Με τη σύλληψη του Reza Zarreb (RZ) στις ΗΠΑ ξανάνοιξε το κεφάλαιο της προσωπικής διαφθοράς του Ερντογάν αλλά και του ρόλου του, εναντίων των εθνικών συμφερόντων των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.
 | |
| Ο Πρόεδρος Τραμπ και ο ισλαμιστής ηγέτης της Τουρκίας Ερντογάν. Φωτογραφία Τουρκική Προεδρία |
Tου Μάριου Ευρυβιάδη
«Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών είναι ένας ψεύτης», υπήρξε η άμεση απάντηση του Αμερικανού Preet Bharara, τέως Δημόσιου Ομοσπονδιακού Εισαγγελέα (της νοτίου περιοχής της Νέας Υόρκης) στην κατηγορία του Τούρκου αξιωματούχου πως ο Bharara είχε «στενή σχέση» με τον Φετουλάχ Γκιουλέν, τον ισλαμιστή ηγέτη που διαμένει στις ΗΠΑ και τον οποίο ο Ερντογάν και το συνάφι του κατηγορούν για πάσα νόσο που ταλαιπωρεί τη σημερινή Τουρκία και που απαιτούν την έκδοσή του, μέχρι τώρα ανεπιτυχώς, στην Τουρκία.
Ο Preet Bharara (PB), που χαίρει φήμης αδυσώπητου διώκτη της οικονομικής διαφθοράς με πάνω από 100 υποθέσεις στο ενεργητικό του, υπήρξε ο Αμερικανός αξιωματούχος που άσκησε ποινική δίωξη εναντίον του Ιρανο-αζέρου αλλά και Τούρκου υπήκοου, Reza Zarreb (RZ).
Ο τελευταίος συνελήφθη στις ΗΠΑ, τον Μάρτη του 2016, με την κατηγορία πως συνωμότησε με άλλους Τούρκους και με τουρκική κρατική τράπεζα για να παραβιάσει το αμερικανικό εμπάργκο κατά του Ιράν. Συγκεκριμένα κατηγορείται πως διεύθυνε μια συνωμοσία της τάξης του ενός δισ. δολαρίων μέσω της οποίας εξήγαγε λαθραία στο Ιράν χρυσάφι από την Τουρκία με το οποίο αγόραζε πετρέλαιο που εισήγαγε λαθραία στην Τουρκία, από το 2010-2015.
Για να πετύχει τον στόχο του, πάντοτε κατά το κατηγορητήριο, ο RZ «λάδωνε» με εκατ. δολάρια Τούρκους αξιωματούχους και τραπεζίτες. Συγκεκριμένα κατηγορούνται πως χρηματίστηκαν ένας υπουργός Οικονομικών –ο Zafer Caglayan– ο διευθυντής και υποδιευθυντής της κρατικής τράπεζας Halkbank, που φέρεται να λειτουργούσε ως «μεσάζων» και «πλυντήριο», καθώς και τελωνειακοί. (Μεταξύ των συνολικά εννέα που κατηγορούνται είναι και ο γνωστός μας προπέτης, ο Egmen Bagis που διετέλεσε υπουργός για ζητήματα ΕΕ). Συνολικά τα άτομα αυτά κατηγορούνται πως συνωμότησαν μαζί με τον RZ να χρησιμοποιήσουν το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα για τα δόλια σχέδιά τους. Όμως μόνο δύο συνελήφθησαν στις ΗΠΑ –ο RZ και ο υποδιευθυντής της Halkbank, Mehmet Hakan Attila.
Ο μόλις 34 χρόνων Zareeb έγινε και ζάμπλουτος αλλά και ήρωας στην Τουρκία, αφού οι «επιχειρήσεις» ενίσχυαν την τουρκική οικονομία. Κατά τον τουρκικό Τύπο διατηρούσε άριστες προσωπικές σχέσεις με τον Ερντογάν –από τον οποίο φέρεται να έπαιρνε οδηγίες ως «ταμίας» του– την οικογένειά του και τους μηχανισμούς του κόμματος του Τούρκου ηγέτη. Όταν τον Δεκέμβρη του 2013, ξέσπασε το οικονομικό σκάνδαλο στην Τουρκία όπου αποκαλύφθηκε η άμεση εμπλοκή του Ερντογάν, της οικογένειάς του, υπουργών του και αξιωματούχων του κόμματος, σε ένα σύστημα καθολικής σχεδόν διαφθοράς, μαζί με αυτούς που συνελήφθησαν αρχικά, ήταν και ο RZ. To σκάνδαλο του 2013 σηματοδοτούσε και την πρώτη ανοικτή σύγκρουση μεταξύ των Ερντογάν και Γκιουλέν. Με την επικράτηση Ερντογάν όλοι όσοι συνελήφθησαν για διαφθορά αφέθηκαν ελεύθεροι, μεταξύ των και ο RZ.
