Ο ορισμός του «φαύλου κύκλου» : Αυξάνεις τους φορολογικούς συντελεστές για να περιορίσεις τα δημοσιονομικά ελλείμματα. Οι αυξημένοι συ...
Ο ορισμός του «φαύλου κύκλου»: Αυξάνεις τους φορολογικούς συντελεστές για να περιορίσεις τα δημοσιονομικά ελλείμματα. Οι αυξημένοι συντελεστές όμως φέρνουν μείωση κατανάλωσης, αύξηση της φοροδιαφυγής, συρρίκνωση των εισοδημάτων και τελικώς μείωση της φορολογητέας ύλης.
Ετσι, παρά τους αυξημένους συντελεστές, τα φορολογικά έσοδα που εισπράττονται είναι τελικώς λιγότερα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται η ανάγκη και για νέα αύξηση των φορολογικών συντελεστών.
Θεωρητική διαπίστωση; Δυστυχώς όχι. Είναι η αποτύπωση της ελληνικής πραγματικότητας η οποία μάλιστα στοιχειοθετείται με αριθμούς: Τα φορολογικά έσοδα θα μειωθούν το 2015 για... 5η διαδοχική χρονιά. Δεν υπάρχει «μνημονιακό έτος» που να μη χαρακτηρίστηκε από τον σχηματισμό «αύξηση φορολογικών συντελεστών - μείωση δηλωθέντων εισοδημάτων και φορολογητέας ύλης - μείωση φορολογικών εσόδων». Παρά τη φορολογική λαίλαπα που ξέσπασε το 2010 αγγίζοντας όλους τους φόρους (από ΦΠΑ και ακίνητα μέχρι τέλη κυκλοφορίας, φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων) τα φορολογικά έσοδα του 2015 θα είναι λιγότερα κατά... 8,1 δισ. ευρώ σε σχέση με τα αντίστοιχα του 2010.
Πώς λοιπόν διαμορφώνεται η εικόνα μετά την άσκηση της φορολογικής πολιτικής των τελευταίων πέντε ετών; Τα ακόλουθα ευρήματα εντυπωσιάζουν:
1. Λόγω ύφεσης και φοροδιαφυγής έχει περιοριστεί δραματικά η «φορολογητέα ύλη». Το 2009, τα δηλωθέντα εισοδήματα όλων των φυσικών προσώπων ήταν 100,3 δισ. ευρώ. Το 2014 περιορίστηκαν στα 73 δισ. ευρώ. Αντίστοιχη εικόνα και για τις επιχειρήσεις: το 2009 δήλωσαν φορολογητέα κέρδη ύψους 15,07 δισ. Το 2014, προσγειώθηκαν στα 10 δισ. Δηλαδή μέσα στην 5ετία των μνημονίων χάθηκε φορολογητέα ύλη 32 δισ. μόνο από το εισόδημα.
2. Το 2009, το σύνολο των φορολογικών εσόδων της χώρας ήταν 49,724 δισ. ευρώ. Αυξήθηκε με το πρώτο πακέτο μέτρων στα 51,266 δισ. το 2010 (πριν προλάβει δηλαδή ο κόσμος να προσαρμοστεί στα νέα μνημονιακά δεδομένα) και από τότε ξεκίνησε η κατάρρευση. Η πτώση που ξεκίνησε από το 2010 και η οποία συνεχίζεται έχει φέρει τα έσοδα από φόρους στα 43,162 δισ. για το 2015 (σ.σ. είναι η τελευταία εκτίμηση όπως αποτυπώνεται στις αναθεωρημένες εκτιμήσεις για τη φετινή χρονιά).
3. Ενδεικτική της υπερφορολόγησης είναι η αναλογία του συνόλου των εσόδων από φόρους προς τα δηλωθέντα εισοδήματα: Το 2010, όπως προαναφέρθηκε, δηλώθηκαν 115 δισ. ευρώ από φυσικά και νομικά πρόσωπα. Οι φόροι που πληρώθηκαν έφτασαν στα 51,26 δισ. ευρώ αντιπροσωπεύοντας το 44,5% των εισοδημάτων. Το 2014, τα συνολικά εισοδήματα ήταν 83 δισ. ευρώ με τα έσοδα από φόρους να διαμορφώνονται στα 44,24 δισ. ευρώ. Η αναλογία φτάνει στο 53,3%. Δηλαδή, στα 100 ευρώ εισοδήματος που δηλώνεται σε αυτή τη χώρα, τα 53,3 ευρώ επιστρέφουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο (ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ, φόρος εισοδήματος, ειδικοί φόροι κατανάλωσης κ.λπ.) στο κράτος.
