματισμένες αγορές και περιορίζει τις καθημερινές. Επειδή ως εταιρεία κινούμαστε στον χώρο του σούπερ μάρκετ, το γενικό κλίμα που διαπιστώνω είναι ότι τον Φεβρουάριο υπήρχε μούδιασμα», αναφέρει ο κ. Γιαχανατζής.
«Ο κόσμος έχει κουμπωθεί, δεν ξέρει τι θα του ξημερώσει, γι’ αυτό και έχει περιορίσει την κατανάλωση, με αποτέλεσμα τον Φεβρουάριο να έχουν πέσει οι τζίροι στο λιανεμπόριο, το οποίο έτσι δεν δίνει παραγγελίες στο χονδρεμπόριο κι αυτό επηρεάζει με τη σειρά του τα εργοστάσια, τους εισαγωγείς». Αυτό διαπιστώνει ο πρόεδρος της Ένωσης Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών νομού Θεσσαλονίκης Γιάννης Δόβελος.
ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
«Οι επενδύσεις, είτε ελληνικές είτε ξένες, απαιτούν ένα ήρεμο οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον. Κάθε επενδυτής, ειδικά από το εξωτερικό, θέλει πρώτα να έχει ξεκάθαρους ‘όρους παιχνιδιού’ είτε ως προς το εργασιακό είτε ως προς το ενεργειακό είτε ως προς το φορολογικό κόστος. Η όποια αναταραχή προφανώς έχει ανασταλτικό χαρακτήρα», επισημαίνει ο κ. Σαββάκης, προσθέτοντας ότι «σε πρώτη φάση χρειάζεται σταθερότητα ως προς το φορολογικό, με ορίζοντα πενταετίας, ώστε οι επιχειρήσεις να κάνουν μεσοπρόθεσμη κοστολόγηση και προϋπολογισμό».
Αυτή τη στιγμή πάντως όλες οι επενδύσεις είναι παγωμένες, διαπιστώνει ο κ. Γιαχανατζής, κι «αυτό έχει αντίκτυπο σε κάθε κλάδο της οικονομίας, γιατί οι επενδύσεις φέρνουν απασχόληση και βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα».
«Τα τελευταία χρόνια έχουν περάσει 50 φορολογικά νομοσχέδια κι άλλες τόσες υπουργικές αποφάσεις... Ποιος επιχειρηματίας θα έρθει να επενδύσει εδώ, αν δεν ξέρει τι φόρο θα πληρώσει; Κι εμείς εδώ που είμαστε δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει ως προς τη φορολογία» προσθέτει και ο κ. Τσακωνίτης.
Ο κ. Πέτρος Ισαακίδης είναι μεσίτης. Σε σχέση με το 2010 και το 2011, την περσινή χρονιά «κάτι κινήθηκε. Όμως όταν τον Νοέμβρη φτάσαμε να μιλάμε για εκλογές, οι πελάτες άρχισαν να λεν ‘να περιμένουμε να μπει το έτος’. Μετά τις εκλογές έχουν παγώσει τα πάντα. Είχα πελάτες που ενδιαφέρονταν να επενδύσουν σε γη και σε έτοιμα βιομηχανικά κτίρια, είτε για αγορά είτε για εκμίσθωση. Όλοι είναι σε αναμονή». Όπως λέει, πελάτης του ο οποίος ενδιαφερόταν για επαγγελματικό ακίνητο ανέβαλε το ραντεβού περιμένοντας να δει την έκβαση του προηγούμενου Eurogroup. Χθες είχε ένα ακόμη ραντεβού πριν από ένα ακόμη κρίσιμο Eurogroup. «Σίγουρα δεν αποφασίζει κανείς σε μια μέρα για μια μεγάλη αγορά, αλλά όσο διαρκεί το καθεστώς αβεβαιότητας δεν προχωρά τίποτε» επισημαίνει.