Ο μόλις 34 χρόνων Zareeb έγινε και ζάμπλουτος αλλά και ήρωας στην Τουρκία, αφού οι «επιχειρήσεις» ενίσχυαν την τουρκική οικονομία. Κατά τον τουρκικό Τύπο διατηρούσε άριστες προσωπικές σχέσεις με τον Ερντογάν –από τον οποίο φέρεται να έπαιρνε οδηγίες ως «ταμίας» του– την οικογένειά του και τους μηχανισμούς του κόμματος του Τούρκου ηγέτη. Όταν τον Δεκέμβρη του 2013, ξέσπασε το οικονομικό σκάνδαλο στην Τουρκία όπου αποκαλύφθηκε η άμεση εμπλοκή του Ερντογάν, της οικογένειάς του, υπουργών του και αξιωματούχων του κόμματος, σε ένα σύστημα καθολικής σχεδόν διαφθοράς, μαζί με αυτούς που συνελήφθησαν αρχικά, ήταν και ο RZ. To σκάνδαλο του 2013 σηματοδοτούσε και την πρώτη ανοικτή σύγκρουση μεταξύ των Ερντογάν και Γκιουλέν. Με την επικράτηση Ερντογάν όλοι όσοι συνελήφθησαν για διαφθορά αφέθηκαν ελεύθεροι, μεταξύ των και ο RZ.
Με τη σύλληψη όμως του RZ στις ΗΠΑ ξανάνοιξε το κεφάλαιο της προσωπικής διαφθοράς του Ερντογάν αλλά και του ρόλου του, εναντίων των εθνικών συμφερόντων των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.
Το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης φαίνεται να «γύρισε» τον RZ με αντάλλαγμα μειωμένη ποινή και, έτσι, η δίκη που άρχισε πριν μια περίπου βδομάδα στη Νέα Υόρκη έχει μόνο ένα κατηγορούμενο, τον Attila της Halkbank.
Στο μεσοδιάστημα οι Τούρκοι προσπάθησαν να εφαρμόσουν το δικό τους «Οθωμανικό δίκαιο» στην περίπτωση του RZ (και άλλων συναφών υποθέσεων όπως αυτό της σχεδιαζόμενης απαγωγής του Γκιουλέν και της βίαιης μεταφοράς του στην Τουρκία), αλλά όχι μόνο απέτυχαν, αντίθετα, η όλη υπόθεση και συμπεριφορά τους φαίνεται να τους γίνεται μπούμερανγκ.
Κατ’ αρχάς ο ίδιος ο Ερντογάν ζήτησε από τον Τραμπ να παρέμβει ώστε να σταματήσει η δίωξη του Zareeb. Ο Τραμπ του απάντησε πως το ζήτημα δεν εμπίπτει στη δικαιοδοσία του. Και μετά άρχισαν τα… οθωμανικά όργανα. Στο αρχικό στάδιο της «οθωμανικής επιχείρησης» η πιο σημαντική αλλά ανεπιτυχής προσπάθεια των Τούρκων, αρχικά με τον RZ ως συνεργαζόμενο και προτού αυτός «γυρίσει» ως μάρτυρας εναντίον τους, ήταν να χρησιμοποιήσουν υψηλά ιστάμενους πρώην Αμερικανούς αξιωματούχους που θα παρέμβαιναν στην αμερικανική Δικαιοσύνη. Σκοπός και στόχος τους ήταν η υπόθεση να απορριφθεί «εκ των έσω» ως υπόθεση της οποίας οι συνέπειες άπτονταν των συμφερόντων ασφαλείας των ΗΠΑ –δηλαδή πως επηρέαζαν αρνητικά τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο.
Αυτά, τα σχετικά λίγα, περί «Οθωμανικού δικαίου» στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού τα οποία, υπό κανονικές συνθήκες, δεν πρέπει να χρειάζονται τον οποιονδήποτε σχολιασμό. Έλα όμως που δεν είναι λίγοι που αναμασούν την τουρκική προπαγάνδα περί «οθωμανικού δικαίου», περί «οθωμανικής ανοχής» αλλά και περί «τουρκικής ειρήνης», σήμερα, ώστε να επιλυθούν τα όποια προβλήματα είτε στα Βαλκάνια, είτε στη Μέση Ανατολή, είτε στην Κύπρο. Προφανώς ζουν με την παραίσθηση που παράγει η νεοοθωμανική προπαγάνδα πως τα θύματα του Οθωμανισμού ζούσαν ευχαριστημένα, όπως και οι θύτες τους.