Δεν υπάρχει επιμέρους κατηγορία στην οποία να μην έχει καταγραφεί καθίζηση των φορολογικών εσόδων τα τελευταία χρόνια παρά την αύξηση των φορολογικών συντελεστών. Τα εντυπωσιακότερα ευρήματα έχουν ως εξής:
• Οι συντελεστές του ΦΠΑ έχουν αυξηθεί τρεις φορές στα τελευταία πέντε χρόνια με τον ανώτατο συντελεστή να έχει αυξηθεί περίπου κατά 21% (από το 19% στο 23%). Τα έσοδα όμως έχουν υποχωρήσει κατά 3,475 δισ. ευρώ από το 2010 μέχρι σήμερα, δηλαδή κατά 20%. Εντυπωσιακό είναι αυτό που συμβαίνει φέτος: Αυξήσαμε τον Ιούλιο τους συντελεστές του ΦΠΑ σε εκατοντάδες προϊόντα και υπηρεσίες από το 13% στο 23% προϋπολογίζοντας ότι θα εισπράξουμε επιπλέον 780 εκατ. ευρώ μέσα στο 2015. Τελικώς, τα φετινά έσοδα του ΦΠΑ είναι ζήτημα αν θα κλείσουν με αύξηση σε σχέση με πέρυσι (έχει προεξοφληθεί μικρή αύξηση της τάξεως των 280 εκατ. ευρώ, η οποία είναι αβέβαιο αν θα καταγραφεί στα τελικά στοιχεία ειδικά μετά τα όσα έχουν γίνει με τον ΦΠΑ στην εκπαίδευση). Εκτός από τους φορολογικούς συντελεστές, έχουν αυξηθεί και οι εκτιμήσεις για το ποσό που χάνεται εξαιτίας της φοροδιαφυγής: 6,5 δισ. μόνο από τον ΦΠΑ.
• Τα τέλη κυκλοφορίας επίσης βρέθηκαν στο προσκήνιο τις τελευταίες ημέρες. Τι έχει παρατηρηθεί από την κατακόρυφη αύξηση της επιβάρυνσης τα τελευταία χρόνια; Κατάρρευση εσόδων λόγω... ακινησίας. Στο διάστημα από το 2010 μέχρι σήμερα, τα έσοδα έχουν υποχωρήσει κατά 33%. Το 2015 θα εισπραχθούν όχι περισσότερα από 1,068 δισ. ευρώ όταν τα έσοδα του 2010 ήταν 1,591 δισ.
Ο μόνος φόρος που εμφανίζεται να έχει αποφέρει περισσότερα έσοδα στα ταμεία σε αυτή την 5ετία, είναι ο φόρος ακινήτων. Αυτό βέβαια, συμβαίνει διότι ο ιδιοκτήτης πρακτικά δεν έχει κανένα περιθώριο αντίδρασης ειδικά σε μια αγορά ακινήτων όπου ακόμη και η ρευστοποίηση δεν είναι δυνατή. Οι φόροι στην περιουσία είναι υπολογισμένο να αποδώσουν 2,85 δισ. ευρώ μέσα στο 2015 από περίπου μισό δισ. ευρώ που επιβαλλόταν στα ακίνητα μέχρι το 2009 και το 2010.
«Πρωτιές»
Η εμμονή στην αναζήτηση «ισοδυνάμων» και πρόσθετων πηγών αποκλειστικά από τη φορολογία, μας έχει ήδη χαρίσει πολλές παγκόσμιες «πρωτιές»:
1. Ο φόρος στη βενζίνη και στο πετρέλαιο θέρμανσης είναι από τους τρεις υψηλότερους στην Ευρώπη.
2. Είμαστε πρωταθλητές ΟΟΣΑ στις κρατήσεις επί του μισθού, ειδικά στους υψηλόμισθους. Για έναν εργαζόμενο με δύο παιδιά οι κρατήσεις ξεπερνούν το 44% χωρίς μάλιστα να έχει υπολογιστεί η πρόσφατη αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης.
3. Επιβάλλουμε φόρο στον... φόρο. Αυτό συμβαίνει σε πολλά προϊόντα μεταξύ των οποίων στην κινητή τηλεφωνία (ΦΠΑ επί του ειδικού φόρου), στο πετρέλαιο θέρμανσης, στη βενζίνη, στο πετρέλαιο κίνησης, στα τσιγάρα αλλά και στο εισόδημα. Επιβάλλουμε φόρο ακόμη και στο μηδενικό εισόδημα όπως συμβαίνει με το τέλος επιτηδεύματος, τον ΕΝΦΙΑ ή ακόμη και τα τεκμήρια.
