Πώς αποζημιώνεστε από κακοτεχνίες στους δρόμους;

Τι συμβαίνει αλήθεια όταν ένα όχημα που κινείται στο δρόμο, πέφτει ξαφνικά σε μεγάλη λακκούβα επί του οδοστρώματος και παθαίνει μηχανι...

Τι συμβαίνει αλήθεια όταν ένα όχημα που κινείται στο δρόμο, πέφτει ξαφνικά σε μεγάλη λακκούβα επί του οδοστρώματος και παθαίνει μηχανική βλάβη; Ή όταν ένας οδηγός μοτοσικλέτας τραυματίζεται σοβαρά από την ίδια αιτία; Ή όταν κάποιος πεζός επίσης τραυματίζεται σκοντάφτοντας σε σπασμένες πλάκες πεζοδρομίου;

  Αυτές είναι μερικές από τις περιπτώσεις ζημιών οχημάτων και οδηγών/πεζών που έχουν προκληθεί από κακοτεχνίες στις οδούς και τα οδοστρώματα, από έλλειψη σήμανσης, επαρκούς φωτισμού κ.τ.λ. Όλες αυτές οι περιπτώσεις και άλλες παρόμοιες έχουν δικαιωθεί από τα ελληνικά Δικαστήρια και έχουν αποζημιωθεί από τους εκάστοτε Δήμους που είναι υπεύθυνοι σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, για την σωστή κατασκευή, λειτουργία, συντήρηση και επίβλεψη των οδών ώστε να εξασφαλίζεται η ασφαλής χρήση τους από τους πολίτες. 

Σύμφωνα με το νόμο «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, …». Το ίδιο ισχύει για την ευθύνη των δήμων, των κοινοτήτων ή των άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους. 

  
Το Δημόσιο, οι Δήμοι ή οι Κοινότητες υποχρεούνται: 
- να κατασκευάζουν
- να ανακαινίζουν και 
- να συντηρούν τις οδούς οι οποίες ανήκουν στην αρμοδιότητά τους. 

Ποιες είναι οι υποχρεώσεις των Δήμων και του Δημοσίου
- των συστημάτων ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης … 
- των έργων δημοτικής και κοινοτικής οδοποιίας,
-η ρύθμιση της κυκλοφορίας, 
-ο καθορισμός πεζοδρόμων, 
- η μονοδρόμηση και αλλαγή κατεύθυνσης της κυκλοφορίας, 
-η τοποθέτηση πινακίδων. 


Eυθύνη προς αποζημίωση γεννάται και από μη νόμιμες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου, των Ο.Τ.Α. και των άλλων ν.π.δ.δ., εφόσον αυτές συνάπτονται με την οργάνωση και τη λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών. Δηλαδή ευθύνη του Δημοσίου ή άλλου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, υπάρχει όχι μόνο όταν με πράξη ή παράλειψη οργάνου τους παραβιάζεται συγκεκριμένη διάταξη νόμου, αλλά και όταν παραλείπονται τα ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις που προσιδιάζουν στη συγκεκριμένη υπηρεσία και προσδιορίζονται από την νομοθεσία, τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης. 

  
Υπάρχει δηλαδή σαφής υποχρέωση των αρμοδίων οργάνων του Δήμου απέναντι στους ιδιώτες, να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη διαφύλαξη της υγείας των πολιτών και της περιουσίας τους κατά την άσκηση της παραπάνω δραστηριότητας και υποχρεούνται, στα πλαίσια των καθηκόντων τους, να επιβλέπουν και να ελέγχουν την καταλληλότητα των οδών, πεζοδρομίων, αποχετευτικών συστημάτων και να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για τη συντήρηση και επιδιόρθωση αυτών, προκειμένου να διεξάγεται ομαλά η κυκλοφορία επί των οδών, αλλά και να προστατεύεται η ομαλή κυκλοφορία των οδηγών και πεζών σε κοινόχρηστους χώρους. 
Επομένως η οποιαδήποτε παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας του ΟΤΑ σε σχέση με τις πιο πάνω υποχρεώσεις των οργάνων του, ως αναγόμενη σε άσκηση εξουσίας, συνιστά παρανομία της διοικήσεως και δημιουργεί νόμιμο λόγο ευθύνης προς αποζημίωση αυτών που ζημιώθηκαν.

