Αν και η χώρα μας εντάχθηκε στο πλευρό των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, ύστερα από την αποφασιστικής σημασίας εμπλοκή των ΗΠΑ στον Ελληνικό Εμφύλιο με τη παροχή οικονομικής βοήθειας και τεραστίων ποσοτήτων στρατιωτικού υλικού, η έντονη ύπαρξη του κομουνιστικού στοιχείου και ο έντονος αντιαμερικανισμός, έδωσε την ευκαιρία στη KGB να δράσει με σχετική επιτυχία.
Η Ελλάδα αποτέλεσε λαμπρό πεδίο δράσης για τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ. Ο λόγος προφανής: Η θέση της χώρας μας βρίσκεται πολύ κοντά στο μαλακό υπογάστριο της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης και ο έλεγχος της ήταν υψίστης σημασίας.
Αν και η χώρα μας εντάχθηκε στο πλευρό των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, ύστερα από την αποφασιστικής σημασίας εμπλοκή των ΗΠΑ στον Ελληνικό Εμφύλιο με τη παροχή οικονομικής βοήθειας και τεραστίων ποσοτήτων στρατιωτικού υλικού, η έντονη ύπαρξη του κομουνιστικού στοιχείου και ο έντονος αντιαμερικανισμός, έδωσε την ευκαιρία στη KGB να δράσει με σχετική επιτυχία.
Η Ελλάς, περιήλθε στη σφαίρα επιρροής της Δύσης ήδη από την εποχή της Διάσκεψης της Μόσχας. Σύμφωνα με τα απομνημονεύματα του, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ έδωσε ένα πρόχειρο σημείωμα γραμμένο πάνω σε μία χαρτοπετσέτα στο Στάλιν προτείνοντας η Σοβιετική Ένωση να έχει 90% επιρροή στην Ρουμανία, 75% στην Βουλγαρία, και 90% επιρροή στην Ελλάδα. Ο Τσώρτσιλ επίσης πρότεινε στην Ουγγαρία και την Γιουγκοσλαβία να έχουν από 50% επιρροή έκαστος. Ο Στάλιν συμφώνησε με ένα νεύμα, καταδικάζοντας από την αρχή οποιαδήποτε προσπάθεια του ΕΑΜ για την επιβολή κομμουνιστικού καθεστώτος, πριν ακόμη ξεκινήσει ο Εμφύλιος.,
Η δράση της CIA στην Ελλάδα
Στις 3 Αυγούστου 1990, μία μόλις μέρα μετά την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ, ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζούλιο Αντρεότι αποκάλυψε στην ιταλική Γερουσία πως στην Ιταλία, όπως και σε όλη την Ευρώπη, υπήρχε και δρούσε ένας μυστικός στρατός της CIA και του NATO. Τα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης προτίμησαν βεβαίως την ενημέρωση για την αμερικανική Καταιγίδα της Ερήμου, από τις ευθύνες των ΗΠΑ για έναν μυστικό και δολοφονικό στρατό.
Η Επιχείρηση Gladio (αγγλικά: Operation Gladio) είναι η κωδική ονομασία μίας μυστικής παρακρατικής-παραστρατιωτικής επιχείρησης του ΝΑΤΟ που σκοπό είχε να αποτρέψει με ένοπλη δράση πιθανή αριστερή-κομμουνιστική-αντιαμερικανική επικράτηση στην Δυτική Ευρώπη. Η δράση της ήρθε στην επιφάνεια για πρώτη φορά στην Ιταλία, αλλά έδρασε και σε άλλες χώρες. Στην Ελλάδα, από το 1954 ως τη δεκαετία του ’80 δρούσε ένα παρακλάδι της οργάνωσης, στελεχωμένο από ακροδεξιούς και χουντικούς, που ονομαζόταν Operation Sheepskin (Κόκκινη Προβιά στα ελληνικά) το οποίο είχε δημιουργηθεί από τις μετεμφυλιακές κυβερνήσεις της Δεξιάς σε συνεργασία με την αμερικανική CIA.
Η επιρροή του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα ξεκίνησε πριν ακόμα τη δημιουργία της ίδιας της Ευρωατλαντικής Συμμαχίας, δηλαδή από το 1944, αμέσως μετά την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων. Ο Γουίνστον Τσόρτσιλ, βλέποντας τις δυνάμεις του ΕΑΜ να αποκτούν επικίνδυνα μεγάλη υποστήριξη από τον κόσμο και σε μία προσπάθεια να αποτρέψει τη νίκη των αριστερών στις εκλογές, διέταξε να ιδρυθεί ένας ακροδεξιός μυστικός στρατός στη χώρα.
