Δεν μπορεί να το χωρέσει ο νους μου πώς είναι δυνατόν, οι πολιτικές μας ηγεσίες που για δεκαετίες τώρα συζητούν το κυπριακό, να μην έχουν προνοήσει ότι μια μελέτη Οικονομικής Βιωσιμότητας επιβάλλεται να προϋπάρχει όταν πρόκειται να δημιουργηθεί η/και να μετεξελιχθεί ένα ενιαίο κράτος, όπως η Κύπρος, σε μια Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία (ΔΔΟ).
Όμηρος Αλεξάνδρου
Σαν επαγγελματίας Λογιστής και σύμβουλος επιχειρήσεων το πρώτο πράγμα που θα συμβούλευα κάποιο πελάτη μου να κάνει πριν επενδύσει ένα σημαντικό ποσό κεφαλαίου σε μια νέα η προϋπάρχουσα επιχείρηση είναι να ζητήσει να έχει μια μελέτη Οικονομικής Βιωσιμότητας, η οποία μελέτη, θα καταδείξει κατά πόσο η επένδυση αυτή θα είναι οικονομικά βιώσιμη και κερδοφόρα.
Δεν μπορεί να το χωρέσει ο νους μου πώς είναι δυνατόν, οι πολιτικές μας ηγεσίες που για δεκαετίες τώρα συζητούν το κυπριακό, να μην έχουν προνοήσει ότι μια μελέτη Οικονομικής Βιωσιμότητας επιβάλλεται να προϋπάρχει όταν πρόκειται να δημιουργηθεί η/και να μετεξελιχθεί ένα ενιαίο κράτος, όπως η Κύπρος, σε μια Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία (ΔΔΟ). Αυτή η εγκληματική μας παράληψη μας οδήγησε στο να εγκλωβιστούμε σε μια ατέρμονη συζήτηση και να παίζουμε το παιχνίδι της Τουρκίας που σκοπό πάντα είχε την διάλυση της ΚΔ και την εδραίωση της κατοχής.
Η πτυχή της οικονομίας ήταν και παραμένει μια πολύ σημαντική παράμετρος στη επιδιωκόμενη λύση του κυπριακού στην βάση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ). Ωστόσο οι κυπριακές και ελλαδικές ηγεσίες με εγκληματική απρονοησία και ερασιτεχνισμούς την άφηνα στην άκρη, πράγμα που στερούσε την δική μας πλευρά από δυνατά επιχειρήματα για αλλαγή της βάσης της λύσης.
Μάλιασε η γλώσσα μου να λεω και να γράφω για χρόνια τώρα ότι η ΔΔΟ δεν είναι οικονομικά βιώσιμη και ότι η Κύπρος μετά την λύση θα αποτελεί ένα προτεκτοράτο των ξένων αφού αναγκαστικά θα στηρίζεται σε ξένη οικονομική βοήθεια. To νέο μόρφωμα, (η έκτρωμα πες τε το όπως θέλετε) που θα προκύψει από την λύση στην βάση της ΔΔΟ θα είναι ένα κράτος μη λειτουργικό, μη δημοκρατικό ένα κράτος ρατσιστικό, το οποίο θα βασίζεται σε εξαιρετικά πολύπλοκες και πολυδάπανες δομές, καθ΄ ότι θα έχει 3 Κυβερνήσεις, 4 Βουλές, 3 Αστυνομίες, 3 δημόσιες υπηρεσίες, διπλούς ημικρατικούς οργανισμούς, διαρχία αξιωματούχων, πλήρη κατάργηση της αρχής της πλειοψηφίας στη λήψη αποφάσεων, και εισαγωγή αναρίθμητων ΒΕΤΟ στη λειτουργία όλων των εξουσιών του κεντρικού κράτους.
Σε αντιδιαστολή με την πολιτική η οικονομία είναι επιστήμη, με τις όποιες αδυναμίες της, και σαν τέτοια, μακριά από δογματισμούς, έχει κάποιες βασικές σταθερές και η απλούστερη των σταθερών της είναι ότι, 1+1=2 και όχι 3. Αν συνεπώς εμείς προτάσσαμε την πτυχή της οικονομίας και αποδεικνύαμε στους τούρκους και τους ξένους συμμάχους τους ότι το νέο μόρφωμα δεν θα είναι οικονομικά βιώσιμο, θα μπορούσαν άραγε να επιμένουν στην λύση της ΔΔΟ;
Εγώ που δεν είμαι πολιτικός έχω να πω τούτο: Oτι η πολιτική σε Κύπρο και Ελλάδα έχει καταντήσει δυστυχώς ένα χωράφι γενικής βοσκής, ένα μενού αλα κάρτ και ότι ήθελε προκύψει. Ο εκάστοτε πρόεδρος με την εκλογή του εφάρμοζε πάντα πολιτικές του ποδαριού χωρίς όραμα, σχεδιασμό και στρατηγική στόχευση. Το να μην θέλουν όμως οι πολιτικές μας ηγεσίες να κατανοήσουν απλά οικονομικά που τα κατανοεί ακόμη και κάποιος που έχει τελειώσει το δημοτικό με πείθει όλο και περισσότερο ότι είναι όλοι δοσίλογοι και πιόνια της ΝΤΠ
Σας μεταφέρω πιο κάτω απόψεις που ενισχύουν τα πιο πάνω μου επιχειρήματα, τα σχόλια δικά σας:
Όμηρος Αλεξάνδρου
1) ΧΡΙΣΤΟΣ ΠΑΠΑΕΛΛΗΝΑΣ – Επιτυχημένος επιχειρηματίας – Απόσπασμα συνέντευξης
ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΕΡΑΣ
Θεωρείτε ότι θα ωφελήσει την κυπριακή οικονομία μία ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού; Ποια είναι η άποψή σας για την πορεία των διαπραγματεύσεων;
Μια σωστή λύση που να αίρει τη διχοτόμηση του νησιού και να επανεντάσσει την τουρκοκυπριακή κοινότητα στην οικονομία μας, προφανέστατα και θα ωφελήσει την οικονομία.
