Η Επιτροπή Ελέγχου διαπίστωσε μια σειρά παραβάσεων από τα κόμματα, όσον αφορά τον τρόπο διαχείρισης των χρηματοδοτήσεων τους. Αλλά αποφάσισε να μην κάνει τίποτα για άλλη μια φορά.
Θέλεις να ξέρεις αν το κόμμα που ψηφίζεις χρηματοδοτείται από μια εταιρεία που μολύνει το περιβάλλον ή φοροδιαφεύγει; Προφανώς και θέλεις, αφού σε μια τέτοια περίπτωση, ίσως και να μην ήθελες να το ψηφίσεις.
Σε αντίθεση με τους πολίτες, η Βουλή φαίνεται πως δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την εφαρμογή της νομοθεσίας σχετικά με τη διαφάνεια ως προς τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων, η οποία αποτελεί αναγκαίο όρο για την εύρυθμη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος και για τη διαμόρφωση ενός πλαισίου εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτών και πολιτικού συστήματος.
Στις 29 Ιανουαρίου 2018, η Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής δημοσίευσε την ετήσια έκθεσή της με τα αποτελέσματα ελέγχου των οικονομικών των κομμάτων, που δικαιούνταν και έλαβαν κρατική χρηματοδότηση για το έτος 2015.
Η συγκεκριμένη επιτροπή έχει συσταθεί και λειτουργεί ως ανεξάρτητο όργανο της Βουλής, με σκοπό την εφαρμογή της συνταγματικής Αρχής της δημοσιότητας και του ελέγχου για τη χρηματοδότηση των κομμάτων, που κατοχυρώνεται στο άρθρο 29 του Συντάγματος.
Ατιμωρησία για τις παραβάσεις της νομοθεσίας περί οικονομικών
Ωστόσο, όπως καταγγέλλει το Vouliwatch, ενώ η Επιτροπή Ελέγχου διαπίστωσε μια σειρά παραβάσεων από τα κόμματα, όσον αφορά τον τρόπο διαχείρισης του δημόσιου χρήματος που έλαβαν ως κρατική χρηματοδότηση, αποφάσισε να μην επιβάλει καμία σχετική κύρωση, προβαίνοντας σε απλές συστάσεις για το μέλλον.Με αυτό τον τρόπο, η Επιτροπή ουσιαστικά δεν ενημέρωσε ως όφειλε τους πολίτες, αντίθετα δημιούργησε περισσότερα ερωτηματικά γύρω από τη διαχείριση του δημόσιου και ιδιωτικού χρήματος που καταλήγει στα ταμεία των κομμάτων. Με άλλα λόγια, η παραπάνω απόφαση αναίρεσε τον σκοπό της έκθεσης, που είναι η κατατόπιση των πολιτών σχετικά με ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα διαφάνειας και λογοδοσίας, όπως είναι η συμμόρφωση ή μη των πολιτικών κομμάτων στη νομοθεσία για τη διαχείριση των οικονομικών τους, είτε μιλάμε για το δημόσιο χρήμα που λαμβάνουν μέσω των κρατικών επιχορηγήσεων, δηλαδή από τους φορολογούμενους, είτε για τις δωρεές από τους ιδιώτες υποστηρικτές τους.
Σύμφωνα με το Vouliwatch, η έκθεση της Επιτροπής Ελέγχου της Βουλής δεν αναφέρει ποια κόμματα ακριβώς προέβησαν σε παραβάσεις της νομοθεσίας για τα οικονομικά τους, δεν αναφέρει τα ακριβή ποσά για τα οποία διαπιστώθηκαν οι παραβάσεις κάθε κόμματος, καθώς επίσης και ποια ποσά προέρχονται από τις κρατικές επιχορηγήσεις και ποια από άλλες πηγές εσόδων των κομμάτων, όπως οι ιδιωτικές ενισχύσεις.
Κάτι βρομάει στην υπόθεση των οικονομικών των πολιτικών κομμάτων.