Η Ελλάδα προσχώρησε στο ΝΑΤΟ το 1952, όντας ένας πολύ έμπιστος σύμμαχος των ΗΠΑ και πλήρως ενταγμένη στο νατοϊκό σύστημα. Η CIA μαζί με το στρατό και την κυβέρνηση της Ελλάδας είχαν στενή συνεργασία στον εξοπλισμό και την εκπαίδευση της ΕΔΚ (Ελληνικές Δυνάμεις Καταδρομών), κάτι που έγινε γνωστό στην ελληνική κοινή γνώμη μόλις το 1990, με τη δημοσιοποίηση μυστικών εγγράφων της εποχής. Μεταξύ άλλων, υπήρχε ένα έγγραφο σχετικά με τις ΕΔΚ, με την ημερομηνία 25 Μαρτίου 1955 και τις υπογραφές του Αμερικανού στρατηγού Τράσκοτ της CIA, του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας Κων/νου Δόβα και του πρωθυπουργού Α. Παπάγου. Οι τρεις αυτές πλευρές επαναβεβαίωσαν τη συμφωνία για το μυστικό στρατό στις 3 Μαΐου του 1960.
Οι ΕΔΚ δεν ήταν ο μόνος μυστικός στρατός στην Ευρώπη. Αντιθέτως, από τη δεκαετία του ‘50 λειτουργούσε στο πλαίσιο του Stay Behind, ενός πανευρωπαϊκού δικτύου που διοργανώθηκε από το ΝΑΤΟ και τη CIA με το σκεπτικό ότι θα λειτουργούσε σαν δύναμη οπισθοφυλακής σε περίπτωση σοβιετικής εισβολής στην Ευρώπη. Οι ΕΔΚ έγιναν ευρύτερα γνωστές ως Κόκκινη Προβιά και δεδομένου ότι είχαν ιδρυθεί από τους Βρετανούς ήδη από τη δεκαετία του ’40, πιθανόν να είναι και ο πιο παλιός μυστικός στρατός του Stay Behind από όσους έδρασαν στην Ευρώπη κατά τον Ψυχρό Πόλεμο. Καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του ’60, η CIA και η παραπολιτική Κόκκινη Προβιά του ΝΑΤΟ είχαν υπό τον άμεσο έλεγχό τους την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, επεμβαίνοντας όποτε υπήρχε ανάγκη ακόμα και στην εκλογική διαδικασία.
Τον Ιούλιο του ’65, ο βασιλιάς Κων/νος, σε συνεργασία με αξιωματικούς του στρατού και της CIA, εκδίωξε τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, κάνοντας χρήση του βασιλικού προνομίου του. Παράλληλα, η Κόκκινη Προβιά, υπό την καθοδήγηση του αξιωματικού της ΚΥΠ Κων/νου Πλεύρη, αποδύθηκε σε κρυφό αγώνα για τη χειραγώγηση του πολιτικού κλίματος, με την υποστήριξη της Ουάσιγκτον και του Αμερικανού προέδρου Λίντον Τζόνσον. Το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967 ήρθε σαν φυσική κατάληξη δύο δεκαετιών αστάθειας και ξεκίνησε από τις ΕΔΚ, οι οποίες εφάρμοσαν το Σχέδιο Προμηθέας (Prometheus Plan), ένα σχέδιο που είχε καταρτίσει το ΝΑΤΟ σε περίπτωση κομουνιστικής ανταρσίας. Οι ΕΔΚ ήταν αυτές που τα μεσάνυχτα της 20ης προς 21η Απριλίου πήραν στα χέρια τους το υπουργείο Άμυνας.
Οι αποκαλύψεις για την Κόκκινη Προβιά ήρθαν στο φως της δημοσιότητας τη δεκαετία του ’90. Στις 30 Οκτωβρίου του 1990, ο Ανδρέας Παπανδρεόυ δήλωσε στην εφημερίδα Τα Νέα ότι το 1984, όντας πρωθυπουργός, ανακάλυψε ένα νατοϊκό στρατό στην Ελλάδα και διέταξε τη διάλυσή του. Ο πρώην υπουργός Άμυνας Νίκος Κουρής επιβεβαίωσε ότι ο μυστικός στρατός ήταν ενεργός καθ’ όλη της διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Συγκεκριμένα, στις 30 Οκτωβρίου 1990, ο Ανδρέας Παπανδρέου δήλωσε στην ελληνική εφημερίδα Τα Νέα πως το 1984 και ενώ ήταν πρωθυπουργός ανακάλυψε ότι στην Ελλάδα δρούσε ένας μυστικός στρατός του ΝΑΤΟ, παρόμοιος με τον ιταλικό της Gladio, για τον οποίο είχε δώσει εντολή να διαλυθεί. Ο πρώην Υπουργός Άμυνας Νίκος Κουρής επιβεβαίωσε πως ο ελληνικός μυστικός στρατός υπήρξε επιχειρησιακός σε ολόκληρη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Όπως είπε ο Κουρής: «Η δική μας υπόγεια παραστρατιωτική οργάνωση ξεκίνησε το 1955, με τις επαφές μεταξύ του επικεφαλής των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών και τη CIA. Όταν έμαθα για την ύπαρξη αυτής της απαράδεκτης συμφωνίας… πληροφόρησα τον Ανδρέα Παπανδρέου… και δόθηκε η διαταγή να τερματιστεί η Επιχείρηση Κόκκινη Προβιά».