Δυστυχώς όμως, αυτά τα οποία είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε για τη διευθέτηση του κυπριακού ζητήματος που κυοφορείται, κάθε άλλο από όφελος προδιαγράφουν. Αυτά τα οποία έχουν ήδη συμφωνηθεί και συνεπώς δεν μπορούν να αλλάξουν, προδιαγράφουν ένα κράτος-τέρας με φοβερές δυσλειτουργίες σε όλο το φάσμα της διακυβέρνησης. Βασικά, εκείνο που συζητείται, δεν είναι η άρση της διχοτόμησης και η επανένωση της Κύπρου, αλλά η επέκτασή της από το έδαφος, σε όλους τους θεσμούς και λειτουργίες του κράτους.
Την επέκταση σε κάθε υπηρεσία. Ακόμη και το Τμήμα Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, θα συνθέτουν "αντιπρόσωποι" των δύο κρατιδίων σε σταθερές αναλογίες και με δικαίωμα βέτο για το κάθε τι!
Η πρόβλεψή μου είναι ότι, εάν εφαρμοστεί μια τέτοια διευθέτηση, την οποία συνειδητά δεν αποκαλώ λύση, το δικέφαλο κράτος που θα προκύψει, θα οδηγηθεί σε πλήρης παράλυση και τα δύο κρατίδια θα λειτουργούν εντελώς ανεξάρτητα και ενίοτε ανταγωνιστικά μεταξύ τους. Το χάος στο οποίο θα οδηγηθούμε, κάθε άλλο παρά ελκυστικό σε επενδύσεις θα είναι, καθώς οι επενδύσεις προαπαιτούν ένα περιβάλλον σταθερότητας, πολιτικής και οικονομικής, κάτι που δεν μπορεί να προκύψει παρά μόνο ως προϊόν μιας αποτελεσματικής διακυβέρνησης. Ο φυσικός πλούτος από μόνος του, δεν μπορεί να διασφαλίζει ευμάρεια σε μια χώρα και υπάρχουν πολλά παραδείγματα, όπως αυτά της Νιγηρίας, της Βενεζουέλας και της Αιγύπτου.
Μια άλλη παράμετρος είναι ο έλεγχος που θα συνεχίσει να ασκείται από την Τουρκία στο τουρκοκυπριακό κρατίδιο και, δια μέσου αυτού, σε ολόκληρη την Κύπρο. Με την εξίσωση του τουρκοκυπριακού "κράτους" με την Κυπριακή Δημοκρατία και την υποβάθμιση του κράτους μας σε συνιστών κράτος ή πολιτεία, η οικονομία μας θα είναι το πρώτο θύμα. Το νέο ανοσιούργημα που θα αναλάβει τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας στη διεθνή σκηνή, θα αποτελείται από δύο συνιστώσες. Από τη μια το δικό μας κράτος και από την άλλη το ψευδοκράτος που θα έχει πλέον αναβαθμιστεί με νομιμότητα και κυριαρχία και θα έχει πλέον ίσης βαρύτητας λόγο σε κάθε πτυχή της διακυβέρνησης. Μέσα σε μια τέτοια δομή, ποια μεταρρύθμιση θα μπορεί να εφαρμοστεί και πώς θα μπορεί να υπάρξει δημοσιονομική πειθαρχία; Σκεφτείτε μόνο τις αποφάσεις που θα πρέπει να ληφθούν για τη ριζική ρύθμιση της οικονομίας και ειδικά του χρηματοπιστωτικού τομέα στον βορρά. Ακόμα σημαντικότερο, σε ποια ορθή διαχείριση του φυσικού αερίου μπορούμε να ελπίζουμε όταν, από τώρα, οι Τουρκοκύπριοι δυνητικοί συνεταίροι μας δεν χάνουν ευκαιρία να μας λένε ότι αυτό πρέπει να εξαχθεί στην Τουρκία;
Μου προκαλεί εντύπωση όταν οι επιχειρηματικές οργανώσεις μας βγαίνουν και προπαγανδίζουν υπέρ της όποιας λύσης, ανεξάρτητα από τις στρεβλώσεις που αυτή θα προκαλέσει στην οικονομία. Ακούω ότι θα μεγαλώσει η αγορά και αυτό από μόνο του θα φέρει πολλές επενδύσεις! Ακούω επίσης, μερικούς να μιλούν για το άνοιγμα της τουρκικής αγοράς σε κυπριακές επιχειρήσεις! Απίστευτη ελαφρότητα. Ξέρετε, τα μεγάλα funds του εξωτερικού, είναι πολύ ευφυή και δεν αναμένουν την "επανένωση" της Κύπρου για να ρίξουν τα κεφάλαιά τους. Θα αναμένουν κατά πόσο αυτό το έκτρωμα που θα αποτελεί τη νέα πολιτεία της Κύπρου, θα λειτουργήσει και μετά θα αρχίσουν να μελετούν κατά πόσον υπάρχουν επενδυτικές ευκαιρίες. Στο μεταξύ όμως, τα τουρκικά κεφάλαια θα επεκτείνουν την ηγεμονία τους και στον Νότο, καθιστώντας την Κύπρο, εκτός από γεωπολιτικό, και οικονομικό προτεκτοράτο της Τουρκίας.