ΚΤΗΜΑΤΑΓΟΡΑ
«Ο κόσμος είναι σε κατάσταση αδράνειας περιμένοντας να τελειώσει αυτή η αβεβαιότητα, να μπουν κάποια πράγματα σε σειρά. Αλλά τελικά πάμε συνέχεια από παράταση σε παράταση. Οποιοσδήποτε σκεφτόταν να κάνει κάποια επενδυτική κίνηση προς ακίνητο, το σκέφτεται και το αναβάλλει» αναφέρει ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αστικών Ακινήτων Θεσσαλονίκης Μίλτος Αποστολίδης. «Οι μόνες πράξεις που γίνονται είναι σε ακίνητα πολύ μικρής εμπορικής αξίας, της τάξης των 30.000-50.000 ευρώ, από ανθρώπους κυρίως μεγαλύτερης ηλικίας που φοβούνται μη χάσουν τις οικονομίες τους και αγοράζουν κάτι για να μείνει». Εκτός από την πολιτική αβεβαιότητα και τον περιορισμένο δανεισμό, αυτό που παγώνει την κτηματαγορά είναι η ασάφεια ως προς το φορολογικό. «Ποιος θα αγόραζε σήμερα ένα ακίνητο όταν δεν ξέρει τι φόρους έχει να πληρώνει; Αν θα πληρώσει ΕΝΦΙΑ και του χρόνου; Ποιες θα είναι οι αντικειμενικές αξίες; Κάποιες πράξεις που προχωρούσαν, π.χ. για εξοχικές κατοικίες ή επαγγελματικά ακίνητα, είναι σε αναμονή ενόψει εξελίξεων».
ΔΗΜΟΣΙΟ
Αδράνεια επικρατεί και στο δημόσιο, αφού όχι μόνο δεν πληρώνει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του προς προμηθευτές και φορολογούμενους, αλλά «ξύνει τον πάτο» του βαρελιού από τα ταμειακά διαθέσιμα δημόσιων οργανισμών, ενώ αδυνατεί και να εισπράξει φορολογικά έσοδα. «Το κράτος ούτε εισπράττει ούτε πληρώνει. Κανένας δεν πάει να πληρώσει στην εφορία, γιατί όλοι περιμένουν τη ρύθμιση», διαπιστώνει ο κ. Δόβελος.
«Δεν μπορούμε να κλείσουμε ισολογισμούς. Έπρεπε να υποβάλλουμε ήδη δηλώσεις, αλλά δεν έχουν εκδοθεί οι εγκύκλιοι για τη χρήση του 2014, για τα έντυπα Ε3, Ε5, τον ΦΠΑ... Όλα είναι ανοιχτά, δεν μπορούμε να κλείσουμε ούτε τα βιβλία εσόδων - εξόδων. Αν δεν αρχίσουμε να στέλνουμε δηλώσεις και έρθει ο Ιούνιος, θα φτάσουμε καλό Σεπτέμβρη για την είσπραξη φόρων», αναφέρει ο κ. Κεχαγιάς. Όσο για τα παλαιά χρέη, «από όσους είχαν ενταχθεί στη ρύθμιση των 100 δόσεων σταμάτησαν να πληρώνουν οι δύο στους τρεις αναμένοντας μια ευνοϊκότερη ρύθμιση. Όλα είναι εκκρεμή».