Καθώς οι εκκλήσεις για εξέταση του ζητήματος εντείνονταν, ο Υπουργός Άμυνας Ιωάννης Βαρβιτσιώτης τόνισε πως δεν υπήρχε ανάγκη για κοινοβουλευτική έρευνα του ελληνικού μυστικού στρατού, διότι τη λεπτή αυτή υπόθεση θα ανελάμβανε ο ίδιος στο υπουργείο του. Ο Βαρβιτσιώτης εμπιστεύτηκε την εκρηκτική έρευνα σε έναν στρατηγό που είχε υπηρετήσει στο ΝΑΤΟ και ως στρατιωτικός ακόλουθος στην Ουάσινγκτον. Έτσι, πριν ακόμα ολοκληρωθεί η αναφορά σχετικά με το θέμα, ο Βαρβιτσιώτης ήταν σε θέση να διαβεβαιώσει τους συνυπουργούς του ότι «η κυβέρνηση δεν έχει να φοβάται τίποτα».
Οι πιο στενοί συνεργάτες του Κωνσταντίνου Καραμανλή και κάποιοι από αυτούς που βρέθηκαν δίπλα στον Ανδρέα Παπανδρέου υπήρξαν μέλη της Κόκκινης Προβιάς. Ένας έλληνας πρωθυπουργός, ο Αλέξανδρος Παπάγος επίσης. Εάν τα μυστικά αρχεία δεν καταστρέφονταν αμέσως μετά τις αποκαλύψεις, το πολιτικό σκηνικό της χώρας, ενδέχεται να ήταν πολύ διαφορετικό σήμερα.
Ο μυστικός αντικομμουνιστικός στρατός της CIA ήταν ανεκτίμητο πλεονέκτημα όσον αφορά την καθοριστική επιρροή που ασκούσε στην πολιτική κατάσταση στη χώρα. Η υπόγεια συνεργασία μεταξύ της αμερικανικής μυστικής υπηρεσίας, του ελληνικού στρατού και της ελληνικής κυβέρνησης επιβεβαιώνεται κατ’ επανάληψη σε απόρρητα έγγραφα, την ύπαρξη των οποίων η ελληνική κοινή γνώμη πληροφορήθηκε έκπληκτη την εποχή των αποκαλύψεων της Gladio, το 1990. Προκύπτει ότι σχεδόν καμιά μετεμφυλιακή εξουσία δεν ήταν σε θέση να επιβιώσει χωρίς την αρωγή των παραεξουσιαστικών μηχανισμών, υπό το δόγμα της (κακώς νοούμενης) εθνικοφροσύνης.
Ο Έλληνας πράκτορας πίσω από τη μεγαλύτερη επιχείρηση της CIA
Θρυλικός πράκτορας της CIA, με καταγωγή από τη Λήμνο, γνωστός στους κύκλους των μυστικών υπηρεσιών με τα προσωνύμια «Μίστερ Βρόμικος» και «Τζέιμς Μποντ των φτωχών». Έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην ήττα των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν. Ο Αβράκωτος γεννήθηκε το 1938 στο Aliquippa της Πενσυλβάνια. Ο πατέρας του ήταν ελληνοαμερικανός πρώτης γενιάς από τη Λήμνο και είχε μια βιοτεχνία αναψυκτικών. Αρχικά, εργάστηκε στην εταιρία χάλυβα «Jones and Laughlin Steel Company», ως το 1955 που αποφοίτησε από το γυμνάσιο της πόλης. Σπούδασε οικονομικά στο πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ από όπου αποφοίτησε με έπαινο. Επίσης, έγινε δεκτός στο «Carnegie Institute of Technology».
Ο δημοσιογράφος Μιχάλης Ιγνατίου, σε κείμενό του στην εφημερίδα «Εθνος» το 2005, σημειώνει. ότι σταδιοδρόμησε ως σύνδεσμος της CIA με την Κρατική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΚΥΠ), ενώ αργότερα ανέλαβε επικεφαλής του προγράμματος συνεργασίας της CIA με τα ΛΟΚ για την επιχείρηση Stay Behind – «σενάριο εισβολής του ελλαδικού χώρου από χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας, για το οποίο οι Αμερικανοί είχαν δημιουργήσει κρησφύγετα με πολεμοφόδια, χρυσό και τρόφιμα σε ολόκληρη τη χώρα».