ΟΣΟΙ ΥΠΟΣΧΟΝΤΑΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΑΦΕΛΕΙΣ
Όσοι υπόσχονται στον λαό οικονομικούς παράδεισους και επενδύσεις, είναι ή αφελείς ή ανόητοι. Εκείνο που θα επέλθει είναι ένα χάος, με ένα παράλυτο, δικέφαλο κράτος πνιγμένο στα ελλείμματα και τα ατέρμονα μνημόνια. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η οικονομία της Κύπρου πολύ σύντομα θα περιέλθει υπό την πλήρη ομηρία των τουρκικών επιχειρήσεων, κρατικών και ιδιωτικών, που με τα τεράστια κεφάλαια που διαθέτουν θα είναι σε θέση να αγοράσουν τα πάντα, ενώ θα ελέγχουν πλέον και τη διακυβέρνηση ολόκληρης της Κύπρου.
Εάν είχαμε μια επιχειρηματική τάξη με αστική και όχι ψευδό-διεθνιστική κουλτούρα, εμείς οι επιχειρηματίες αυτού του τόπου θα είμασταν οι πρώτοι που θα λέγαμε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας: "Πρόεδρε, για όνομα του Θεού, τι πας να κάνεις;"
2. Καυτή πατάτα παραμένουν τα οικονομικά της Λύσης
Παύλος Ξανθούλης - Ανταπόκριση από Βρυξέλλες 23/1/2017
Βρυξέλλες: Κενά αέρος διαπιστώνονται στο παζλ που συνθέτει το οικονομικό σκέλος μιας ενδεχόμενης λύσης του Κυπριακού, όπου τέσσερα τουλάχιστον ανοικτά μέτωπα προκαλούν έντονο προβληματισμό και τείνουν να καταστήσουν «καυτή πατάτα» τις εξελίξεις, φωτογραφίζοντας ένα νέο μνημονιακό πρόγραμμα, το οποίο δεν αποκλείει η Κομισιόν, παραπέμποντας στις πολιτικές αποφάσεις των δύο πλευρών.
Σημαίνοντες κοινοτικοί κύκλοι που μίλησαν στον «Φ» χαρακτήρισαν ως «πολύ πιθανό» το ενδεχόμενο προσφυγής της ομόσπονδης Κύπρου σε ένα νέο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής, δεδομένης και της άρνησης του διεθνούς παράγοντα, περιλαμβανομένης της Ευρωπαϊκης Ένωσης, να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη και να στηρίξει την επιδιωκόμενη λύση.
Οι ίδιοι κύκλοι παρέπεμψαν στα εξής ανοικτά μέτωπα:
1. Στις αποζημιώσεις που θα απαιτηθούν (αναλόγως των περιοχών που θα επιστραφούν και των τιμών που θα προκριθούν), σε συνδυασμό και με το κόστος ανοικοδόμησης.
2. Στις «αχαρτογράφητες ζώνες» που προκαλεί η άρνηση της τουρκικής πλευράς να συγκατανεύσει σε διαγνωστικό έλεγχο των χαρτοφυλακίων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που δραστηριοποιούνται στα κατεχόμενα. Στο επίκεντρο βρίσκονται ζητήματα που άπτονται του ξεπλύματος βρόμικου χρήματος, αλλά και μη εξυπηρετούμενων δανείων. Υπενθυμίζεται ότι το ζήτημα της αναγκαιότητας ενός διαγωνιστικού ελέγχου έθεσε στο Γιούρογκρουπ του περασμένου Νοεμβρίου ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης, εξασφαλίζοντας τη στήριξη του μέλους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μπενουά Κερέ.
3. Στο «διόλου ευκαταφρόνητο» κόστος εγκαθίδρυσης του ομοσπόνδου κράτους.
4. Στα σοβαρά προβλήματα της τουρκοκυπριακής κοινότητας στο δημοσιονομικό πεδίο, στην επί μονίμου βάσεως δανειοδότησή της και στα χρέη που δημιουργήθηκαν. Αν και η Τουρκία φέρεται να έχει δεσμευθεί ότι θα διαγράψει τα δάνεια που παραχώρησε στο ψευδοκράτος, μετά από μια ενδεχόμενη λύση (τα οποία εκτιμάται ότι προσεγγίζουν τα 17 δισεκατομμύρια ευρώ), η τουρκοκυπριακή κοινότητα αναμένεται να έχει σημαντικές ανάγκες στο δημοσιονομικό πεδίο και ελλείμματα, τα πρώτα τουλάχιστον χρόνια μετά από μια ενδεχόμενη διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος. Κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί μέχρι να νοικοκυρέψει τα δημοσιονομικά της, ως τουρκοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία.
Σύμφωνα με τους ίδιους κοινοτικούς κύκλους, υπό το φως αυτών των δεδομένων, «θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι το ομόσπονδο κράτος θα αναγκασθεί να προσφύγει σε δανειακή βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση». Ενδεχόμενο, το οποίο άλλωστε δεν έκρυψε ούτε η ίδια η Κομισιόν, η οποία σε ενημερωτικό δελτίο, όχι μόνο άφησε ανοικτό ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αλλά πέταξε το μπαλάκι στις δύο πλευρές και στις πολιτικές αποφάσεις που θα κληθούν να λάβουν (βλέπε άλλη στήλη).
Η πιθανολογούμενη προσφυγή του ομοσπόνδου κράτους της Κύπρου σε ένα μνημονιακό πρόγραμμα στήριξης των αναγκών που θα προκύψουν, συνεπεία μιας ενδεχόμενης πολιτικής διευθέτησης, σχετίζεται και με την απροθυμία των «ισχυρών» να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη. Με αφετηρία την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, η συμβολή της οποίας χαρακτηρίζεται ως «πενιχρή» σε σύγκριση με τις ανάγκες που θα προκύψουν, συνεπεία μιας ενδεχόμενης λύσης.
