Των Vessela Tcherneva και Fredrik Wesslau Η Τουρκία είναι σε δύσκολη θέση. Είναι με την πλευρά των ηττημένων στον πόλεμο στη Συρία και εμπλέκεται σε μια ολοένα και πιο αιματηρή μάχη με τους Κούρδους. Η εγχώρια πολιτική γίνεται όλο και περισσότερο συγκεντρωτική και η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σταδιακά επιδεινώνεται. Επίσης αισθάνεται απομονωμένη σε μια ταραγμένη περιοχή. Η κόντρα με την Ρωσία συνεχίζεται και η Μόσχα δεν δείχνει κανένα σημάδι ότι θέλει να εξομαλύνει τις σχέσεις
Των Vessela Tcherneva και Fredrik Wesslau
Η Τουρκία είναι σε δύσκολη θέση. Είναι με την πλευρά των ηττημένων στον πόλεμο στη Συρία και εμπλέκεται σε μια ολοένα και πιο αιματηρή μάχη με τους Κούρδους. Η εγχώρια πολιτική γίνεται όλο και περισσότερο συγκεντρωτική και η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σταδιακά επιδεινώνεται. Επίσης αισθάνεται απομονωμένη σε μια ταραγμένη περιοχή. Η κόντρα με την Ρωσία συνεχίζεται και η Μόσχα δεν δείχνει κανένα σημάδι ότι θέλει να εξομαλύνει τις σχέσεις.
Στο μεταξύ η ΕΕ –που αναλώνεται στην προσφυγική κρίση- έχει ασχοληθεί εκ νέου με την Τουρκία, με την ελπίδα ότι θα κερδίσει την στήριξη της Άγκυρας για τον περιορισμό της ροής των προσφύγων. Η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ-Τουρκίας στις 7 Μαρτίου, πουλήθηκε από τους Ευρωπαίους ηγέτες ως μια μεγάλη επιτυχία και πιθανή λύση στην προσφυγική κρίση. Αυτό μένει να φανεί.
Η Τουρκία έχει δεσμευτεί να πάρει πίσω όλους τους παράτυπους μετανάστες οι οποίοι πηγαίνουν στα ελληνικά νησιά και, για κάθε μετανάστη, η ΕΕ θα δέχεται έναν Σύριο πρόσφυγα από την Τουρκία. Η συμφωνία θα μπορούσε να έχει αποτέλεσμα στη μείωση του αριθμού των προσφύγων που αποφασίζουν να διασχίσουν το Αιγαίο, αλλά είναι γεμάτη με πρακτικές προκλήσεις και νομικά ζητήματα.
Το τίμημα που η ΕΕ πλήρωσε για την απροσδόκητη πρόταση της Τουρκίας, είναι υψηλό. Η ΕΕ δεσμεύτηκε να επισπεύσει την διαδικασία για απελευθέρωση της βίζα για τους Τούρκους πολίτες τον Ιούνιο του 2016, να προετοιμάσει το άνοιγμα πέντε κεφαλαίων διαπραγμάτευσης, και να επισπεύσει την πληρωμή 3 δισ. ευρώ, που θα γίνουν 6 δισ. ευρώ στα επόμενα δύο χρόνια.
Το πρόβλημα με αυτή την συμφωνία όπως και με τη συμφωνία του Νοεμβρίου, είναι ότι βασίζεται στην αμοιβαία δυσπιστία. Καμία πλευρά δεν πιστεύει ότι η άλλη θα υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της. Η απελευθέρωση της Βίζα απαιτεί στήριξη από όλα τα κράτη-μέλη. Αυτό κάθε άλλο παρά σίγουρο είναι και είναι ο λόγος για τον οποίο η Άγκυρα απαίτησε να επισπευστεί για τον Ιούνιο, περίοδος κατά την οποία το κύμα των προσφύγων που εισέρχονται στην Ευρώπη, είναι πιθανό να κορυφωθεί. Το άνοιγμα νέων κεφαλαίων εξακολουθεί να μπλοκάρεται από τη Λευκωσία. Ενώ οι προοπτικές για μια συμφωνία για την Κύπρο μοιάζουν καλύτερες από ό,τι το τελευταίο μεγάλο διάστημα, μια συμφωνία δεν θεωρείται καθόλου βέβαιη. Ενδεχόμενη αποτυχία να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις, θα μπορούσε να γυρίσει χρόνια πίσω την σχέση ΕΕ-Τουρκίας.