Στην Αθήνα ήταν ο σύνδεσμος της υπηρεσίας με τους χουντικούς και ιδιαίτερα με τον αόρατο δικτάτορα Δημήτριο Ιωαννίδη. Συνεργάστηκε άψογα μαζί τους, αφού τους συνέδεε ο σκληρός αντικομμουνισμός. Τους συμβούλεψε, μάλιστα, να μη δώσουν στον Ανδρέα Παπανδρέου διαβατήριο για το εξωτερικό, όπως ζητούσε ο Λευκός Οίκος, αλλά «να… εκτελέσουν τον αλήτη, γιατί θα επιστρέψει και θα τον βρείτε μπροστά σας»!
Η εικόνα που δίνει ο ίδιος ο Αβρακώτος για τις δραστηριότητες της CIA, έστω και μερική, αποτελεί σαφή υπόμνηση για τη γιγάντωση των μυστικών υπηρεσιών στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου. Ερχόμενος στην Ελλάδα το 1963, βρήκε εγκατεστημένο, σύμφωνα με τον Τζορτζ Κράιλ, έναν μηχανισμό 142 ατόμων απασχολημένων με την «κατασκευή δημοσιευμάτων, τη χρηματοδότηση υποψηφίων, την παρακολούθηση κομμουνιστών, την εξουδετέρωση των υποστηρικτών τους, την επιβράβευση των πελατών τους με δώρα και εξυπηρετήσεις». Σε αυτήν τη σκιώδη πλευρά του ανταγωνισμού των υπερδυνάμεων ο Ελληνοαμερικανός από την Αλικουίπα βρέθηκε στο στοιχείο του.
Η άνοδός του μετά το πραξικόπημα των συνταγματαρχών υπήρξε μετεωρική – υποτίθεται ότι έλυνε και έδενε ως άτυπος σύμβουλος της δικτατορίας σε βαθμό που να ισχυρίζεται ότι «κυβερνούσε τη χώρα». Η φιλία του με τα στελέχη της δικτατορίας ήταν απόρροια μιας μάλλον παράτολμης κίνησης. Όταν μετά το πραξικόπημα η αμερικανική κυβέρνηση ζήτησε την αποφυλάκιση του Ανδρέα Παπανδρέου ως Αμερικανού πολίτη, ο άνθρωπος που ανέλαβε να μεταφέρει το επίσημο μήνυμα ήταν ο Αβρακώτος. Σύμφωνα με τους δικούς του ισχυρισμούς, αφού διάβασε τη διακοίνωση, πρόσθεσε: «Αυτή είναι η επίσημη θέση, αφήστε τον να φύγει. Ως φίλος όμως, σας λέω να εκτελέσετε το κάθαρμα, αλλιώς θα σας στοιχειώνει για πάντα». Τέτοιες συμβουλές σίγουρα θα προκαλούσαν την μήνιν των προϊσταμένων του, αν διέρρεαν, αλλά το άμεσο κέρδος ήταν η χαρά των δικτατόρων για την ανακάλυψη ενός δυνητικού συνεργάτη που μιλούσε στη γλώσσα τους.
Ο Αβρακώτος επωφελήθηκε από τον τρόπο λειτουργίας των αμερικανικών μηχανισμών στην Ελλάδα και τις ειδικές σχέσεις τους με εγχώριους θεσμικούς παράγοντες. «Ας μην ξεχνάμε το πλέγμα εξουσίας στην προδικτατορική Ελλάδα: παρακράτος και Παλάτι είχαν ανοιχτό δίαυλο με τη CIA» επισημαίνει η Αριστοτελία Πελώνη, διδάκτωρ Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου, πολιτική συντάκτρια της εφημερίδας «Τα Νέα» και συγγραφέας του βιβλίου «Ιδεολογία κατά ρεαλισμού. Η αμερικανική πολιτική απέναντι στην Ελλάδα, 1963-1976» (εκδ. Πόλις 2010). «Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες φέρονται να έχουν εκπαιδεύσει ομάδες του ΙΔΕΑ (Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών). Οταν γίνεται λοιπόν το πραξικόπημα, όποτε θέλουν να μιλήσουν με κάποιον από το καθεστώς συζητούν με αυτούς που αισθάνονται ως “συντρόφους”, όχι διά των επίσημων καναλιών της πρεσβείας. Χαμηλόβαθμοι διπλωμάτες μάλιστα διαμαρτύρονται για αυτό, επισημαίνοντας ότι έτσι θολώνει η επίσημη γραμμή».
Η δυσκολότερη στιγμή της ελληνικής του καριέρας ήταν η δολοφονία του προϊσταμένου του Ρίτσαρντ Γουέλς από την πρωτοεμφανιζόμενη τότε «17 Νοέμβρη» (23 Δεκεμβρίου 1975). Ζήτησε από τους προϊσταμένους του στην Αμερική να του δώσουν το «πράσινο φως» για να ανακαλύψει τους δολοφόνους και να τους πληρώσει με το ίδιο νόμισμα. Το αίτημά του απερρίφθη.