«ΣΕ ΕΣΑΣ ΧΤΥΠΑΕΙ ΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ;»
«Υπάρχει αβεβαιότητα. Στη βιομηχανική περιοχή επικρατεί ησυχία. Με όποιον πελάτη και να κουβεντιάσεις, ρωτάει: ‘Σε εσάς χτυπάει το τηλέφωνο;’. Στις τράπεζες ούτε απ’ έξω μπορείς να περάσεις. Για να ζητήσεις εγγυητική, πρέπει να κάνεις ισόποση κατάθεση. Το τελευταίο τρίμηνο οι επιχειρήσεις πήγαν πίσω» λέει ο κ. Γιώργος Ιωαννίδης, που διατηρεί μια μικρομεσαία επιχείρηση στη Σίνδο. Περίμενε ότι το 2014 θα έκλεινε με +12% στον τζίρο, «αλλά το τελευταίο τρίμηνο ήταν νεκρό, μας πήγε στο -5%. Τους πρώτους μήνες του 2015 είμαστε στο -20% σε σχέση με πέρσι. Υπάρχει νέκρα», λέει. «Κάθε μέρα ξυπνάμε με άγχος. Μέχρι τον Ιούνιο θα συνεχίσουμε να ζούμε με την αγωνία. Πάντα ελπίζεις το καλύτερο, αλλά κουράστηκα να περιμένω. Με έχει εντυπωσιάσει που κι αυτή η κυβέρνηση λειτουργεί με γνώμονα τους υπαλλήλους. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες, για τους μικρομεσαίους, είναι ελάχιστες οι αναφορές... Καλό και το μέτρο με τις 100 δόσεις, αλλά δεν θα σώσουν έτσι την αγορά... Μόνο οι τράπεζες θα βοηθούσαν τώρα».
Κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν ότι η οριστική απάντηση στις σημερινές δυσκολίες των παραγωγικών φορέων θα δοθεί προς τον Ιούνιο, όταν θα κλειστεί μια «νέα, κοινά επωφελής συμφωνία με την ΕΕ», που θα εμπεριέχει το μείζον ζήτημα της διευθέτησης του χρέους και του τρόπου αποπληρωμής του.
ΕΞΑΓΩΓΕΣ
«Εγγυητικές από ελληνικές τράπεζες δεν γίνονται δεκτές. Αυτοί που αγοράζουν από το εξωτερικό αναγκάζονται να πληρώνουν μετρητοίς, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Όσοι θέλουν να πάρουν μέρος σε διεθνείς διαγωνισμούς και έχουν θυγατρική στο εξωτερικό χρησιμοποιούν τις τράπεζες του εξωτερικού για εγγυητικές, αλλιώς, αν δεν βρουν εναλλακτικούς τρόπους να παρακάμψουν τα προβλήματα, χάνουν δουλειές». Τα προβλήματα που περιγράφει ο κ. Σαββάκης αγγίζουν κυρίως τις εξαγωγικές επιχειρήσεις.
Αντίστοιχη εικόνα μεταφέρει και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εξαγωγικής εταιρείας αρτοσκευασμάτων «Φαίδων» Στάθης Γιαχανατζής. «Οι αγοραστές των προϊόντων μας φοβούνται να αρχίσουν νέες συνεργασίες με ελληνικές επιχειρήσεις, δεδομένου ότι οι συμφωνίες κλείνονται μήνες πριν και στο μεσοδιάστημα υπάρχει αβεβαιότητα. Το βλέπουμε στις εκθέσεις του εξωτερικού».
«Εδώ και αρκετό καιρό μας ζητούν προπληρωμή -ειδικά οι προμηθευτές μας από τη Γερμανία- για οτιδήποτε παίρνουμε από το εξωτερικό, ενώ κάποτε μας άνοιγαν πίστωση μέχρι και 90 μέρες», αναφέρει ο κ. Δημήτρης Τσακωνίτης από την εταιρεία «Ελληνικοί Λευκόλιθοι». «Οι πελάτες δεν εμφανίζονται επιφυλακτικοί απέναντι στην εταιρεία μας καθώς έχουμε καλό πρόσωπο, αλλά έχουν μια ανησυχία σε σχέση με το ρίσκο της χώρας. Στις συναντήσεις που κάνουμε όλο μας ρωτούν κι εμείς κοιτάμε να τους καθησυχάσουμε».
ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ
Επίσης, όπως λέει ο κ. Γιαχανατζής, «οι εισαγωγείς πρώτων υλών μας μεταφέρουν ότι ακόμη και σε μακροχρόνιες συνεργασίες που είχαν με το εξωτερικό αντιμετώπισαν δυσπιστία λόγω της αβεβαιότητας που συνόδευε τη χώρα: είτε οι τραπεζικές εγγυητικές εξέπιπταν, είτε ζητούσαν περισσότερες εγγυήσεις ως προς τον τρόπο πληρωμής, είτε προπληρωμή. Αυτό μεταφέρει πρόσθετο χρηματοοικονομικό κόστος στην πρώτη ύλη, που επιβαρύνει το κόστος παραγωγής».