Αλλά η πιο θεμελιώδης πρόκληση στην σχέση, έχει να κάνει με το που κατευθύνεται η Τουρκία στο εσωτερικό και ποια θα είναι η θέση της σε μια προβληματική περιοχή.
Ανεξαρτήτως του με πόση αυτοπεποίθηση έδρασε ο πρωθυπουργός Ahmet Davutoglu στις Βρυξέλλες, η πολιτική στην Τουρκία γίνεται όλο και περισσότερο πολωμένη. Το κυβερνών ΑΚΡ επιδιώκει να εδραιώσει την κυριαρχία του και ο πρόεδρος Erdogan εργάζεται για να αναθεωρήσει το σύνταγμα και να εισάγει ένα εκτελεστικό προεδρικό σύνταγμα. Την ίδια στιγμή, δημοσιογράφοι και διανοούμενοι υφίστανται εκφοβισμό και φυλακίζονται για την υποστήριξη τρομοκρατίας ή για "προσβολή του Προέδρου". Αυτή η δυσαρέσκεια με το καθεστώς, αμαυρώνει επίσης την ΕΕ, η οποία θεωρείται ότι δεν ανταποκρίνεται στις δικές της αρχές. Η πιο πρόσφατη καταστολή της ελευθερίας του Τύπου συνέβη όταν η κυβέρνηση κατάσχεσε την πιο δημοφιλή εφημερίδα της αντιπολίτευσης, Zaman Daily. Οι διαμαρτυρίες που ακολούθησαν , αντιμετωπίστηκαν με δακρυγόνα και νερό.
Την ίδια στιγμή, η σχέση της Άγκυρας με τους Κούρδους επιδεινώνεται. Μια έντονη στρατιωτική εκστρατεία εξαπλώνεται έναντι ομάδων που συνδέονται με την οργάνωση ΡΚΚ. Τέτοιες ενέργειες συνδέονται με τους εκλογικούς υπολογισμούς του Ersogan, και με τους φόβους ότι οι Κούρδοι της Συρίας θα μπορούσαν να εδραιώσουν τον έλεγχο σε ένα τμήμα της Βόρειας Συρίας. Το κατά κύριο λόγο κουρδικό HDP, βρίσκεται να πιέζεται μεταξύ της πολεμοχαρούς διάθεσης που πολλαπλασιάζεται από την κυβέρνηση και της κινητοποίησης των Κούρδων του ΡΚΚ. Η συνεχής προσπάθεια του προέδρου να αρθεί η κοινοβουλευτική ασυλία των ηγετών του HDP και των μελών του μετά από τις κατηγορίες για την τρομοκρατία, εγείρουν το φάντασμα μιας Τουρκίας που γυρίζει πίσω στο 1990.
Η κατάσταση στις –κυρίως κουρδικές- περιοχές στα νοτιοανατολικά, είναι δεινή και πιθανώς θα επιδεινωθεί. Πόλεις όπως το Cizre και μέρη του Ντιγιάρμπακιρ βρίσκεται υπό 24ωρη πολιορκία από τις αρχές Δεκεμβρίου. Το κύμα βίας είναι πιθανό να ενταθεί και πιθανώς να εξαπλωθεί, ενώ υπάρχει μικρή πιθανότητα οι διαπραγματεύσεις ειρήνευσης να ξεκινήσουν ξανά κάποια στιγμή σύντομα. Οι αντάρτες του ΡΚΚ ίσως εμπλακούν άμεσα την Άνοιξη και το Καλοκαίρι, κάτι που απλώς θα επιδεινώσει την κατάσταση, όπως αποδεικνύει η τελευταία επίθεση στην Άγκυρα. Ο πολιτικά απελπισμένος συνεπικεφαλής του HDP, Selahattin Demirtas, καλεί τώρα σε αντίσταση και διεξάγονται διαμαρτυρίες σε καθημερινή βάση.
Στη Συρία, ακόμη και πριν από την εύθραυστη εκεχειρία, η Τουρκία είχε χάσει την πρωτοβουλία και θα μπορούσε να κάνει λίγα εναντίον των δυνάμεων του καθεστώτος και της ρωσικής αεροπορίας. Ενώ ο mini-πόλεμος στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας είναι στενά συνδεδεμένος με την εγχώρια πολιτική, είναι επίσης συνδεδεμένος με την αντιπαράθεση της Άγκυρας με τον βραχίονα του ΡΚΚ στην Συρία, την Ένωση Δημοκρατικού Κόμματος (PYD). Για την τουρκική κυβέρνηση, βασική προτεραιότητα στην Συρία είναι η καταπολέμηση των εδαφικών φιλοδοξιών της PYD, καθώς μια κουρδική οντότητα στη γειτονική χώρα θα παρείχε μια πλατφόρμα για κουρδικές αποσχιστικές τάσεις στην Τουρκία.