Τη δεκαετία του ’80 ήταν επικεφαλής της Επιχείρησης «Κυκλών» (Operation Cyclone), της μεγαλύτερης μυστικής επιχείρησης στην ιστορία της ΣΙΑ. Με αυτή την επιχείρηση η ΣΙΑ χρηματοδοτούσε τους Αφγανούς αντάρτες Μουτζαχεντίν εναντίον των Σοβιετικών που είχαν καταλάβει το Αφγανιστάν.
Η δράση της KGB στην Ελλάδα
Αθήνα, Φεβρουάριος 1986. Ένας 50χρονος άνδρας, ο 7χρονος γιος του και μια 30χρονη, καταφθάνουν στο ξενοδοχείο Απόλλων στο Καβούρι, που εκείνη την εποχή χρησιμοποιείται ως κατάλυμα από προσωπικό των Αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, που υπηρετούν στη κοντινή Αμερικανική βάση του Ελληνικού. Για αυτό το λόγο, το ξενοδοχείο διαθέτει μόνιμη οπλισμένη φρουρά. Ο 50χρονος δεν είναι άλλος από των Συνταγματάρχη Βίκτωρ Γκουντάρεφ της KGB, που υπηρετούσε εκείνη την εποχή στη Σοβιετική πρεσβεία στην Αθήνα. Μαζί είχε τον 7χρονο γιό του και τη 30χρονη ερωμένη του. Επρόκειτο για μια εξαιρετικά σπάνια περίπτωση αυτομόλησης υψηλόβαθμου αξιωματούχου της KGB. (2ος στην ιεραρχία του κλιμακίου της KGB στην Ελλάδα)
Κατόπιν, ο Γκουντάρεφ μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ, όπου ζήτησε άσυλο και πρόσφερε τις υπηρεσίες του στη CIA. Ήταν ιδιαίτερα περιγραφικός για τις μυστικές επιχειρήσεις της KGB στην Ελλάδα τόσο στις αναφορές του στη CIA όσο και σε ομιλίες σε συνέδρια και συναντήσεις που συμμετείχε. Σύμφωνα λοιπόν με τον Γκουντάρεφ, κύρια αποστολή της KGB στην Ελλάδα, ήταν η δημιουργία ρωγμών στις Ελληνοαμερικανικές σχέσεις, ειδικά όσον αφορά τις Αμερικανικές βάσεις στη χώρα (σε κάποιες από αυτές τις βάσεις υπήρχαν πυρηνικές βόμβες, έτοιμες για χρήση, σε περίπτωση πολέμου ΝΑΤΟ-ΕΣΣΔ). Ειδικά για το δεύτερο, οι Σοβιετικές μυστικές υπηρεσίες, είχαν οργανώσει επανειλημμένως διαδηλώσεις υπέρ της ειρήνης και κατά των πυρηνικών, σε μια προσπάθεια να επηρεαστεί η κοινή γνώμη και η εκάστοτε κυβέρνηση, εναντίον της διατήρησης αυτών των βάσεων σε ελληνικό έδαφος. Στη πραγματικότητα, η ΕΣΣΔ επιδίωκε την αποπυρηνικοποίηση της Ελλάδας, στα πλαίσια αντιμετώπισης της στρατιωτικής απειλής, προερχόμενης από τα νοτιοδυτικά σύνορά της.
Επιπλέον, ισχυρίστηκε ότι είχαν στρατολογηθεί Έλληνες δημοσιογράφοι για να προωθούν τα Σοβιετικά συμφέροντα. Ακόμη και ο γάμος της Χριστίνας Ωνάση με τον Ρώσο Σεργκέι Καούζοφ, το 1978, υπάλληλο της εταιρείας Sovfracht (πλοία, μεταφορές κτλ), ήταν αποτέλεσμα παρέμβασης της KGB, προκειμένου οι Σοβιετικοί να εκμεταλλευτούν τον τεράστιο στόλο της οικογένειας Ωνάση για την μεταφορά του πετρελαίου με τα δεξαμενόπλοιά της. και να υποβαθμίσουν την αναγκαιότητα κατασκευής αγωγού που θα μετέφερε πετρέλαιο από το Ιράν, μεσώ Τουρκίας και Ελλάδας, στη δυτική Ευρώπη. Μέσω της μερίδας του τύπου που έλεγχαν, οι Σοβιετικοί επιχειρούσαν συνεχώς να αποδομούν την εικόνα του Κ. Μητσοτάκη, παρουσιάζοντάς τον ως »παιδί» της Δύσης και παράλληλα εξυμνούσαν τον Α Παπανδρέου, που ως γνωστόν, είχε κατά καιρούς ακολουθήσει αντιαμερικανική πορεία.