«Υπάρχουν μεγάλοι προμηθευτές που δεν μπορούν να εκδώσουν εγγυητικές για να φέρουν εμπορεύματα. Η αγορά μας σήμερα είναι πάμφτωχη από πρώτες ύλες» αναφέρει από την πλευρά του ο κ. Γιώργος Ιωαννίδης της εταιρείας Delta, που δραστηριοποιείται στην παραγωγή και εμπορία μεταλλικών εξαρτημάτων.
ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ
Σε κατάσταση αναμονής βρίσκονται και οι καταναλωτές - όσοι τουλάχιστον έχουν ακόμη χρήματα να ξοδέψουν. Στις φετινές χειμερινές εκπτώσεις ο τζίρος στα εμπορικά καταστήματα της Θεσσαλονίκης ήταν μειωμένος κατά τουλάχιστον 25% σε σχέση με πέρσι, σύμφωνα με στοιχεία έρευνας του Εμπορικού Συλλόγου. «Ο κόσμος έχει όλο και λιγότερα να ξοδέψει. Επιπλέον, σε περιόδους εκλογών ο κόσμος βρίσκεται σε κατάσταση αναμονής, αναβάλλει προγραμματισμένες αγορές και περιορίζει τις καθημερινές. Επειδή ως εταιρεία κινούμαστε στον χώρο του σούπερ μάρκετ, το γενικό κλίμα που διαπιστώνω είναι ότι τον Φεβρουάριο υπήρχε μούδιασμα», αναφέρει ο κ. Γιαχανατζής.
«Ο κόσμος έχει κουμπωθεί, δεν ξέρει τι θα του ξημερώσει, γι’ αυτό και έχει περιορίσει την κατανάλωση, με αποτέλεσμα τον Φεβρουάριο να έχουν πέσει οι τζίροι στο λιανεμπόριο, το οποίο έτσι δεν δίνει παραγγελίες στο χονδρεμπόριο κι αυτό επηρεάζει με τη σειρά του τα εργοστάσια, τους εισαγωγείς». Αυτό διαπιστώνει ο πρόεδρος της Ένωσης Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών νομού Θεσσαλονίκης Γιάννης Δόβελος.
ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
«Οι επενδύσεις, είτε ελληνικές είτε ξένες, απαιτούν ένα ήρεμο οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον. Κάθε επενδυτής, ειδικά από το εξωτερικό, θέλει πρώτα να έχει ξεκάθαρους ‘όρους παιχνιδιού’ είτε ως προς το εργασιακό είτε ως προς το ενεργειακό είτε ως προς το φορολογικό κόστος. Η όποια αναταραχή προφανώς έχει ανασταλτικό χαρακτήρα», επισημαίνει ο κ. Σαββάκης, προσθέτοντας ότι «σε πρώτη φάση χρειάζεται σταθερότητα ως προς το φορολογικό, με ορίζοντα πενταετίας, ώστε οι επιχειρήσεις να κάνουν μεσοπρόθεσμη κοστολόγηση και προϋπολογισμό».
Αυτή τη στιγμή πάντως όλες οι επενδύσεις είναι παγωμένες, διαπιστώνει ο κ. Γιαχανατζής, κι «αυτό έχει αντίκτυπο σε κάθε κλάδο της οικονομίας, γιατί οι επενδύσεις φέρνουν απασχόληση και βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα».
«Τα τελευταία χρόνια έχουν περάσει 50 φορολογικά νομοσχέδια κι άλλες τόσες υπουργικές αποφάσεις... Ποιος επιχειρηματίας θα έρθει να επενδύσει εδώ, αν δεν ξέρει τι φόρο θα πληρώσει; Κι εμείς εδώ που είμαστε δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει ως προς τη φορολογία» προσθέτει και ο κ. Τσακωνίτης.