4. Συντελεστής ίσος ή υψηλότερος του 29% στα κέρδη των επιχειρήσεων υιοθετείται πλέον μόνο από 36 χώρες σε ολόκληρο τον πλανήτη σε σύνολο 137 χωρών για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Στην Ευρώπη, μόνο τέσσερις χώρες φορολογούν τα κέρδη με συντελεστή υψηλότερο του 29%, ενώ παντού στον κόσμο η τάση στη φορολογία των κερδών είναι πτωτική.
Θεωρητική διαπίστωση; Δυστυχώς όχι. Είναι η αποτύπωση της ελληνικής πραγματικότητας η οποία μάλιστα στοιχειοθετείται με αριθμούς: Τα φορολογικά έσοδα θα μειωθούν το 2015 για... 5η διαδοχική χρονιά. Δεν υπάρχει «μνημονιακό έτος» που να μη χαρακτηρίστηκε από τον σχηματισμό «αύξηση φορολογικών συντελεστών - μείωση δηλωθέντων εισοδημάτων και φορολογητέας ύλης - μείωση φορολογικών εσόδων». Παρά τη φορολογική λαίλαπα που ξέσπασε το 2010 αγγίζοντας όλους τους φόρους (από ΦΠΑ και ακίνητα μέχρι τέλη κυκλοφορίας, φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων) τα φορολογικά έσοδα του 2015 θα είναι λιγότερα κατά... 8,1 δισ. ευρώ σε σχέση με τα αντίστοιχα του 2010.
Πώς λοιπόν διαμορφώνεται η εικόνα μετά την άσκηση της φορολογικής πολιτικής των τελευταίων πέντε ετών; Τα ακόλουθα ευρήματα εντυπωσιάζουν:
1. Λόγω ύφεσης και φοροδιαφυγής έχει περιοριστεί δραματικά η «φορολογητέα ύλη». Το 2009, τα δηλωθέντα εισοδήματα όλων των φυσικών προσώπων ήταν 100,3 δισ. ευρώ. Το 2014 περιορίστηκαν στα 73 δισ. ευρώ. Αντίστοιχη εικόνα και για τις επιχειρήσεις: το 2009 δήλωσαν φορολογητέα κέρδη ύψους 15,07 δισ. Το 2014, προσγειώθηκαν στα 10 δισ. Δηλαδή μέσα στην 5ετία των μνημονίων χάθηκε φορολογητέα ύλη 32 δισ. μόνο από το εισόδημα.
2. Το 2009, το σύνολο των φορολογικών εσόδων της χώρας ήταν 49,724 δισ. ευρώ. Αυξήθηκε με το πρώτο πακέτο μέτρων στα 51,266 δισ. το 2010 (πριν προλάβει δηλαδή ο κόσμος να προσαρμοστεί στα νέα μνημονιακά δεδομένα) και από τότε ξεκίνησε η κατάρρευση. Η πτώση που ξεκίνησε από το 2010 και η οποία συνεχίζεται έχει φέρει τα έσοδα από φόρους στα 43,162 δισ. για το 2015 (σ.σ. είναι η τελευταία εκτίμηση όπως αποτυπώνεται στις αναθεωρημένες εκτιμήσεις για τη φετινή χρονιά).
3. Ενδεικτική της υπερφορολόγησης είναι η αναλογία του συνόλου των εσόδων από φόρους προς τα δηλωθέντα εισοδήματα: Το 2010, όπως προαναφέρθηκε, δηλώθηκαν 115 δισ. ευρώ από φυσικά και νομικά πρόσωπα. Οι φόροι που πληρώθηκαν έφτασαν στα 51,26 δισ. ευρώ αντιπροσωπεύοντας το 44,5% των εισοδημάτων. Το 2014, τα συνολικά εισοδήματα ήταν 83 δισ. ευρώ με τα έσοδα από φόρους να διαμορφώνονται στα 44,24 δισ. ευρώ. Η αναλογία φτάνει στο 53,3%. Δηλαδή, στα 100 ευρώ εισοδήματος που δηλώνεται σε αυτή τη χώρα, τα 53,3 ευρώ επιστρέφουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο (ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ, φόρος εισοδήματος, ειδικοί φόροι κατανάλωσης κ.λπ.) στο κράτος.