Μια άλλη πτυχή των ισχυρισμών του Γκουντάρεφ, έχει να κάνει με την υποτιθέμενη χρηματοδότηση του ΚΚΕ από τη Σοβιετική Ένωση. Ως βιτρίνα των οικονομικών δραστηριοτήτων της KGB στη Ελλάδα, χρησιμοποιήθηκε η εταιρεία ΒΕΚ. Επιστολές της εταιρείας προς τη Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΣΕ (Πολίτμπιρο), φέραν την υπογραφή του τότε οικονομικού υπευθύνου του ΚΚΕ, Γιάννη Μαυρομάτη. Σε μία από αυτές, σύμφωνα πάντα με τα λεγόμενα του Γκουντάρεφ, ο Γ. Μαυρομάτης εξέφραζε την ευγνωμοσύνη του προς το Πολίτμπιρο για την Σοβιετική οικονομική υποστήριξη. Μάλιστα αναφέρονται και άλλες Ελληνικές εταιρείες όπως η ΕΝΕΡΒΕΚ και η ΤΕΧΝΟΒΕΚ που είχαν (ύποπτες) εμπορικές και οικονομικές συναλλαγές με την ΕΣΣΔ, για λογαριασμό του ΚΚΕ.
Γρηγόρης Φαράκος – ο αποστάτης
Ο Γρηγόρης Φαράκος, διετέλεσε ΓΓ του ΚΚΕ τη περίοδο 1989-1991, και κατόπιν εντάχθηκε στο Συνασπισμό, που διαχωρίστηκε εκείνη τη εποχή από το ΚΚΕ. Ο γηραιός πολιτικός της αριστεράς είχε δηλώσει ότι η σχέση του ΚΚΕ με την ΕΣΣΔ δε περιοριζόταν μόνο σε επιχειρηματικές δραστηριότητες, αλλά και σε τακτικές και γενναίες οικονομικές επιχορηγήσεις. Μάλιστα, τα 2/3 του προϋπολογισμού του κόμματος προέρχονταν από μυστικά κονδύλια της Σοβιετικής Ένωσης. Εκείνη τη εποχή, υπήρχε η φήμη ότι μεγάλα χρηματικά ποσά, έφταναν στην Ελλάδα μέσα σε διπλωματικούς σάκους και προορίζονταν για το ΚΚΕ. Δημοσιεύματα της εποχής (1991) κάναν λόγο για ποσά που έφταναν τα 400.000.000 δραχμές ετησίως. Από εκείνο το σημείο και έπειτα, ο Γ. Φαράκος αποτέλεσε κόκκινο πανί για το ΚΚΕ. Σε μετέπειτα συνέντευξή του (1997) στο ΒΗΜΑ είχε δηλώσει: »Εκείνο που θέλω να σημειώσω είναι ότι από την πλευρά των χωρών του ανατολικού μπλοκ χρησιμοποιήθηκε για αυτόν τον σκοπό (της κατασκοπίας) ένας αριθμός στελεχών και μελών του ΚΚΕ».
Το ΚΚΕ διέψευσε κατηγορηματικά τις αποκαλύψεις Γκουντάρεφ και τα λεγόμενα του Γ. Φαράκου. Απέδωσε τις κατηγορίες σε προσπάθεια διάσπασης του Κομουνιστικού Κινήματος στην Ελλάδα από δυτικά κέντρα εξουσίας και τους εδώ συνεργάτες τους. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η Ελλάδα αποτέλεσε λαμπρό πεδίο δράσης ξένων μυστικών υπηρεσιών, κυρίως της CIA και της KGB για πολλά χρόνια λόγω της γεωγραφικής της θέσης, ως η χώρα μέλος του ΝΑΤΟ που συνόρευε με τις χώρες που βρίσκονταν πίσω από το παραπέτασμα. Μάλιστα, η Ελλάδα αποτελούσε βασικό παίκτη στα πολεμικά σχέδια των Αμερικανών σε περίπτωση πολέμου με την ΕΣΣΔ. Η χώρα μας, φιλοξενούσε μεγάλο αριθμό πυρηνικών βομβών, που βρίσκονταν διάσπαρτες σε Αμερικανικές βάσεις ανά την επικράτεια και που θα φορτώνονταν σε αεροσκάφη, σε περίπτωση πολέμου. Είναι λογικό λοιπόν, η Σοβιετική αντικατασκοπεία, να θέλει να διαλύσει το νοτιοανατολικό σκέλος του ΝΑΤΟ, για λόγους πρωτίστως στρατιωτικούς. Αυτό φάνηκε και στο τρόπο αντιμετώπισης της Ελληνοτουρκικής κρίσης το 1974, όπου οι Σοβιετικοί κράτησαν ευνοϊκή στάση έναντι των γειτόνων, προκειμένου να διαλύσουν τον αμυντικό σχεδιασμό του ΝΑΤΟ στην ευαίσθητη περιοχή των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής.