Ο Πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, μιλώντας στο τελετουργικό μέρος της Διάσκεψης της Γενεύης, απεκάλυψε ότι θα εισηγηθεί όπως τα κράτη-μέλη στηρίξουν τη λύση με ποσό ύψους 3,1 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θεωρείται ως πολύ μικρό για να κρατήσει το ομόσπονδο κράτος οικονομικά όρθιο. Όπως ανέφερε αρμόδια πηγή στον «Φ», η εισήγηση Γιούνκερ βασίζεται στο άρθρο 22 του Κανονισμού 1311/2013 για το Πολυετές ΔημοσιονομικόΠλαίσιο (ΠΔΠ) 2014-2020. Το εν λόγω άρθρο προβλέπει αναθεώρηση του ΠΔΠ, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Σε περίπτωση επανένωσης της Κύπρου μεταξύ του 2014 και του 2020, το ΠΔΠ αναθεωρείται ώστε να ληφθούν υπόψη η διεξοδική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος και οι πρόσθετες χρηματοοικονομικές ανάγκες που θα προκύψουν από την επανένωση». Όπως εξήγησε στον «Φ» έγκυρη πηγή, η πρόταση της Κομισιόν για στήριξη της επανενωμένης Κύπρου με 3,1 δισεκατομμύρια ευρώ θα πρέπει να τύχει ομόφωνης έγκρισης από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η εισήγηση Γιούνκερ καλύπτεται πίσω από το νομικό πλαίσιο που προβλέπεται για την αναθεώρηση του ΠΔΠ, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν καλύπτει τις ανάγκες στήριξης του ομόσπονδου κράτους, πόσω μάλλον το κόστος της λύσης του κυπριακού προβλήματος, για την οποία δηλώνουν ότι κόπτονται τόσο οι Βρυξέλλες, όσο και τα λοιπά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ως αποτέλεσμα, η προσφυγή σε νέο μνημόνιο όχι μόνο δεν πρέπει να θεωρείται «απομακρυσμένη», αλλά εκτιμάται ότι ίσως αποδειχθεί «επιβεβλημένη», για να μείνει όρθιο το ομόσπονδο κράτος, επεσήμαναν σημαίνοντες κύκλοι στην έδρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παραπέμποντας «κυρίως στα πρώτα χρόνια» μετά από μια ενδεχόμενη διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος. Σημειώνεται ότι ακριβή στοιχεία για το κόστος της λύσης δεν υπάρχουν, για τους λόγους που περιγράφονται πιο πάνω. Ωστόσο, κύκλοι στην Κύπρο είχαν αφήσει να διαρρεύσουν κάποιες εκτιμήσεις που παραπέμπουν σε ποσά της τάξης των 25 ή και 30 δισεκατομμυρίων ευρώ. Σε κάθε πάντως περίπτωση, τα 3,1 δισεκατομμύρια ευρώ, που προσανατολίζεται να προτείνει η Κομισιόν για τη στήριξη της ομόσπονδης Κύπρου, δεν μπορούν να θεωρηθούν ως ισχυρή οικονομική ένεση για τη μετά τη λύση εποχή.
Πονοκέφαλος οι γκρίζες ζώνες
Οι γκρίζες ζώνες των οικονομικών μιας ενδεχόμενης λύσης του Κυπριακού προκαλούν πονοκέφαλο σε σημαίνοντες κύκλους στην έδρα της Ε.Ε., οι οποίοι θεωρούν κεφαλαιώδους σημασίας την πτυχή αυτή, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα της λύσης και συνεπώς και η βιωσιμότητα του ομόσπονδου κράτους. Ξένη διπλωματική πηγή επεσήμανε ότι αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η Κομισιόν αισθάνθηκε την ανάγκη να εγείρει το ζήτημα ενός ενδεχόμενου νέου μνημονιακού προγράμματος της Κύπρου, στο πλαίσιο ενημερωτικού δελτίου (fact sheet) που εξέδωσε, ενώ πραγματοποιείτο η Διάσκεψη της Γενεύης.
Στο ενημερωτικό της δελτίο, η Κομισιόν εισήγαγε η ίδια το ζήτημα ενός ενδεχομένου μνημονίου, ερωτώντας χαρακτηριστικά κατά πόσον «η Κύπρος μετά τη λύση θα χρειαστεί ένα νέο οικονομικό πρόγραμμα προσαρμογής (σ.σ. μνημόνιο)». Και, αφήνοντας όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά, η Κομισιόν απάντησε ότι «οι οικονομικές προοπτικές της Κύπρου αφορούν την ίδια την Κύπρο και τις πολιτικές αποφάσεις που θα λάβει η χώρα». Είναι προφανές ότι η υποβολή του ερωτήματος από την ίδια την Κομισιόν στο «ενημερωτικό της δελτίο», εισάγει το ενδεχόμενο ενός νέου μνημονίου ως μίας σοβαρής πιθανότητας, μετά από μία λύση του Κυπριακού. Διαφορετικά, οι Βρυξέλλες δεν θα έμπαιναν στον κόπο να υποβάλουν οι ίδιες ένα τέτοιο ερώτημα και να το απαντήσουν στο πλαίσιο του ενημερωτικού δελτίου που εξέδωσαν.
Γενικότερα πάντως και σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η Κομισιόν υπογραμμίζει ότι «η επανένωση θα ανοίξει νέους ορίζοντες για την οικονομία και θα επιφέρει τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης», προσθέτοντας ότι «η Ε.Ε. είναι δεσμευμένη να βοηθήσει την Κύπρο να προετοιμαστεί για την ενοποίησή της».
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Σαν επαγγελματίας Λογιστής και σύμβουλος επιχειρήσεων το πρώτο πράγμα που θα συμβούλευα κάποιο πελάτη μου να κάνει πριν επενδύσει ένα σημαντικό ποσό κεφαλαίου σε μια νέα η προϋπάρχουσα επιχείρηση είναι να ζητήσει να έχει μια μελέτη Οικονομικής Βιωσιμότητας, η οποία μελέτη, θα καταδείξει κατά πόσο η επένδυση αυτή θα είναι οικονομικά βιώσιμη και κερδοφόρα.