Δεν υπάρχει επιμέρους κατηγορία στην οποία να μην έχει καταγραφεί καθίζηση των φορολογικών εσόδων τα τελευταία χρόνια παρά την αύξηση των φορολογικών συντελεστών. Τα εντυπωσιακότερα ευρήματα έχουν ως εξής:
• Οι συντελεστές του ΦΠΑ έχουν αυξηθεί τρεις φορές στα τελευταία πέντε χρόνια με τον ανώτατο συντελεστή να έχει αυξηθεί περίπου κατά 21% (από το 19% στο 23%). Τα έσοδα όμως έχουν υποχωρήσει κατά 3,475 δισ. ευρώ από το 2010 μέχρι σήμερα, δηλαδή κατά 20%. Εντυπωσιακό είναι αυτό που συμβαίνει φέτος: Αυξήσαμε τον Ιούλιο τους συντελεστές του ΦΠΑ σε εκατοντάδες προϊόντα και υπηρεσίες από το 13% στο 23% προϋπολογίζοντας ότι θα εισπράξουμε επιπλέον 780 εκατ. ευρώ μέσα στο 2015. Τελικώς, τα φετινά έσοδα του ΦΠΑ είναι ζήτημα αν θα κλείσουν με αύξηση σε σχέση με πέρυσι (έχει προεξοφληθεί μικρή αύξηση της τάξεως των 280 εκατ. ευρώ, η οποία είναι αβέβαιο αν θα καταγραφεί στα τελικά στοιχεία ειδικά μετά τα όσα έχουν γίνει με τον ΦΠΑ στην εκπαίδευση). Εκτός από τους φορολογικούς συντελεστές, έχουν αυξηθεί και οι εκτιμήσεις για το ποσό που χάνεται εξαιτίας της φοροδιαφυγής: 6,5 δισ. μόνο από τον ΦΠΑ.
• Τα τέλη κυκλοφορίας επίσης βρέθηκαν στο προσκήνιο τις τελευταίες ημέρες. Τι έχει παρατηρηθεί από την κατακόρυφη αύξηση της επιβάρυνσης τα τελευταία χρόνια; Κατάρρευση εσόδων λόγω... ακινησίας. Στο διάστημα από το 2010 μέχρι σήμερα, τα έσοδα έχουν υποχωρήσει κατά 33%. Το 2015 θα εισπραχθούν όχι περισσότερα από 1,068 δισ. ευρώ όταν τα έσοδα του 2010 ήταν 1,591 δισ.
Ο μόνος φόρος που εμφανίζεται να έχει αποφέρει περισσότερα έσοδα στα ταμεία σε αυτή την 5ετία, είναι ο φόρος ακινήτων. Αυτό βέβαια, συμβαίνει διότι ο ιδιοκτήτης πρακτικά δεν έχει κανένα περιθώριο αντίδρασης ειδικά σε μια αγορά ακινήτων όπου ακόμη και η ρευστοποίηση δεν είναι δυνατή. Οι φόροι στην περιουσία είναι υπολογισμένο να αποδώσουν 2,85 δισ. ευρώ μέσα στο 2015 από περίπου μισό δισ. ευρώ που επιβαλλόταν στα ακίνητα μέχρι το 2009 και το 2010.
«Πρωτιές»
Η εμμονή στην αναζήτηση «ισοδυνάμων» και πρόσθετων πηγών αποκλειστικά από τη φορολογία, μας έχει ήδη χαρίσει πολλές παγκόσμιες «πρωτιές»:
1. Ο φόρος στη βενζίνη και στο πετρέλαιο θέρμανσης είναι από τους τρεις υψηλότερους στην Ευρώπη.
2. Είμαστε πρωταθλητές ΟΟΣΑ στις κρατήσεις επί του μισθού, ειδικά στους υψηλόμισθους. Για έναν εργαζόμενο με δύο παιδιά οι κρατήσεις ξεπερνούν το 44% χωρίς μάλιστα να έχει υπολογιστεί η πρόσφατη αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης.
3. Επιβάλλουμε φόρο στον... φόρο. Αυτό συμβαίνει σε πολλά προϊόντα μεταξύ των οποίων στην κινητή τηλεφωνία (ΦΠΑ επί του ειδικού φόρου), στο πετρέλαιο θέρμανσης, στη βενζίνη, στο πετρέλαιο κίνησης, στα τσιγάρα αλλά και στο εισόδημα. Επιβάλλουμε φόρο ακόμη και στο μηδενικό εισόδημα όπως συμβαίνει με το τέλος επιτηδεύματος, τον ΕΝΦΙΑ ή ακόμη και τα τεκμήρια.
4. Συντελεστής ίσος ή υψηλότερος του 29% στα κέρδη των επιχειρήσεων υιοθετείται πλέον μόνο από 36 χώρες σε ολόκληρο τον πλανήτη σε σύνολο 137 χωρών για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Στην Ευρώπη, μόνο τέσσερις χώρες φορολογούν τα κέρδη με συντελεστή υψηλότερο του 29%, ενώ παντού στον κόσμο η τάση στη φορολογία των κερδών είναι πτωτική.
COMMENTS