Η (επιτυχημένη) εμπλοκή της KGB στο Κυπριακό
Από την εποχή που η Κύπρος απέκτησε την ανεξαρτησία της από τους Βρετανούς, το 1960, υπήρξε πεδίο δράσης έντονης διπλωματικής δραστηριότητας. Η Κύπρος αποκαλούταν »το αβύθιστο αεροπλανοφόρο της Αν. Μεσογείου» λόγω της στρατηγικής της θέσης. Για αυτό το λόγο η ΕΣΣΔ δεν ήθελε σε καμία περίπτωση ο έλεγχος του νησιού να περάσει εξ’ ολοκλήρου στο ΝΑΤΟ.
Το 1964 η Τουρκία είχε αποφασίσει να εισβάλει στη Κύπρο για να αποκαταστήσει τη τάξη και να προστατέψει το τουρκικό στοιχείο, ως εγγυήτρια δύναμη. Η επέμβαση του τότε Αμερικανού προέδρου Λύντον Τζόνσον , ματαίωσε αυτά τα σχέδια. Επιπλέον, μόλις ένα χρόνο νωρίτερα, οι ΗΠΑ απέσυραν από τη Τουρκία τους βαλλιστικούς πυρηνικούς πυραύλους Jupiter, πράξη που δυσαρέστησε τους Τούρκους που θεώρησαν ότι η χώρα τους έμενε απροστάτευτη σε περίπτωση πυρηνικού πολέμου ΝΑΤΟ-ΕΣΣΔ. Από εκείνη τη στιγμή και έπειτα, η Τουρκία άρχισε να κοιτάζει προς τα ανατολικά. Αν και παρέμενε ισχυρά προσδεδεμένη στη άρμα της Δύσης, θεώρησε ότι μια προσέγγιση με τους Σοβιετικούς θα έκανε τους Αμερικάνους να αναθεωρήσουν τη στάση τους απέναντι στο Κυπριακό. Οι Ρώσοι φυσικά εκμεταλλεύτηκαν αυτή την ευκαιρία και μάλιστα στο έπακρο.
1964: Σχέδιο Άτσεσον
Το σχέδιο του Αμερικανού ΥΠΕΞ Ντιν Άτσεσον, προτάθηκε το 1964, στον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου και είχε την σθεναρή υποστήριξη του προέδρου Λίντον Τζόνσον. Προέβλεπε την ένωση Ελλάδας-Κύπρου με αντάλλαγμα τη παραχώρηση μιας βάσης στη Τουρκία στη χερσόνησο της Καρπασίας. Από τις 7 κυπριακές επαρχίες, οι δύο θα είχα τουρκοκύπριο επικεφαλή, διορισμένο από την Ελληνική Κυβέρνηση. Η βάση θα έμενε σε Τουρκικά χέρια για 50 χρόνια (έως το 2014) για να εξασφαλιστεί ότι η Κύπρος δε θα χρησιμοποιούταν ως βάση για ενδεχόμενη Ελληνική εισβολή στη Τουρκία. Το σχέδιο απορρίφθηκε κατηγορηματικά από τον τότε πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου και τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο…
Το πρόσχημα
Ποιός ήταν ο τελικός σκοπός των Σοβιετικών; Σε καμμία περίπτωση δεν ήθελαν η Κύπρος να προσαρτηθεί από την Ελλάδα. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα την εγκατάσταση νατοϊκών βάσεων ακόμη πλησιέστερα στην ΕΣΣΔ και τις χώρες δορυφόρους της στην Αν. Ευρώπη και κυρίως στη Μ. Ανατολή. Από την άλλη γνώριζαν ότι τυχόν Τουρκική εισβολή (που εξ’ ορισμού θα ήταν παράνομη) θα δημιουργούσε χάσμα στην Ν/Α πλευρά του ΝΑΤΟ, κάτι που τελικά συνέβη. Η ανατροπή Μακάριου και η τοποθέτηση του Ν. Σαμψών από τη Χούντα των Αθηνών, έδωσε το πρόσχημα που χρειαζόταν η Τουρκία για να εισβάλει. Εξάλλου το σχέδιο του Σαμψων και της ΕΟΚΑ Β’ ήταν η de facto ανακήρυξη της ένωσης Ελλάδας- Κύπρου. Το όλο εγχείρημα της ανατροπής του Μακαρίου, είχε την ενθάρρυνση της CIA και του State Department υπό τον Χένρυ Κίσινγκερ. Η ΕΣΣΔ όπως είπαμε, δεν επρόκειτο να δεχθεί μια »νατοϊκή» Κύπρο. Για αυτό το λόγο, ενθάρρυναν σιωπηλά την τουρκική εισβολή.