Ωστόσο, το PYD έχει κερδίσει παγκόσμια στήριξη, ακομη και από τις ΗΠΑ, μέσω του αγώνα της κατά του Ισλαμικού Κράτους. Η Ρωσία έχει εντείνει την στήριξή της για τους Κούρδους αφότου η Τουρκία κατέρριψε το ρωσικό Su-24. Η Ρωσία και οι ΗΠΑ επιδιώκουν αντιφατικούς στόχους μέσω της στήριξής τους για τους Κούρδους στη Συρία. Δεδομένης της εμμονής της με το PYD, η Άγκυρα έχει δίκιο να πιστεύει ότι εάν μια πιο μόνιμη εκεχειρία έρθει ως αποτέλεσμα μιας συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ-Ρωσίας, η Τουρκία θα είναι ο μεγαλύτερος χαμένος.
Αν και η προσοχή των ΜΜΕ είναι αλλού, χιλιάδες Σύριοι από το Χαλέπι και τις γύρω περιοχές έχουν αναζητήσει καταφύγιο στα σύνορα με την Τουρκία. Η Άγκυρα συνεχίζει να πιέζει για μια ασφαλή ζώνη με την ελπίδα ότι οι ΗΠΑ θα βρεθούν υποχρεωμένες να την υπερασπιστούν. Ωστόσο, υπάρχουν λίγες προοπτικές η τρέχουσα κυβέρνηση στην Ουάσιγκτον να δράσει καν. Και μια ασφαλή ζώνη χωρίς κανένας να εγγυάται την ασφάλειά της, θα μπορούσε να καταλήξει σε μια παγίδα θανάτου.
Αυτές είναι τεράστιες προκλήσεις. Εστιάζοντας κυρίως στο θέμα των προσφύγων, η ΕΕ εισέρχεται σε μια συναλλακτική σχέση με την Τουρκία αλλά με αδύναμο χέρι. Στο τέλος, αυτό μπορεί να οδηγήσει την ΕΕ να χάσει την ¨Αγκυρα. Ωστόσο η ΕΕ έχει ένα συμφέρον να εμπλακεί σε μια πιο ευρύτερη πλατφόρμα με την Τουρκία: μια στρατηγική σχέση είναι πιο αναγκαία από ποτέ.
Η Τουρκία είναι σε δύσκολη θέση. Είναι με την πλευρά των ηττημένων στον πόλεμο στη Συρία και εμπλέκεται σε μια ολοένα και πιο αιματηρή μάχη με τους Κούρδους. Η εγχώρια πολιτική γίνεται όλο και περισσότερο συγκεντρωτική και η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σταδιακά επιδεινώνεται. Επίσης αισθάνεται απομονωμένη σε μια ταραγμένη περιοχή. Η κόντρα με την Ρωσία συνεχίζεται και η Μόσχα δεν δείχνει κανένα σημάδι ότι θέλει να εξομαλύνει τις σχέσεις.
Στο μεταξύ η ΕΕ –που αναλώνεται στην προσφυγική κρίση- έχει ασχοληθεί εκ νέου με την Τουρκία, με την ελπίδα ότι θα κερδίσει την στήριξη της Άγκυρας για τον περιορισμό της ροής των προσφύγων. Η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ-Τουρκίας στις 7 Μαρτίου, πουλήθηκε από τους Ευρωπαίους ηγέτες ως μια μεγάλη επιτυχία και πιθανή λύση στην προσφυγική κρίση. Αυτό μένει να φανεί.
Η Τουρκία έχει δεσμευτεί να πάρει πίσω όλους τους παράτυπους μετανάστες οι οποίοι πηγαίνουν στα ελληνικά νησιά και, για κάθε μετανάστη, η ΕΕ θα δέχεται έναν Σύριο πρόσφυγα από την Τουρκία. Η συμφωνία θα μπορούσε να έχει αποτέλεσμα στη μείωση του αριθμού των προσφύγων που αποφασίζουν να διασχίσουν το Αιγαίο, αλλά είναι γεμάτη με πρακτικές προκλήσεις και νομικά ζητήματα.