Δεν πρόλαβαν να συμμορφωθούν στον νόμο
Είναι αξιοσημείωτο ότι στην έκθεσή της, η Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής μετέρχεται πολλών δικαιολογιών, για να μην επιβάλει κυρώσεις στα κόμματα που παραβίασαν τη νομοθεσία για τα οικονομικά τους. Λαμβάνοντας υπόψη «το γεγονός ότι το νομοθετικό πλαίσιο χρηματοδότησης των κομμάτων υπέστη ουσιώδεις και σημαντικές τροποποιήσεις», καθορίζοντας από 1-1-2015 «ένα τελείως διαφορετικό πλαίσιο ελέγχου της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων», η Επιτροπή υποστήριξε ότι «το χρονικό διάστημα προσαρμογής των πολιτικών κομμάτων στις απαιτήσεις του νόμου ήταν πολύ μικρό, λαμβανομένου υπ’ όψη και του ότι το έτος 2015 διενεργήθηκαν δύο εκλογικές αναμετρήσεις, που δυσχέρανε έτι περαιτέρω το έργο της προσαρμογής των πολιτικών κομμάτων στις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις». Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με το ότι οι νέες ρυθμίσεις επέβαλαν για πρώτη φορά στα κόμματα τη σύνταξη ετήσιων ισολογισμών, απολογισμών και προϋπολογισμών, έκαναν την Επιτροπή να αφήσει τα κόμματα ατιμώρητα, αφού άλλωστε -κατά λέξη από την έκθεση- «κατά τα προηγούμενα έτη, και με βάση αποφάσεις της Επιτροπής, είχε δημιουργηθεί μία μακρά χρονικά πρακτική, κατά την οποία η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπ’ όψη ιστορικοπολιτικούς και ιδεολογικούς λόγους που προέβαλαν συγκεκριμένα πολιτικά κόμματα, αποδεχόταν την παρέκκλιση από συγκεκριμένες υποχρεώσεις που έθετε ο νόμος προς τα κόμματα αυτά».Βίντεο του Vouliwatch για την διαφάνεια και την ανάγκη κοινοβουλευτικού ελέγχου
Με άλλα λόγια, η Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής είπε ότι τα κόμματα μπορούν να παραβιάζουν τη νομοθεσία που τα διέπει, με τη δικαιολογία ότι αφενός δεν πρόλαβαν να συμμορφωθούν -σε αντίθεση με τους πολίτες, που τιμωρούνται ακόμη και αν έχουν αυτή τη δικαιολογία-, αφετέρου επειδή παραδοσιακά έχουν συνηθίσει να παραβιάζουν τις ρυθμίσεις σχετικά τα οικονομικά τους, για μικροκομματικούς ή οικονομικούς λόγους, με ιδεολογικά προσχήματα. Η λογική του ελληνικού κράτους σε μια πρόταση: αφού τα κόμματα παραβίαζαν πάντα τη νομοθεσία για τα οικονομικά τους, τι πειράζει να το ξανακάνουν;
Την ώρα που αυτοί και πολλοί άλλοι πολίτες πληρώνουν με φόρους για την κρατική ενίσχυση των κομμάτων, τα τελευταία δεν τηρούν τους κανόνες που διέπουν τον τρόπο που πρέπει να τα ξοδεύουν
«Ανήθικο απέναντι στους πολίτες»
Το VICE μίλησε με τον Στέφανο Λουκόπουλο, εκτελεστικό διευθυντή του Vouliwatch, για το φαινόμενο τα κόμματα να χρησιμοποιούν διάφορες δικαιολογίες, για να παραβιάζουν τη νομοθεσία για τα οικονομικά τους, την ώρα που η Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής ουσιαστικά τους παρέχει κάλυψη. Ο ίδιος ανέφερε: «Το γεγονός ότι εν μέσω παρατεταμένης οικονομικής κρίσης μια ανεξάρτητη επιτροπή επιφορτισμένη με το σημαντικό έργο του ελέγχου των οικονομικών των κομμάτων εντοπίζει σημαντικότατες -και απ' όσο αφήνει να εννοηθεί, συστηματικές- παραβάσεις της νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένων παραβάσεων σχετικών με την κατάχρηση δημόσιου χρήματος και αποφαίνεται να μην προβεί στις προβλεπόμενες από τον νόμο κυρώσεις, είναι σίγουρα προβληματικό, αλλά πρωτίστως ανήθικο απέναντι στους πολίτες του τόπου μας.Επίσης, εξίσου προβληματική είναι και η απόφαση της συγκεκριμένης επιτροπής να αποκρύψει από την ετήσια έκθεσή της τα ακριβή στοιχεία των κομμάτων και ποσών που αφορούν τις εν λόγω παραβάσεις. Με αυτόν τον τρόπο η πρόθεσή της να “προστατέψει” τους πολιτικούς φορείς ίσως να έχει τα αντίστροφα αποτελέσματα, μιας και έτσι τσουβαλιάζονται όλα τα κόμματα και η ήδη φθαρμένη αξιοπιστία στο πολιτικό μας σύστημα κλονίζεται ακόμη περισσότερο.