Επιπτώσεις
Εκτός από τη κατάληψη 1/3 του νησιού από τις δυνάμεις του Αττίλα, υπήρξαν και κάποιες (σημαντικές) επιπτώσεις στους κόλπους του ΝΑΤΟ που ευνοούσαν τα Σοβιετικά σχέδια. Η Ελλάδα και η Τουρκία (χώρες του ΝΑΤΟ) βρέθηκαν πολύ κοντά στη σύρραξη και από τότε οι σχέσεις είναι τεταμένες. Μετά την εισβολή, η Ελλάδα αποσύρθηκε από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ με απόφαση Καραμανλη, δημιουργώντας κενό στα πλευρά του ΝΑΤΟ, το Αμερικανικό Κογκρέσο επέβαλε εμπάργκο στις πωλήσεις όπλων στην (σύμμαχη) Τουρκία και η Τουρκία απάντησε με το κλείσιμο όλων των Νατοϊκών σταθμών παρακολούθησης που υπήρχαν στο έδαφός της, με αποτέλεσμα να »τυφλωθεί» ένα μεγάλο κομμάτι της Αμερικανικής αντικατασκοπείας. Τέλος ο Καραμανλής στρατικοποίησε τα νησιά του Αν. Αιγαίου και διακήρυξε ότι η πρωταρχική απειλή για την Ελλάδα δε προέρχεται πλέον από τις κομμουνιστικές χώρες του βορρά, αλλά από ανατολάς.Το κέρδος για τους Σοβιετικούς ήταν πολλαπλό και ίσως ως ένα βαθμό αναπάντεχο. Με την ευνοϊκή τους διπλωματική στάση και πιθανότατα ενθάρρυνση απέναντι στους Τούρκους στα γεγονότα του 1974, ουσιαστικά κατέστρεψαν το Ν/Α άκρο του ΝΑΤΟ.
Η Σοβιετική διπλωματία
Πως κατάφεραν οι Σοβιετικοί να μπουν σφήνα στο Νατοϊκό σχεδιασμό; Όπως αναφέραμε παραπάνω, η Αμερικανική στάση στο θέμα του Κυπριακού, δυσαρέστησε τους Τούρκους. Σε εκείνο το σημείο ξεκινά η προσέγγιση της ΕΣΣΔ: από τις αρχές τις δεκαετίας του ’70 επιδίωξαν και πέτυχαν να ενδυναμώσουν τις εμπορικές σχέσεις των 2 χωρών. Το εμπορικό ισοζύγιο τετραπλασιάστηκε και σύντομα άνοιξε σοβιετική τράπεζα στην Άγκυρα για να εξυπηρετεί τις συναλλαγές. Παράλληλα, δε δίστασαν να προσφέρουν στη Τουρκία οικονομική βοήθεια που έφτανε το $1 δις ετησίως και που κατευθυνόταν στη κατασκευή βαριάς βιομηχανίας, φραγμάτων, υδροηλεκτρικών εργοστασίων κτλ.
Ντοκουμέντο
Τα ανωτέρω επιβεβαιώνονται από τηλεγράφημα του State Department από το 1974 που σε ένα σημείο αναφέρει: »Έχοντας μεγάλο χρέος στη Ρωσία για τη συναίνεσή της στην εισβολή της Κύπρου τον περασμένο Ιούλιο, η Τουρκία ενδέχεται να μην μπορέσει να αρνηθεί τα αιτήματα των Σοβιετικών για προνόμια στις υπερπτήσεις που θα απαιτηθούν σε μελλοντικό πόλεμο στη Μ. Ανατολή. Ειδικά τώρα που τα συναισθήματα στο Κογκρέσο ειναι ιδιαιτέρως αντι-τουρκικά». (Αγγ. Κείμενο:WITH AN OUTSTANDING IOU DEBT TO RUSSIA FOR ITS ACQUIESCENCE IN THE INVASION OF CYPRUS LAST JULY, TURKEY MAY FIND IT HARDER THAN BEFORE TO DENY ANY SOVIET REQUEST FOR OVERFLIGHT PRIVILEGES IN A FUTURE MIDDLE EASTERN WAR, PARTICULARLY WITH THE U.S. CONGRESS SO VIRULENTLY ANTI- TURKEY). (Cable: 1974STATE223755_b)
Είναι προφανές ότι όταν πρόκειται για γεωπολιτικά ζητήματα, επικρατεί πάντα η λογική του συμφέροντος και όχι των συναισθημάτων. Η ευφυής Σοβιετική διπλωματία εκείνης της εποχής, πέτυχε να εξουδετερώσει (έστω προσωρινά) το Ν/Α σκέλος του ΝΑΤΟ και να προκαλέσει κρίση στις σχέσεις των χωρών-μελών του.
ΠΗΓΗ: factchecker.gr
ΠΗΓΗ: factchecker.gr
COMMENTS