Το Δημόσιο δε και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου υποχρεούνται να αποκαταστήσουν κάθε θετική ή αποθετική ζημία, ενώ τα δικαστήρια της ουσίας μπορούν, επί πλέον, να επιδικάσουν σε βάρος τους χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης κατΆ εφαρμογή του άρθρου 932 του Αστικού Κώδικα. Απαραίτητη, πάντως, προϋπόθεση για την επιδίκαση αποζημιώσεως, η οποία μπορεί να συνίσταται και στην κατΆ άρθρο 932 του Α.Κ. χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, είναι η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράνομης πράξης ή παράλειψης ή υλικής ενέργειας ή παράλειψης υλικής ενέργειας του δημοσίου οργάνου και της επελθούσας ζημίας. Στην περίπτωση αυτή αρμόδια είναι τα Διοικητικά Δικαστήρια.


Τα βήματα που ακολουθούνται σε αυτές τις περιπτώσεις

1) Καλείτε την Αστυνομία για να καταγράψει το συμβάν (υλικές ζημιές, τραυματισμός κλπ.)

2) Μετέπειτα πρέπει να βρείτε σε τίνος την αρμοδιότητα βρίσκεται ο δρόμος (Δήμος, Περιφέρεια, Υπουργείο)

3) Αν ο Δήμος, η Περιφέρεια ή το υπουργείο αρνηθούν να σας αποζημιώσουν, βάσει των τιμολογίων που προσκομίσατε, τότε με τη βοήθεια δικηγόρου θα πρέπει να καταθέσετε, ώστε να υπάρξει ενδεχομένως καταδίκη και πάνω εκεί να στηριχθεί η αγωγή, με την οποία θα ζητάμε την οποιαδήποτε χρηματική αποζημίωση. Αυτή η χρηματική αποζημίωση μπορεί να αφορά στις υλικές ζημιές, στα νοσήλια, στην ψυχική οδύνη σε περιπτώσεις θανάτου ή ακόμα και στην ηθική βλάβη που υπέστη κάποιος από το συμβάν. Οι διαδικασίες μέχρι την αποζημίωση ή τη δικαίωση μπορεί να διαρκέσουν από 4 μήνες έως και 5 χρόνια, ανάλογα με την περίπτωση. Όμως, παράλληλα με την αγωγή, μπορούμε να καταθέσουμε και αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, όπου επιδικάζεται ένα μέρος των αξιώσεών μας. Αυτή η διαδικασία είναι σύντομη και αφορά σε περιπτώσεις όπου τα έξοδα από τον τραυματισμό μας είναι πολλά και έχουμε άμεση ανάγκη μέρους των χρημάτων. Επίσης, υπάρχει και η λύση του εξώδικου συμβιβασμού μέσω των ασφαλιστικών εταιρειών, που καλύπτουν τις κατασκευάστριες εταιρείες.


Tι γίνεται στις περιπτώσεις, όπου απέκτησε κάποιος αναπηρία από ατύχημα; 
Όταν κάποιος παθόντας έχει υποστεί βλάβες από ένα αυτοκινητικό ατύχημα, δηλαδή έχει πάθει υλικές ζημιές ή και κάποια προβλήματα στην υγεία του ή στη σωματική του ακεραιότητα, έχει δικαίωμα να ζητήσει αποζημίωση για υλικές ζημιές, για τους μισθούς που έχασε και για την αποκατάστασή του, για την οποία αναγκάστηκε να καταβάλει αρκετά χρήματα (φάρμακα, ειδική διατροφή). Επίσης, έχει δικαίωμα να ζητήσει αποζημίωση για ηθική βλάβη, δηλαδή για την ταλαιπωρία που υπέστη βλέποντας το αυτοκίνητό του τρακαρισμένο, αλλά και για τον ίδιο τον εαυτό του, όταν έχει μείνει στο νοσοκομείο. Επίσης, βασιζόμενος στο άρθρο 931 του Αστικού Κώδικα, μπορεί κάποιος να ζητήσει και να λάβει αποζημίωση, εάν το μέλλον του επηρεάζεται δυσμενώς από την αναπηρία που απέκτησε. Το ύψος αυτής της αποζημίωσης δεν είναι προκαθορισμένο και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες (όπως η ηλικία του θύματος, η οικονομική του κατάσταση κ.τ.λ.).

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΧΡ. ΜΗΛΙΟΥ 
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΠΑΡ ΕΦΕΤΑΙΣ

natmil@otenet.gr  

autotriti.gr