Δεν μπορεί να το χωρέσει ο νους μου πώς είναι δυνατόν, οι πολιτικές μας ηγεσίες που για δεκαετίες τώρα συζητούν το κυπριακό, να μην έχουν προνοήσει ότι μια μελέτη Οικονομικής Βιωσιμότητας επιβάλλεται να προϋπάρχει όταν πρόκειται να δημιουργηθεί η/και να μετεξελιχθεί ένα ενιαίο κράτος, όπως η Κύπρος, σε μια Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία (ΔΔΟ). Αυτή η εγκληματική μας παράληψη μας οδήγησε στο να εγκλωβιστούμε σε μια ατέρμονη συζήτηση και να παίζουμε το παιχνίδι της Τουρκίας που σκοπό πάντα είχε την διάλυση της ΚΔ και την εδραίωση της κατοχής.
Η πτυχή της οικονομίας ήταν και παραμένει μια πολύ σημαντική παράμετρος στη επιδιωκόμενη λύση του κυπριακού στην βάση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ). Ωστόσο οι κυπριακές και ελλαδικές ηγεσίες με εγκληματική απρονοησία και ερασιτεχνισμούς την άφηνα στην άκρη, πράγμα που στερούσε την δική μας πλευρά από δυνατά επιχειρήματα για αλλαγή της βάσης της λύσης.
Μάλιασε η γλώσσα μου να λεω και να γράφω για χρόνια τώρα ότι η ΔΔΟ δεν είναι οικονομικά βιώσιμη και ότι η Κύπρος μετά την λύση θα αποτελεί ένα προτεκτοράτο των ξένων αφού αναγκαστικά θα στηρίζεται σε ξένη οικονομική βοήθεια. To νέο μόρφωμα, (η έκτρωμα πες τε το όπως θέλετε) που θα προκύψει από την λύση στην βάση της ΔΔΟ θα είναι ένα κράτος μη λειτουργικό, μη δημοκρατικό ένα κράτος ρατσιστικό, το οποίο θα βασίζεται σε εξαιρετικά πολύπλοκες και πολυδάπανες δομές, καθ΄ ότι θα έχει 3 Κυβερνήσεις, 4 Βουλές, 3 Αστυνομίες, 3 δημόσιες υπηρεσίες, διπλούς ημικρατικούς οργανισμούς, διαρχία αξιωματούχων, πλήρη κατάργηση της αρχής της πλειοψηφίας στη λήψη αποφάσεων, και εισαγωγή αναρίθμητων ΒΕΤΟ στη λειτουργία όλων των εξουσιών του κεντρικού κράτους.
Σε αντιδιαστολή με την πολιτική η οικονομία είναι επιστήμη, με τις όποιες αδυναμίες της, και σαν τέτοια, μακριά από δογματισμούς, έχει κάποιες βασικές σταθερές και η απλούστερη των σταθερών της είναι ότι, 1+1=2 και όχι 3. Αν συνεπώς εμείς προτάσσαμε την πτυχή της οικονομίας και αποδεικνύαμε στους τούρκους και τους ξένους συμμάχους τους ότι το νέο μόρφωμα δεν θα είναι οικονομικά βιώσιμο, θα μπορούσαν άραγε να επιμένουν στην λύση της ΔΔΟ;
Εγώ που δεν είμαι πολιτικός έχω να πω τούτο: Oτι η πολιτική σε Κύπρο και Ελλάδα έχει καταντήσει δυστυχώς ένα χωράφι γενικής βοσκής, ένα μενού αλα κάρτ και ότι ήθελε προκύψει. Ο εκάστοτε πρόεδρος με την εκλογή του εφάρμοζε πάντα πολιτικές του ποδαριού χωρίς όραμα, σχεδιασμό και στρατηγική στόχευση. Το να μην θέλουν όμως οι πολιτικές μας ηγεσίες να κατανοήσουν απλά οικονομικά που τα κατανοεί ακόμη και κάποιος που έχει τελειώσει το δημοτικό με πείθει όλο και περισσότερο ότι είναι όλοι δοσίλογοι και πιόνια της ΝΤΠ
Σας μεταφέρω πιο κάτω απόψεις που ενισχύουν τα πιο πάνω μου επιχειρήματα, τα σχόλια δικά σας:
Όμηρος Αλεξάνδρου
1) ΧΡΙΣΤΟΣ ΠΑΠΑΕΛΛΗΝΑΣ – Επιτυχημένος επιχειρηματίας – Απόσπασμα συνέντευξης
ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΕΡΑΣ
Θεωρείτε ότι θα ωφελήσει την κυπριακή οικονομία μία ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού; Ποια είναι η άποψή σας για την πορεία των διαπραγματεύσεων;
Μια σωστή λύση που να αίρει τη διχοτόμηση του νησιού και να επανεντάσσει την τουρκοκυπριακή κοινότητα στην οικονομία μας, προφανέστατα και θα ωφελήσει την οικονομία.
Δυστυχώς όμως, αυτά τα οποία είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε για τη διευθέτηση του κυπριακού ζητήματος που κυοφορείται, κάθε άλλο από όφελος προδιαγράφουν. Αυτά τα οποία έχουν ήδη συμφωνηθεί και συνεπώς δεν μπορούν να αλλάξουν, προδιαγράφουν ένα κράτος-τέρας με φοβερές δυσλειτουργίες σε όλο το φάσμα της διακυβέρνησης. Βασικά, εκείνο που συζητείται, δεν είναι η άρση της διχοτόμησης και η επανένωση της Κύπρου, αλλά η επέκτασή της από το έδαφος, σε όλους τους θεσμούς και λειτουργίες του κράτους.