Αν θέλουμε να γεφυρώσουμε το χάσμα εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι στο κράτος και το ευρύτερο πολιτικό μας σύστημα, η ουσιαστική διαφάνεια και λογοδοσία είναι επιβεβλημένες. Όσο το πολιτικό -και όχι μόνο- προσωπικό της χώρας μας αρνείται –κυρίως λόγω μιας αναχρονιστικής πολιτικής κουλτούρας- να υιοθετήσει πρακτικές διαφάνειας, αλλά και να εφαρμόζει τους νόμους, τόσο θα μειώνεται η αξιοπιστία της Ελλάδας ως κράτος δικαίου - και όσο δεν υπάρχει δυνατό κράτος δικαίου, να είστε σίγουροι ότι δεν θα μας σώσουν από την οικονομική κρίση και την αβεβαιότητα ούτε οι έξοδοι στις αγορές ούτε τα τέλη των μνημονίων».
Εδώ βλέπετε τα κόμματα που τιμωρήθηκαν από την Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής λόγω της παράβασης της νομοθεσίας για τα οικονομικά τους.
Σοβαρές παραβάσεις μιας λεπτής για τη δημοκρατία νομοθεσίας
Παρότι η έκθεση της Επιτροπής είναι εξαιρετικά γενικόλογη, κάνει αναφορά σε κάποιες σοβαρές παραβάσεις της νομοθεσίας για τα οικονομικά των κομμάτων. Πρώτον, σημειώνει ότι «σε πολλά κόμματα/συνασπισμούς κομμάτων οι δαπάνες αυτών δεν διακινήθηκαν στο σύνολό τους μέσω των ειδικών τραπεζικών λογαριασμών που όφειλαν να τηρούν σε τραπεζικά ιδρύματα».Δεύτερον, «σε κάποια κόμματα/συνασπισμούς κομμάτων, ποσά της κρατικής χρηματοδότησης, που δόθηκαν για ερευνητικούς σκοπούς δεν δαπανήθηκαν εξ’ ολοκλήρου για τους σκοπούς αυτούς, αλλά για την κάλυψη λοιπών λειτουργικών αναγκών των κομμάτων».
Τρίτον, «το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος δεν θεώρησε, για τη χρήση του έτους 2015, τα κουπόνια που εξέδωσε για τη χρηματοδότησή του». Αν και σε καμιά περίπτωση -πλην της τρίτης- δεν κατονομάζονται συγκεκριμένα τα κόμματα ή οι συνασπισμοί που έκαναν τις παραβάσεις, μπορούμε να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι οι πολιτικοί σχηματισμοί στην Ελλάδα παραβιάζουν τους κανόνες διαφάνειας των οικονομικών τους, γεγονός που, μένοντας ατιμώρητο, προκαλεί σοβαρή βλάβη στην αξιοπιστία των κομμάτων και συνολικά του πολιτικού συστήματος και της δημοκρατίας ενώπιον των πολιτών.