Η Άγκυρα έδωσε εντολή στον RZ να εργοδοτήσει ένα πρώην Γενικό Εισαγγελέα επί Προεδρίας Μπους του νεότερου, τον Michael Mukasey, ώστε να παρέμβει με αυτό τον στόχο. Συνεργάτης του Mukasey ήταν και ο πρώην Ρεμπουπλικανός δήμαρχος της Νέας Υόρκης, ο Rudy Giuliani, του οποίου ο νομικός οίκος ήταν ήδη εγγεγραμμένος στο Υπουργείο Δικαιοσύνης ως «πράκτορας» («foreign agent») της Τουρκίας. Η στρατηγική αυτή μπορεί να ήταν του Giuliani αλλά είχε, σίγουρα, «οθωμανικό άρωμα».
Κατά τον προσωπικό δικηγόρο του RZ, Benjamin Brafman, οι Giuliani και Mukasey, δεν προσελήφθησαν για να συμμετάσχουν στην υπεράσπιση του Zareeb. Αντίθετα πληρώθηκαν «για να διερευνήσουν τη δυνατότητα απόσυρσης των ποινικών κατηγοριών».«Με άλλα λόγια», γράφει ο αναλυτής David Phillips, «η όλη προσπάθεια αποσκοπούσε στον επηρεασμό υψηλά ιστάμενων κυβερνητικών αξιωματούχων ώστε να κλείσουν την υπόθεση». Και συνεχίζει υπογραμμίζοντας πως η όλη προσπάθεια σκοπό είχε να λειτουργήσει υπεράνω των δημόσιων κατηγόρων και να υποσκάψει το σύστημα Δικαιοσύνης.
Στο μεσοδιάστημα οι Τούρκοι προσπάθησαν να εφαρμόσουν το δικό τους «Οθωμανικό δίκαιο» στην περίπτωση του RZ (και άλλων συναφών υποθέσεων όπως αυτό της σχεδιαζόμενης απαγωγής του Γκιουλέν και της βίαιης μεταφοράς του στην Τουρκία), αλλά όχι μόνο απέτυχαν, αντίθετα, η όλη υπόθεση και συμπεριφορά τους φαίνεται να τους γίνεται μπούμερανγκ.
Κατ’ αρχάς ο ίδιος ο Ερντογάν ζήτησε από τον Τραμπ να παρέμβει ώστε να σταματήσει η δίωξη του Zareeb. Ο Τραμπ του απάντησε πως το ζήτημα δεν εμπίπτει στη δικαιοδοσία του. Και μετά άρχισαν τα… οθωμανικά όργανα. Στο αρχικό στάδιο της «οθωμανικής επιχείρησης» η πιο σημαντική αλλά ανεπιτυχής προσπάθεια των Τούρκων, αρχικά με τον RZ ως συνεργαζόμενο και προτού αυτός «γυρίσει» ως μάρτυρας εναντίον τους, ήταν να χρησιμοποιήσουν υψηλά ιστάμενους πρώην Αμερικανούς αξιωματούχους που θα παρέμβαιναν στην αμερικανική Δικαιοσύνη. Σκοπός και στόχος τους ήταν η υπόθεση να απορριφθεί «εκ των έσω» ως υπόθεση της οποίας οι συνέπειες άπτονταν των συμφερόντων ασφαλείας των ΗΠΑ –δηλαδή πως επηρέαζαν αρνητικά τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο.
Θύματα του Οθωμανισμού
Αυτά, τα σχετικά λίγα, περί «Οθωμανικού δικαίου» στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού τα οποία, υπό κανονικές συνθήκες, δεν πρέπει να χρειάζονται τον οποιονδήποτε σχολιασμό. Έλα όμως που δεν είναι λίγοι που αναμασούν την τουρκική προπαγάνδα περί «οθωμανικού δικαίου», περί «οθωμανικής ανοχής» αλλά και περί «τουρκικής ειρήνης», σήμερα, ώστε να επιλυθούν τα όποια προβλήματα είτε στα Βαλκάνια, είτε στη Μέση Ανατολή, είτε στην Κύπρο. Προφανώς ζουν με την παραίσθηση που παράγει η νεοοθωμανική προπαγάνδα πως τα θύματα του Οθωμανισμού ζούσαν ευχαριστημένα, όπως και οι θύτες τους.
Επιστράτευση επιφανών Ρεπουμπλικάνων για να αποσύρουν τις κατηγορίες
Η Άγκυρα έδωσε εντολή στον RZ να εργοδοτήσει ένα πρώην Γενικό Εισαγγελέα επί Προεδρίας Μπους του νεότερου, τον Michael Mukasey, ώστε να παρέμβει με αυτό τον στόχο. Συνεργάτης του Mukasey ήταν και ο πρώην Ρεμπουπλικανός δήμαρχος της Νέας Υόρκης, ο Rudy Giuliani, του οποίου ο νομικός οίκος ήταν ήδη εγγεγραμμένος στο Υπουργείο Δικαιοσύνης ως «πράκτορας» («foreign agent») της Τουρκίας. Η στρατηγική αυτή μπορεί να ήταν του Giuliani αλλά είχε, σίγουρα, «οθωμανικό άρωμα».