Το τίμημα που η ΕΕ πλήρωσε για την απροσδόκητη πρόταση της Τουρκίας, είναι υψηλό. Η ΕΕ δεσμεύτηκε να επισπεύσει την διαδικασία για απελευθέρωση της βίζα για τους Τούρκους πολίτες τον Ιούνιο του 2016, να προετοιμάσει το άνοιγμα πέντε κεφαλαίων διαπραγμάτευσης, και να επισπεύσει την πληρωμή 3 δισ. ευρώ, που θα γίνουν 6 δισ. ευρώ στα επόμενα δύο χρόνια.
Το πρόβλημα με αυτή την συμφωνία όπως και με τη συμφωνία του Νοεμβρίου, είναι ότι βασίζεται στην αμοιβαία δυσπιστία. Καμία πλευρά δεν πιστεύει ότι η άλλη θα υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της. Η απελευθέρωση της Βίζα απαιτεί στήριξη από όλα τα κράτη-μέλη. Αυτό κάθε άλλο παρά σίγουρο είναι και είναι ο λόγος για τον οποίο η Άγκυρα απαίτησε να επισπευστεί για τον Ιούνιο, περίοδος κατά την οποία το κύμα των προσφύγων που εισέρχονται στην Ευρώπη, είναι πιθανό να κορυφωθεί. Το άνοιγμα νέων κεφαλαίων εξακολουθεί να μπλοκάρεται από τη Λευκωσία. Ενώ οι προοπτικές για μια συμφωνία για την Κύπρο μοιάζουν καλύτερες από ό,τι το τελευταίο μεγάλο διάστημα, μια συμφωνία δεν θεωρείται καθόλου βέβαιη. Ενδεχόμενη αποτυχία να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις, θα μπορούσε να γυρίσει χρόνια πίσω την σχέση ΕΕ-Τουρκίας.
Αλλά η πιο θεμελιώδης πρόκληση στην σχέση, έχει να κάνει με το που κατευθύνεται η Τουρκία στο εσωτερικό και ποια θα είναι η θέση της σε μια προβληματική περιοχή.
Ανεξαρτήτως του με πόση αυτοπεποίθηση έδρασε ο πρωθυπουργός Ahmet Davutoglu στις Βρυξέλλες, η πολιτική στην Τουρκία γίνεται όλο και περισσότερο πολωμένη. Το κυβερνών ΑΚΡ επιδιώκει να εδραιώσει την κυριαρχία του και ο πρόεδρος Erdogan εργάζεται για να αναθεωρήσει το σύνταγμα και να εισάγει ένα εκτελεστικό προεδρικό σύνταγμα. Την ίδια στιγμή, δημοσιογράφοι και διανοούμενοι υφίστανται εκφοβισμό και φυλακίζονται για την υποστήριξη τρομοκρατίας ή για "προσβολή του Προέδρου". Αυτή η δυσαρέσκεια με το καθεστώς, αμαυρώνει επίσης την ΕΕ, η οποία θεωρείται ότι δεν ανταποκρίνεται στις δικές της αρχές. Η πιο πρόσφατη καταστολή της ελευθερίας του Τύπου συνέβη όταν η κυβέρνηση κατάσχεσε την πιο δημοφιλή εφημερίδα της αντιπολίτευσης, Zaman Daily. Οι διαμαρτυρίες που ακολούθησαν , αντιμετωπίστηκαν με δακρυγόνα και νερό.
Την ίδια στιγμή, η σχέση της Άγκυρας με τους Κούρδους επιδεινώνεται. Μια έντονη στρατιωτική εκστρατεία εξαπλώνεται έναντι ομάδων που συνδέονται με την οργάνωση ΡΚΚ. Τέτοιες ενέργειες συνδέονται με τους εκλογικούς υπολογισμούς του Ersogan, και με τους φόβους ότι οι Κούρδοι της Συρίας θα μπορούσαν να εδραιώσουν τον έλεγχο σε ένα τμήμα της Βόρειας Συρίας. Το κατά κύριο λόγο κουρδικό HDP, βρίσκεται να πιέζεται μεταξύ της πολεμοχαρούς διάθεσης που πολλαπλασιάζεται από την κυβέρνηση και της κινητοποίησης των Κούρδων του ΡΚΚ. Η συνεχής προσπάθεια του προέδρου να αρθεί η κοινοβουλευτική ασυλία των ηγετών του HDP και των μελών του μετά από τις κατηγορίες για την τρομοκρατία, εγείρουν το φάντασμα μιας Τουρκίας που γυρίζει πίσω στο 1990.