Την επέκταση σε κάθε υπηρεσία. Ακόμη και το Τμήμα Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, θα συνθέτουν "αντιπρόσωποι" των δύο κρατιδίων σε σταθερές αναλογίες και με δικαίωμα βέτο για το κάθε τι!
Η πρόβλεψή μου είναι ότι, εάν εφαρμοστεί μια τέτοια διευθέτηση, την οποία συνειδητά δεν αποκαλώ λύση, το δικέφαλο κράτος που θα προκύψει, θα οδηγηθεί σε πλήρης παράλυση και τα δύο κρατίδια θα λειτουργούν εντελώς ανεξάρτητα και ενίοτε ανταγωνιστικά μεταξύ τους. Το χάος στο οποίο θα οδηγηθούμε, κάθε άλλο παρά ελκυστικό σε επενδύσεις θα είναι, καθώς οι επενδύσεις προαπαιτούν ένα περιβάλλον σταθερότητας, πολιτικής και οικονομικής, κάτι που δεν μπορεί να προκύψει παρά μόνο ως προϊόν μιας αποτελεσματικής διακυβέρνησης. Ο φυσικός πλούτος από μόνος του, δεν μπορεί να διασφαλίζει ευμάρεια σε μια χώρα και υπάρχουν πολλά παραδείγματα, όπως αυτά της Νιγηρίας, της Βενεζουέλας και της Αιγύπτου.
Μια άλλη παράμετρος είναι ο έλεγχος που θα συνεχίσει να ασκείται από την Τουρκία στο τουρκοκυπριακό κρατίδιο και, δια μέσου αυτού, σε ολόκληρη την Κύπρο. Με την εξίσωση του τουρκοκυπριακού "κράτους" με την Κυπριακή Δημοκρατία και την υποβάθμιση του κράτους μας σε συνιστών κράτος ή πολιτεία, η οικονομία μας θα είναι το πρώτο θύμα. Το νέο ανοσιούργημα που θα αναλάβει τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας στη διεθνή σκηνή, θα αποτελείται από δύο συνιστώσες. Από τη μια το δικό μας κράτος και από την άλλη το ψευδοκράτος που θα έχει πλέον αναβαθμιστεί με νομιμότητα και κυριαρχία και θα έχει πλέον ίσης βαρύτητας λόγο σε κάθε πτυχή της διακυβέρνησης. Μέσα σε μια τέτοια δομή, ποια μεταρρύθμιση θα μπορεί να εφαρμοστεί και πώς θα μπορεί να υπάρξει δημοσιονομική πειθαρχία; Σκεφτείτε μόνο τις αποφάσεις που θα πρέπει να ληφθούν για τη ριζική ρύθμιση της οικονομίας και ειδικά του χρηματοπιστωτικού τομέα στον βορρά. Ακόμα σημαντικότερο, σε ποια ορθή διαχείριση του φυσικού αερίου μπορούμε να ελπίζουμε όταν, από τώρα, οι Τουρκοκύπριοι δυνητικοί συνεταίροι μας δεν χάνουν ευκαιρία να μας λένε ότι αυτό πρέπει να εξαχθεί στην Τουρκία;
Μου προκαλεί εντύπωση όταν οι επιχειρηματικές οργανώσεις μας βγαίνουν και προπαγανδίζουν υπέρ της όποιας λύσης, ανεξάρτητα από τις στρεβλώσεις που αυτή θα προκαλέσει στην οικονομία. Ακούω ότι θα μεγαλώσει η αγορά και αυτό από μόνο του θα φέρει πολλές επενδύσεις! Ακούω επίσης, μερικούς να μιλούν για το άνοιγμα της τουρκικής αγοράς σε κυπριακές επιχειρήσεις! Απίστευτη ελαφρότητα. Ξέρετε, τα μεγάλα funds του εξωτερικού, είναι πολύ ευφυή και δεν αναμένουν την "επανένωση" της Κύπρου για να ρίξουν τα κεφάλαιά τους. Θα αναμένουν κατά πόσο αυτό το έκτρωμα που θα αποτελεί τη νέα πολιτεία της Κύπρου, θα λειτουργήσει και μετά θα αρχίσουν να μελετούν κατά πόσον υπάρχουν επενδυτικές ευκαιρίες. Στο μεταξύ όμως, τα τουρκικά κεφάλαια θα επεκτείνουν την ηγεμονία τους και στον Νότο, καθιστώντας την Κύπρο, εκτός από γεωπολιτικό, και οικονομικό προτεκτοράτο της Τουρκίας.
ΟΣΟΙ ΥΠΟΣΧΟΝΤΑΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΑΦΕΛΕΙΣ
Όσοι υπόσχονται στον λαό οικονομικούς παράδεισους και επενδύσεις, είναι ή αφελείς ή ανόητοι. Εκείνο που θα επέλθει είναι ένα χάος, με ένα παράλυτο, δικέφαλο κράτος πνιγμένο στα ελλείμματα και τα ατέρμονα μνημόνια. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η οικονομία της Κύπρου πολύ σύντομα θα περιέλθει υπό την πλήρη ομηρία των τουρκικών επιχειρήσεων, κρατικών και ιδιωτικών, που με τα τεράστια κεφάλαια που διαθέτουν θα είναι σε θέση να αγοράσουν τα πάντα, ενώ θα ελέγχουν πλέον και τη διακυβέρνηση ολόκληρης της Κύπρου.