Σχετικά, ο Στέφανος Λουκόπουλος λέει στο VICE: «Θεωρώ τουλάχιστον προκλητικό τα πολιτικά κόμματα του τόπου μας, τα οποία στην πλειοψηφία τους έχουν βεβαρημένο ιστορικό όσον αφορά τα οικονομικά τους -βλ. μη εξυπηρετούμενα δάνεια στις συστημικές τράπεζες-, να εξακολουθούν να κινούνται παραβατικά κατά τη διαχείριση των οικονομικών τους. Το γεγονός ότι μετά από σχεδόν 16 χρόνια από την ψήφιση του νόμου που ορίζει τη χρήση των ειδικών τραπεζικών λογαριασμών τα κόμματα εξακολουθούν να μην τους χρησιμοποιούν πρέπει να μας προβληματίζει όλους.
Οι πολιτικοί φορείς δεν μπορούν να εξαιρούνται από τους νόμους και οφείλουν να δίνουν το καλό παράδειγμα στην κοινωνία. Όσον αφορά το γεγονός ότι κάποια κόμματα έκαναν παράνομη διαχείριση κρατικών χρηματοδοτήσεων και η Επιτροπή αποφάνθηκε να μην επιβάλει τις προβλεπόμενες από το νόμο κυρώσεις, είναι ακατανόητο.
Όταν μιλάμε για κατασπατάληση δημοσίου χρήματος δεν μπορεί να μην προκύπτουν σημαντικές οικονομικές, αλλά και πολιτικές επιπτώσεις. Επαναλαμβάνω ότι είναι κρίσιμο η αρμόδια Επιτροπή της Βουλής να δημοσιεύσει όλα τα σχετικά δεδομένα και στοιχεία, ούτως ώστε να έχουμε όλοι μας πληρέστερη εικόνα για το μέγεθος των παραβάσεων, των ποσών δημοσίου χρήματος που δαπανήθηκαν μη σύννομα, αλλά και τους συγκεκριμένους πολιτικούς φορείς που δεν τήρησαν υπεύθυνα τα προβλεπόμενα. Δεν το λέω αυτό με τιμωρητική διάθεση, ή, αν θέλετε, με σκοπό τον δημόσιο διασυρμό των κομμάτων που δεν συμμορφώθηκαν στον νόμο, αλλά για να εξαλειφθεί το καλά εδραιωμένο –όπως εμμέσως παραδέχεται και η ίδια η Επιτροπή ελέγχου- καθεστώς ατιμωρησίας που απολαμβάνουν τα πολιτικά κόμματα του τόπου μας».
Η σοβαρότητα των παραπάνω παραβάσεων προκύπτει τόσο από το ελληνικό Σύνταγμα, όσο και από Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς, που επιβάλλει στο κράτος να ενημερώνει τους πολίτες για τα έσοδα και τις δαπάνες των πολιτικών κομμάτων. Παρόλη την ανακίνηση του ζητήματος από το Vouliwatch -που έστειλε σχετική επιστολή στη Βουλή- τα πολιτικά κόμματα και οι αρμόδιοι φορείς δεν θεώρησαν σκόπιμο να τοποθετηθούν επί του θέματος, με εξαίρεση την αναφορά του βουλευτή του Ποταμιού, Γιώργου Μαυρωτά, που έγραψε για το ζήτημα στο Twitter: «κάτι που πέρασε στα ψιλά αλλά είναι σοβαρό… Πληροφόρηση ή συσκότιση για τα οικονομικά των κομμάτων από την αρμόδια επιτροπή;».
Την ώρα που εκατομμύρια πολίτες καλούνται να καταβάλουν υψηλή φορολογία και να ανταποκριθούν στις πολλαπλές υποχρεώσεις τους απέναντι στο κράτος, τα πολιτικά κόμματα πλήττουν την αξιοπιστία της πολιτείας με το να παραβιάζουν τους κανόνες που διέπουν τα οικονομικά τους, απολαμβάνοντας ένα εξοργιστικό καθεστώς ατιμωρησίας. Η παραπάνω πρακτική αφενός αμαυρώνει την εικόνα των δημοκρατικών θεσμών στα μάτια των πολιτών, αφετέρου περνάει το μήνυμα πως όποιος πολίτης συμμορφώνεται, παρά τις δυσκολίες, στον νόμο, δεν είναι τίμιος, αλλά ηλίθιος.
Πηγη: www.vice.com/gr
COMMENTS