Ο κ. Πέτρος Ισαακίδης είναι μεσίτης. Σε σχέση με το 2010 και το 2011, την περσινή χρονιά «κάτι κινήθηκε. Όμως όταν τον Νοέμβρη φτάσαμε να μιλάμε για εκλογές, οι πελάτες άρχισαν να λεν ‘να περιμένουμε να μπει το έτος’. Μετά τις εκλογές έχουν παγώσει τα πάντα. Είχα πελάτες που ενδιαφέρονταν να επενδύσουν σε γη και σε έτοιμα βιομηχανικά κτίρια, είτε για αγορά είτε για εκμίσθωση. Όλοι είναι σε αναμονή». Όπως λέει, πελάτης του ο οποίος ενδιαφερόταν για επαγγελματικό ακίνητο ανέβαλε το ραντεβού περιμένοντας να δει την έκβαση του προηγούμενου Eurogroup. Χθες είχε ένα ακόμη ραντεβού πριν από ένα ακόμη κρίσιμο Eurogroup. «Σίγουρα δεν αποφασίζει κανείς σε μια μέρα για μια μεγάλη αγορά, αλλά όσο διαρκεί το καθεστώς αβεβαιότητας δεν προχωρά τίποτε» επισημαίνει.
ΚΤΗΜΑΤΑΓΟΡΑ
«Ο κόσμος είναι σε κατάσταση αδράνειας περιμένοντας να τελειώσει αυτή η αβεβαιότητα, να μπουν κάποια πράγματα σε σειρά. Αλλά τελικά πάμε συνέχεια από παράταση σε παράταση. Οποιοσδήποτε σκεφτόταν να κάνει κάποια επενδυτική κίνηση προς ακίνητο, το σκέφτεται και το αναβάλλει» αναφέρει ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αστικών Ακινήτων Θεσσαλονίκης Μίλτος Αποστολίδης. «Οι μόνες πράξεις που γίνονται είναι σε ακίνητα πολύ μικρής εμπορικής αξίας, της τάξης των 30.000-50.000 ευρώ, από ανθρώπους κυρίως μεγαλύτερης ηλικίας που φοβούνται μη χάσουν τις οικονομίες τους και αγοράζουν κάτι για να μείνει». Εκτός από την πολιτική αβεβαιότητα και τον περιορισμένο δανεισμό, αυτό που παγώνει την κτηματαγορά είναι η ασάφεια ως προς το φορολογικό. «Ποιος θα αγόραζε σήμερα ένα ακίνητο όταν δεν ξέρει τι φόρους έχει να πληρώνει; Αν θα πληρώσει ΕΝΦΙΑ και του χρόνου; Ποιες θα είναι οι αντικειμενικές αξίες; Κάποιες πράξεις που προχωρούσαν, π.χ. για εξοχικές κατοικίες ή επαγγελματικά ακίνητα, είναι σε αναμονή ενόψει εξελίξεων».
ΔΗΜΟΣΙΟ
Αδράνεια επικρατεί και στο δημόσιο, αφού όχι μόνο δεν πληρώνει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του προς προμηθευτές και φορολογούμενους, αλλά «ξύνει τον πάτο» του βαρελιού από τα ταμειακά διαθέσιμα δημόσιων οργανισμών, ενώ αδυνατεί και να εισπράξει φορολογικά έσοδα. «Το κράτος ούτε εισπράττει ούτε πληρώνει. Κανένας δεν πάει να πληρώσει στην εφορία, γιατί όλοι περιμένουν τη ρύθμιση», διαπιστώνει ο κ. Δόβελος.