Κατά τον προσωπικό δικηγόρο του RZ, Benjamin Brafman, οι Giuliani και Mukasey, δεν προσελήφθησαν για να συμμετάσχουν στην υπεράσπιση του Zareeb. Αντίθετα πληρώθηκαν «για να διερευνήσουν τη δυνατότητα απόσυρσης των ποινικών κατηγοριών».«Με άλλα λόγια», γράφει ο αναλυτής David Phillips, «η όλη προσπάθεια αποσκοπούσε στον επηρεασμό υψηλά ιστάμενων κυβερνητικών αξιωματούχων ώστε να κλείσουν την υπόθεση». Και συνεχίζει υπογραμμίζοντας πως η όλη προσπάθεια σκοπό είχε να λειτουργήσει υπεράνω των δημόσιων κατηγόρων και να υποσκάψει το σύστημα Δικαιοσύνης.
Είναι μετά την αποτυχία απονομής «οθωμανικής δικαιοσύνης» που ο RΖ πρέπει να πείστηκε να συνεργαστεί με την αμερικανική Δικαιοσύνη. Και είναι μετά την αποτυχία του οθωμανικού τους στρατηγήματος που οι Τούρκοι άρχισαν μια μετωπική επίθεση συκοφαντιών, κατηγορώντας όχι μόνο τον Bharara αλλά και τον συνεργάτη του στη υπόθεση, Joon Kim, όπως επίσης και τον δικαστή της υπόθεσης, Richard Berman, πως είναι όργανα του Γκιουλέν, πως το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης αλώθηκε από Γκιουλενιστές και πως η συγκεκριμένη δίκη αποτελεί «συνέχεια» τού, κατ’ αυτούς, Γκιουλενικού πραξικοπήματος του 2016 και πολέμου κατά της Τουρκίας και προσωπικά κατά του Ερντογάν. Εναντίον δε των Bharara και Kim, η τουρκική Δικαιοσύνη άνοιξε και ποινική υπόθεση κατηγορώντας τους πως υπέκλεψαν τα στοιχεία με τα οποία συνέλαβαν και κατηγόρησαν τον RZ.
Κανένας δεν γνωρίζει πώς θα εξελιχθεί η δίκη του μόνου πλέον κατηγορούμενου στην υπόθεση, του Mehmet Hakan Attila, αλλά κυρίως κατά πόσον η μαρτυρία του RZ θα εμπλέξει πέραν από αυτόν και προσωπικά τον Ερντογάν, τον οικογενειακό του περίγυρο και τους στενούς του συνεργάτες. Γίνεται αντιληπτό πως άλλο είναι να κατηγορείται για διαφθορά από την αντιπολίτευση ο Ερντογάν στην Τουρκία και άλλο να βρεθεί ένοχος από αμερικανικό δικαστήριο. Πάντως και στην περίπτωση του Attila, που δεν παραδέχθηκε ενοχή και δικάζεται ενώπιον ενόρκων, οι Τούρκοι αποπειράθηκαν –αλλά πάλιν ανεπιτυχώς– να επηρεάσουν τα πράγματα.
Κανένας δεν γνωρίζει πώς θα εξελιχθεί η δίκη του μόνου πλέον κατηγορούμενου στην υπόθεση, του Mehmet Hakan Attila, αλλά κυρίως κατά πόσον η μαρτυρία του RZ θα εμπλέξει πέραν από αυτόν και προσωπικά τον Ερντογάν, τον οικογενειακό του περίγυρο και τους στενούς του συνεργάτες. Γίνεται αντιληπτό πως άλλο είναι να κατηγορείται για διαφθορά από την αντιπολίτευση ο Ερντογάν στην Τουρκία και άλλο να βρεθεί ένοχος από αμερικανικό δικαστήριο. Πάντως και στην περίπτωση του Attila, που δεν παραδέχθηκε ενοχή και δικάζεται ενώπιον ενόρκων, οι Τούρκοι αποπειράθηκαν –αλλά πάλιν ανεπιτυχώς– να επηρεάσουν τα πράγματα.
Κατά τον δικαστή Berman, οι ταυτότητες των ενόρκων δεν θα δημοσιοποιηθούν διότι κατέχει πληροφορίες πως «τρίτα άτομα» προσπάθησαν να πλησιάσουν μέλη του δικαστηρίου (όπως τους μεταφραστές) για να τους επηρεάσουν και πως πιστεύει πως τα άτομα αυτά σχετίζονται με την Τουρκική κυβέρνηση.
www.apopseis.com
www.apopseis.com
COMMENTS