Η κατάσταση στις –κυρίως κουρδικές- περιοχές στα νοτιοανατολικά, είναι δεινή και πιθανώς θα επιδεινωθεί. Πόλεις όπως το Cizre και μέρη του Ντιγιάρμπακιρ βρίσκεται υπό 24ωρη πολιορκία από τις αρχές Δεκεμβρίου. Το κύμα βίας είναι πιθανό να ενταθεί και πιθανώς να εξαπλωθεί, ενώ υπάρχει μικρή πιθανότητα οι διαπραγματεύσεις ειρήνευσης να ξεκινήσουν ξανά κάποια στιγμή σύντομα. Οι αντάρτες του ΡΚΚ ίσως εμπλακούν άμεσα την Άνοιξη και το Καλοκαίρι, κάτι που απλώς θα επιδεινώσει την κατάσταση, όπως αποδεικνύει η τελευταία επίθεση στην Άγκυρα. Ο πολιτικά απελπισμένος συνεπικεφαλής του HDP, Selahattin Demirtas, καλεί τώρα σε αντίσταση και διεξάγονται διαμαρτυρίες σε καθημερινή βάση.
Στη Συρία, ακόμη και πριν από την εύθραυστη εκεχειρία, η Τουρκία είχε χάσει την πρωτοβουλία και θα μπορούσε να κάνει λίγα εναντίον των δυνάμεων του καθεστώτος και της ρωσικής αεροπορίας. Ενώ ο mini-πόλεμος στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας είναι στενά συνδεδεμένος με την εγχώρια πολιτική, είναι επίσης συνδεδεμένος με την αντιπαράθεση της Άγκυρας με τον βραχίονα του ΡΚΚ στην Συρία, την Ένωση Δημοκρατικού Κόμματος (PYD). Για την τουρκική κυβέρνηση, βασική προτεραιότητα στην Συρία είναι η καταπολέμηση των εδαφικών φιλοδοξιών της PYD, καθώς μια κουρδική οντότητα στη γειτονική χώρα θα παρείχε μια πλατφόρμα για κουρδικές αποσχιστικές τάσεις στην Τουρκία.
Ωστόσο, το PYD έχει κερδίσει παγκόσμια στήριξη, ακομη και από τις ΗΠΑ, μέσω του αγώνα της κατά του Ισλαμικού Κράτους. Η Ρωσία έχει εντείνει την στήριξή της για τους Κούρδους αφότου η Τουρκία κατέρριψε το ρωσικό Su-24. Η Ρωσία και οι ΗΠΑ επιδιώκουν αντιφατικούς στόχους μέσω της στήριξής τους για τους Κούρδους στη Συρία. Δεδομένης της εμμονής της με το PYD, η Άγκυρα έχει δίκιο να πιστεύει ότι εάν μια πιο μόνιμη εκεχειρία έρθει ως αποτέλεσμα μιας συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ-Ρωσίας, η Τουρκία θα είναι ο μεγαλύτερος χαμένος.
Αν και η προσοχή των ΜΜΕ είναι αλλού, χιλιάδες Σύριοι από το Χαλέπι και τις γύρω περιοχές έχουν αναζητήσει καταφύγιο στα σύνορα με την Τουρκία. Η Άγκυρα συνεχίζει να πιέζει για μια ασφαλή ζώνη με την ελπίδα ότι οι ΗΠΑ θα βρεθούν υποχρεωμένες να την υπερασπιστούν. Ωστόσο, υπάρχουν λίγες προοπτικές η τρέχουσα κυβέρνηση στην Ουάσιγκτον να δράσει καν. Και μια ασφαλή ζώνη χωρίς κανένας να εγγυάται την ασφάλειά της, θα μπορούσε να καταλήξει σε μια παγίδα θανάτου.
Αυτές είναι τεράστιες προκλήσεις. Εστιάζοντας κυρίως στο θέμα των προσφύγων, η ΕΕ εισέρχεται σε μια συναλλακτική σχέση με την Τουρκία αλλά με αδύναμο χέρι. Στο τέλος, αυτό μπορεί να οδηγήσει την ΕΕ να χάσει την ¨Αγκυρα. Ωστόσο η ΕΕ έχει ένα συμφέρον να εμπλακεί σε μια πιο ευρύτερη πλατφόρμα με την Τουρκία: μια στρατηγική σχέση είναι πιο αναγκαία από ποτέ.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://www.ecfr.eu/article/commentary_turkeys_not_so_splendid_isolation6021
capital.gr
®1Greek Σκέψου....δεν είναι παράνομο ακόμη
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρουcapital.gr
®1Greek Σκέψου....δεν είναι παράνομο ακόμη
COMMENTS