«Δεν μπορούμε να κλείσουμε ισολογισμούς. Έπρεπε να υποβάλλουμε ήδη δηλώσεις, αλλά δεν έχουν εκδοθεί οι εγκύκλιοι για τη χρήση του 2014, για τα έντυπα Ε3, Ε5, τον ΦΠΑ... Όλα είναι ανοιχτά, δεν μπορούμε να κλείσουμε ούτε τα βιβλία εσόδων - εξόδων. Αν δεν αρχίσουμε να στέλνουμε δηλώσεις και έρθει ο Ιούνιος, θα φτάσουμε καλό Σεπτέμβρη για την είσπραξη φόρων», αναφέρει ο κ. Κεχαγιάς. Όσο για τα παλαιά χρέη, «από όσους είχαν ενταχθεί στη ρύθμιση των 100 δόσεων σταμάτησαν να πληρώνουν οι δύο στους τρεις αναμένοντας μια ευνοϊκότερη ρύθμιση. Όλα είναι εκκρεμή».
«ΣΕ ΕΣΑΣ ΧΤΥΠΑΕΙ ΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ;»
«Υπάρχει αβεβαιότητα. Στη βιομηχανική περιοχή επικρατεί ησυχία. Με όποιον πελάτη και να κουβεντιάσεις, ρωτάει: ‘Σε εσάς χτυπάει το τηλέφωνο;’. Στις τράπεζες ούτε απ’ έξω μπορείς να περάσεις. Για να ζητήσεις εγγυητική, πρέπει να κάνεις ισόποση κατάθεση. Το τελευταίο τρίμηνο οι επιχειρήσεις πήγαν πίσω» λέει ο κ. Γιώργος Ιωαννίδης, που διατηρεί μια μικρομεσαία επιχείρηση στη Σίνδο. Περίμενε ότι το 2014 θα έκλεινε με +12% στον τζίρο, «αλλά το τελευταίο τρίμηνο ήταν νεκρό, μας πήγε στο -5%. Τους πρώτους μήνες του 2015 είμαστε στο -20% σε σχέση με πέρσι. Υπάρχει νέκρα», λέει. «Κάθε μέρα ξυπνάμε με άγχος. Μέχρι τον Ιούνιο θα συνεχίσουμε να ζούμε με την αγωνία. Πάντα ελπίζεις το καλύτερο, αλλά κουράστηκα να περιμένω. Με έχει εντυπωσιάσει που κι αυτή η κυβέρνηση λειτουργεί με γνώμονα τους υπαλλήλους. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες, για τους μικρομεσαίους, είναι ελάχιστες οι αναφορές... Καλό και το μέτρο με τις 100 δόσεις, αλλά δεν θα σώσουν έτσι την αγορά... Μόνο οι τράπεζες θα βοηθούσαν τώρα».
Κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν ότι η οριστική απάντηση στις σημερινές δυσκολίες των παραγωγικών φορέων θα δοθεί προς τον Ιούνιο, όταν θα κλειστεί μια «νέα, κοινά επωφελής συμφωνία με την ΕΕ», που θα εμπεριέχει το μείζον ζήτημα της διευθέτησης του χρέους και του τρόπου αποπληρωμής του.
ΜΑΞΙΜΟΥ «Υπομονή μέχρι τη συμφωνία...»
Η απουσία μιας καθαρής συμφωνίας με τους εταίρους και τους δανειστές της χώρας, που πέρα από πολιτικό χρόνο να δίνει και οικονομικές ανάσες στη χώρα, οδηγεί την αγορά ή αυτό που λέμε πραγματική οικονομία σε κατάρρευση.
Αυτό το μήνυμα φθάνει στο Μαξίμου από το σύνολο σχεδόν των παραγωγικών φορέων, που ασκούν έμμεση πίεση στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ να μην αφήσει να σέρνεται επί μήνες η σημερινή ρευστή κατάσταση.