Εάν είχαμε μια επιχειρηματική τάξη με αστική και όχι ψευδό-διεθνιστική κουλτούρα, εμείς οι επιχειρηματίες αυτού του τόπου θα είμασταν οι πρώτοι που θα λέγαμε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας: "Πρόεδρε, για όνομα του Θεού, τι πας να κάνεις;"
2. Καυτή πατάτα παραμένουν τα οικονομικά της Λύσης
Παύλος Ξανθούλης - Ανταπόκριση από Βρυξέλλες 23/1/2017
Βρυξέλλες: Κενά αέρος διαπιστώνονται στο παζλ που συνθέτει το οικονομικό σκέλος μιας ενδεχόμενης λύσης του Κυπριακού, όπου τέσσερα τουλάχιστον ανοικτά μέτωπα προκαλούν έντονο προβληματισμό και τείνουν να καταστήσουν «καυτή πατάτα» τις εξελίξεις, φωτογραφίζοντας ένα νέο μνημονιακό πρόγραμμα, το οποίο δεν αποκλείει η Κομισιόν, παραπέμποντας στις πολιτικές αποφάσεις των δύο πλευρών.
Σημαίνοντες κοινοτικοί κύκλοι που μίλησαν στον «Φ» χαρακτήρισαν ως «πολύ πιθανό» το ενδεχόμενο προσφυγής της ομόσπονδης Κύπρου σε ένα νέο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής, δεδομένης και της άρνησης του διεθνούς παράγοντα, περιλαμβανομένης της Ευρωπαϊκης Ένωσης, να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη και να στηρίξει την επιδιωκόμενη λύση.
Οι ίδιοι κύκλοι παρέπεμψαν στα εξής ανοικτά μέτωπα:
1. Στις αποζημιώσεις που θα απαιτηθούν (αναλόγως των περιοχών που θα επιστραφούν και των τιμών που θα προκριθούν), σε συνδυασμό και με το κόστος ανοικοδόμησης.
2. Στις «αχαρτογράφητες ζώνες» που προκαλεί η άρνηση της τουρκικής πλευράς να συγκατανεύσει σε διαγνωστικό έλεγχο των χαρτοφυλακίων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που δραστηριοποιούνται στα κατεχόμενα. Στο επίκεντρο βρίσκονται ζητήματα που άπτονται του ξεπλύματος βρόμικου χρήματος, αλλά και μη εξυπηρετούμενων δανείων. Υπενθυμίζεται ότι το ζήτημα της αναγκαιότητας ενός διαγωνιστικού ελέγχου έθεσε στο Γιούρογκρουπ του περασμένου Νοεμβρίου ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης, εξασφαλίζοντας τη στήριξη του μέλους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μπενουά Κερέ.
3. Στο «διόλου ευκαταφρόνητο» κόστος εγκαθίδρυσης του ομοσπόνδου κράτους.
4. Στα σοβαρά προβλήματα της τουρκοκυπριακής κοινότητας στο δημοσιονομικό πεδίο, στην επί μονίμου βάσεως δανειοδότησή της και στα χρέη που δημιουργήθηκαν. Αν και η Τουρκία φέρεται να έχει δεσμευθεί ότι θα διαγράψει τα δάνεια που παραχώρησε στο ψευδοκράτος, μετά από μια ενδεχόμενη λύση (τα οποία εκτιμάται ότι προσεγγίζουν τα 17 δισεκατομμύρια ευρώ), η τουρκοκυπριακή κοινότητα αναμένεται να έχει σημαντικές ανάγκες στο δημοσιονομικό πεδίο και ελλείμματα, τα πρώτα τουλάχιστον χρόνια μετά από μια ενδεχόμενη διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος. Κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί μέχρι να νοικοκυρέψει τα δημοσιονομικά της, ως τουρκοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία.
Σύμφωνα με τους ίδιους κοινοτικούς κύκλους, υπό το φως αυτών των δεδομένων, «θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι το ομόσπονδο κράτος θα αναγκασθεί να προσφύγει σε δανειακή βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση». Ενδεχόμενο, το οποίο άλλωστε δεν έκρυψε ούτε η ίδια η Κομισιόν, η οποία σε ενημερωτικό δελτίο, όχι μόνο άφησε ανοικτό ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αλλά πέταξε το μπαλάκι στις δύο πλευρές και στις πολιτικές αποφάσεις που θα κληθούν να λάβουν (βλέπε άλλη στήλη).
Η πιθανολογούμενη προσφυγή του ομοσπόνδου κράτους της Κύπρου σε ένα μνημονιακό πρόγραμμα στήριξης των αναγκών που θα προκύψουν, συνεπεία μιας ενδεχόμενης πολιτικής διευθέτησης, σχετίζεται και με την απροθυμία των «ισχυρών» να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη. Με αφετηρία την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, η συμβολή της οποίας χαρακτηρίζεται ως «πενιχρή» σε σύγκριση με τις ανάγκες που θα προκύψουν, συνεπεία μιας ενδεχόμενης λύσης.