Με λίγα λόγια η αγορά αποζητά την κανονικότητα, κάτι που είναι και στόχος της κυβέρνησης - αλλά για τους επιχειρηματίες το πράγμα επείγει όσο ποτέ. Κι αυτό διότι μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα τα πράγματα για τους ίδιους τείνουν να φθάσουν εκεί που βρίσκονταν το 2012, όταν για να προμηθευτούν πρώτες ύλες προϋπόθεση ήταν να προπληρώσουν τις παραγγελίες και οι ξένοι ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικοί να κλείσουν συμφωνίες με ελληνικές επιχειρήσεις καθώς το σενάριο του Grexit επικρεμόταν πάνω από τη χώρα. Κυβερνητικά στελέχη διαβεβαιώνουν ότι γνωρίζουν όλα τα παραπάνω θέματα και ότι σύντομα η κατάσταση θα αλλάξει προς το θετικότερο, καθώς εκτιμούν ότι παρά τα αυστηρά μηνύματα που έρχονται από Βρυξέλλες, Βερολίνο και δανειστές, σύντομα θα υπάρξει μια συμφωνία με τους εταίρους επί των μεταρρυθμίσεων που πρέπει να κάνει η χώρα. Αυτό θα ανοίξει και τον δρόμο για το χαλάρωμα της θηλιάς που έχει μπει από την ΕΚΤ στη ρευστότητα κι έτσι θα σταματήσει η νέα σεναριολογία για Grexit και «ατυχήματα».
Η απουσία μιας καθαρής συμφωνίας με τους εταίρους και τους δανειστές της χώρας, που πέρα από πολιτικό χρόνο να δίνει και οικονομικές ανάσες στη χώρα, οδηγεί την αγορά ή αυτό που λέμε πραγματική οικονομία σε κατάρρευση.
Αυτό το μήνυμα φθάνει στο Μαξίμου από το σύνολο σχεδόν των παραγωγικών φορέων, που ασκούν έμμεση πίεση στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ να μην αφήσει να σέρνεται επί μήνες η σημερινή ρευστή κατάσταση.
Με λίγα λόγια η αγορά αποζητά την κανονικότητα, κάτι που είναι και στόχος της κυβέρνησης - αλλά για τους επιχειρηματίες το πράγμα επείγει όσο ποτέ. Κι αυτό διότι μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα τα πράγματα για τους ίδιους τείνουν να φθάσουν εκεί που βρίσκονταν το 2012, όταν για να προμηθευτούν πρώτες ύλες προϋπόθεση ήταν να προπληρώσουν τις παραγγελίες και οι ξένοι ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικοί να κλείσουν συμφωνίες με ελληνικές επιχειρήσεις καθώς το σενάριο του Grexit επικρεμόταν πάνω από τη χώρα. Κυβερνητικά στελέχη διαβεβαιώνουν ότι γνωρίζουν όλα τα παραπάνω θέματα και ότι σύντομα η κατάσταση θα αλλάξει προς το θετικότερο, καθώς εκτιμούν ότι παρά τα αυστηρά μηνύματα που έρχονται από Βρυξέλλες, Βερολίνο και δανειστές, σύντομα θα υπάρξει μια συμφωνία με τους εταίρους επί των μεταρρυθμίσεων που πρέπει να κάνει η χώρα. Αυτό θα ανοίξει και τον δρόμο για το χαλάρωμα της θηλιάς που έχει μπει από την ΕΚΤ στη ρευστότητα κι έτσι θα σταματήσει η νέα σεναριολογία για Grexit και «ατυχήματα».
Ωστόσο τα ίδια πρόσωπα επισημαίνουν ότι η οριστική απάντηση στις σημερινές δυσκολίες θα δοθεί προς τον Ιούνιο, όταν θα κλειστεί μια «νέα, κοινά επωφελής συμφωνία με την ΕΕ», που θα εμπεριέχει το μείζον ζήτημα της διευθέτησης του χρέους και του τρόπου αποπληρωμής του. «Μόνο τότε η κυβέρνησή μας θα μπορέσει να αναπτύξει το πρόγραμμά της για την οικονομική και παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας», εξήγησε παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών στη «ΜτΚ».
ΝΑ «ΤΡΕΞΟΥΝ» ΤΑ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΑ
Το ίδιο πρόσωπο τονίζει ότι το άλλο μήνυμα που λαμβάνει η κυβέρνηση από την αγορά και τον επιχειρηματικό κόσμο είναι να «τρέξει» τα νομοσχέδια που ήδη έχει εξαγγείλει -τόσο τις ρυθμίσεις στα ληξιπρόθεσμα χρέη στο δημόσιο και στα ασφαλιστικά ταμεία όσο και τις αλλαγές στα εργασιακά και στο ασφαλιστικό- προκειμένου να αποσαφηνιστεί το τοπίο και να γνωρίζουν όλοι τους κανόνες.
Στο πλαίσιο αυτό, η εντολή που δόθηκε από το Μέγαρο Μαξίμου είναι να κατατεθούν το συντομότερο δυνατό οι αλλαγές στη ρύθμιση των 100 δόσεων. Σύμφωνα με την αρμόδια αναπληρώτρια υπουργό Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη, η ρύθμιση αυτή, με τις τελευταίες πινελιές για να είναι πιο εύπεπτη στους θεσμούς αλλά και κοινωνικά δικαιότερη, θα έπαιρνε τον δρόμο προς τη Βουλή εντός αυτού του Σαββατοκύριακου, παρά το γεγονός ότι πιθανότατα δεν θα βρίσκεται κανείς εκεί για να την παραλάβει...
Σύμφωνα με άλλες κυβερνητικές πηγές όμως, αν στο αυριανό Εurogroup τα πράγματα πάρουν τον δρόμο τους επί των επτά προτάσεων Βαρουφάκη, τότε θα πάρει και τον δρόμο προς τη Βουλή η ρύθμιση για τις 100 δόσεις, την οποία περιμένουν χιλιάδες κυρίως μικρομεσαίοι επιχειρηματίες για να τακτοποιήσουν τις οφειλές τους. Εκτιμάται ότι, εκτός άλλου απροόπτου, αυτό θα γίνει εντός της εβδομάδας, διότι άλλωστε η κυβέρνηση επείγεται να μαζέψει ζεστό χρήμα στα κρατικά ταμεία, αφού ουδείς είναι σε θέση να διαβεβαιώσει ότι ο Απρίλιος δεν θα είναι ακόμη πιο δύσκολος μήνας για τα ταμειακά διαθέσιμα του κράτους.
Ο ΒΡΑΧΝΑΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑΣ
Στις επτά προτάσεις Βαρουφάκη συμπεριλαμβάνεται επίσης και η καταπολέμηση της γραφειοκρατίας στο δημόσιο για τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος. Όπως έγινε γνωστό, η κυβέρνηση σκοπεύει να εισαγάγει νομοθεσία που θα απαγορεύει τις υπηρεσίες του δημοσίου να ζητούν από πολίτες και επιχειρήσεις έγγραφα που βεβαιώνουν πληροφορίες τις οποίες το κράτος ήδη κατέχει. Όπως τονίζουν κυβερνητικά στελέχη, στα προτερήματα αυτής της μεταρρύθμισης είναι η μεγάλη μείωση χαμένων ωρών για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, που τώρα σπαταλούν μέρες για να συλλέγουν τα απαραίτητα έγγραφα από διάφορες υπηρεσίες του δημοσίου με σκοπό να τα προσκομίσουν σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα απλουστευθεί και η διαδικασία για τη δημιουργία μιας νέας επιχείρησης.
Αναφορικά με το άλλο μεγάλο θέμα, τα εργασιακά, η κυβέρνηση εντός του Απριλίου θα φέρει το νομοσχέδιο για την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων, δίνοντας τη δυνατότητα στους κοινωνικούς εταίρους (εργοδοτικές οργανώσεις και συνδικάτα) να διαπραγματευτούν για τον κατώτατο μισθό. Αυτό σημαίνει ότι η αύξηση του κόστους εργασίας για το 2015 δεν θα είναι ιδιαίτερα μεγάλη, αφού θα αφορά ένα μικρό ποσοστό εργαζομένων και τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας.
Το άλλο μεγάλο θέμα, η φορολογική μεταρρύθμιση, δεν αναμένεται να ανοίξει πριν το φθινόπωρο. Σε κάθε περίπτωση, η χώρα έχει ακόμη να διανύσει πολύ ανηφορικό δρόμο για να μπει στην κανονικότητα σε όλα τα επίπεδα.
COMMENTS