Ο Πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, μιλώντας στο τελετουργικό μέρος της Διάσκεψης της Γενεύης, απεκάλυψε ότι θα εισηγηθεί όπως τα κράτη-μέλη στηρίξουν τη λύση με ποσό ύψους 3,1 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θεωρείται ως πολύ μικρό για να κρατήσει το ομόσπονδο κράτος οικονομικά όρθιο. Όπως ανέφερε αρμόδια πηγή στον «Φ», η εισήγηση Γιούνκερ βασίζεται στο άρθρο 22 του Κανονισμού 1311/2013 για το Πολυετές ΔημοσιονομικόΠλαίσιο (ΠΔΠ) 2014-2020. Το εν λόγω άρθρο προβλέπει αναθεώρηση του ΠΔΠ, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Σε περίπτωση επανένωσης της Κύπρου μεταξύ του 2014 και του 2020, το ΠΔΠ αναθεωρείται ώστε να ληφθούν υπόψη η διεξοδική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος και οι πρόσθετες χρηματοοικονομικές ανάγκες που θα προκύψουν από την επανένωση». Όπως εξήγησε στον «Φ» έγκυρη πηγή, η πρόταση της Κομισιόν για στήριξη της επανενωμένης Κύπρου με 3,1 δισεκατομμύρια ευρώ θα πρέπει να τύχει ομόφωνης έγκρισης από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η εισήγηση Γιούνκερ καλύπτεται πίσω από το νομικό πλαίσιο που προβλέπεται για την αναθεώρηση του ΠΔΠ, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν καλύπτει τις ανάγκες στήριξης του ομόσπονδου κράτους, πόσω μάλλον το κόστος της λύσης του κυπριακού προβλήματος, για την οποία δηλώνουν ότι κόπτονται τόσο οι Βρυξέλλες, όσο και τα λοιπά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ως αποτέλεσμα, η προσφυγή σε νέο μνημόνιο όχι μόνο δεν πρέπει να θεωρείται «απομακρυσμένη», αλλά εκτιμάται ότι ίσως αποδειχθεί «επιβεβλημένη», για να μείνει όρθιο το ομόσπονδο κράτος, επεσήμαναν σημαίνοντες κύκλοι στην έδρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παραπέμποντας «κυρίως στα πρώτα χρόνια» μετά από μια ενδεχόμενη διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος. Σημειώνεται ότι ακριβή στοιχεία για το κόστος της λύσης δεν υπάρχουν, για τους λόγους που περιγράφονται πιο πάνω. Ωστόσο, κύκλοι στην Κύπρο είχαν αφήσει να διαρρεύσουν κάποιες εκτιμήσεις που παραπέμπουν σε ποσά της τάξης των 25 ή και 30 δισεκατομμυρίων ευρώ. Σε κάθε πάντως περίπτωση, τα 3,1 δισεκατομμύρια ευρώ, που προσανατολίζεται να προτείνει η Κομισιόν για τη στήριξη της ομόσπονδης Κύπρου, δεν μπορούν να θεωρηθούν ως ισχυρή οικονομική ένεση για τη μετά τη λύση εποχή.
Πονοκέφαλος οι γκρίζες ζώνες
Οι γκρίζες ζώνες των οικονομικών μιας ενδεχόμενης λύσης του Κυπριακού προκαλούν πονοκέφαλο σε σημαίνοντες κύκλους στην έδρα της Ε.Ε., οι οποίοι θεωρούν κεφαλαιώδους σημασίας την πτυχή αυτή, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα της λύσης και συνεπώς και η βιωσιμότητα του ομόσπονδου κράτους. Ξένη διπλωματική πηγή επεσήμανε ότι αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η Κομισιόν αισθάνθηκε την ανάγκη να εγείρει το ζήτημα ενός ενδεχόμενου νέου μνημονιακού προγράμματος της Κύπρου, στο πλαίσιο ενημερωτικού δελτίου (fact sheet) που εξέδωσε, ενώ πραγματοποιείτο η Διάσκεψη της Γενεύης.
Στο ενημερωτικό της δελτίο, η Κομισιόν εισήγαγε η ίδια το ζήτημα ενός ενδεχομένου μνημονίου, ερωτώντας χαρακτηριστικά κατά πόσον «η Κύπρος μετά τη λύση θα χρειαστεί ένα νέο οικονομικό πρόγραμμα προσαρμογής (σ.σ. μνημόνιο)». Και, αφήνοντας όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά, η Κομισιόν απάντησε ότι «οι οικονομικές προοπτικές της Κύπρου αφορούν την ίδια την Κύπρο και τις πολιτικές αποφάσεις που θα λάβει η χώρα». Είναι προφανές ότι η υποβολή του ερωτήματος από την ίδια την Κομισιόν στο «ενημερωτικό της δελτίο», εισάγει το ενδεχόμενο ενός νέου μνημονίου ως μίας σοβαρής πιθανότητας, μετά από μία λύση του Κυπριακού. Διαφορετικά, οι Βρυξέλλες δεν θα έμπαιναν στον κόπο να υποβάλουν οι ίδιες ένα τέτοιο ερώτημα και να το απαντήσουν στο πλαίσιο του ενημερωτικού δελτίου που εξέδωσαν.
Γενικότερα πάντως και σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η Κομισιόν υπογραμμίζει ότι «η επανένωση θα ανοίξει νέους ορίζοντες για την οικονομία και θα επιφέρει τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης», προσθέτοντας ότι «η Ε.Ε. είναι δεσμευμένη να βοηθήσει την Κύπρο να προετοιμαστεί για την ενοποίησή της».
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Tο greek1.blogspot.com δημοσιεύει άρθρα της καθημερινότητας και της πολιτικής μέσα
από τα οποία ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
Kείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια.
Kείμενα ή εικόνες (με σχετική σημείωση της πηγής), θεωρούμε ότι είναι δημόσια.
Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, ή ότιάλλο
παρακαλούμε ενημερώστε μας στο 1greek.wordpress.com@gmail.com
για να τα αφαιρέσουμε.
Επίσης σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολόγιου μπορεί
να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Για τα άρθρα που δημοσιεύονται
εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις
των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο.
Ο διαχειριστής του ιστολόγιου δεν ευθύνεται για τα σχόλια και τους δεσμούς που περιλαμβάνει. Τονίζουμε ότι υφίσταται μετριασμός των σχολίων και παρακαλούμε πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψιν σας τα ακόλουθα:
● Κάθε γνώμη είναι σεβαστή, αρκεί να αποφεύγονται ύβρεις, ειρωνείες, ασυνάρτητος λόγος και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, πολύ περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο, εναντίον των συνομιλητών ή και των συγγραφέων, με υποτιμητικές προσφωνήσεις, ύβρεις, υπονοούμενα, απειλές, ή χυδαιολογίες.
● Μην δημοσιεύετε άσχετα, με το θέμα, σχόλια.
COMMENTS