Όταν η πυραυλική τεχνολογία μηδενίζει την ναυτική δύναμη

Dmitry Orlov   , R . Insider ,  Ο δοκιμιογράφος συντάκτης του παρόντος άρθρου είναι από τα κορυφαία καυχήματα της άλλοτε αμε...

Dmitry Orlov , R.Insider, 

• Ο δοκιμιογράφος συντάκτης του παρόντος άρθρου είναι από τα κορυφαία καυχήματα της άλλοτε αμερικανικής εκπαίδευσης. Πτυχιούχος του περίφημου ΜΙΤ, μαθηματικός και  μηχανικός πλειάδας ειδικοτήτων, ιστορικός και από τους γνωστότερους Αμερικανούς διανοουμένους. Το περιοδικό Νιου Υόρκερ, σε άρθρο του 2009, αφιερωμένο  σε αυτόν και στον συγγραφέα Τζέιμς Κούνστλερ, τους είχε δώσει την προσωνυμία «οι δυστόπιοι», επειδή και οι δύο προβλέπουν ότι η σύγχρονη κοινωνία οδεύει προς μια συγκλονιστική και οδυνηρή συντριβή. Πολυγραφότατος συγγραφέας, σε ποικιλία θεμάτων, ο Ντιμίτρι Ορλώφ  έγινε ευρύτερα γνωστός το 2011, με βιβλίο που συγκρίνει την επερχόμενη αμερικανική με την σοβιετική κατάρρευση. Κύρια τρέχουσα απασχόλησή του είναι η οργάνωση παραγωγής  οικονομικά προσιτών πλωτών κατοικιών, το πρότυπο των οποίων έχει ο ίδιος σχεδιάσει, ναυπηγήσει και κατοικεί οικογενειακώς.

Παρουσίαση: Μιχαήλ Στυλιανού

Για τα τελευταία 500 χρόνια ευρωπαϊκά έθνη –Πορτογαλία, Ολλανδία, Ισπανία, Βρετανία, Γαλλία και (για μικρό διάστημα) Γερμανία- ήταν σε θέση να λεηλατούν μέγα μέρος του πλανήτη με την υπερπόντια χρήση της ναυτικής τους δύναμης. Καθώς σημαντικό τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε παράκτιες περιοχές και πολλοί από αυτούς τους λαούς ζουν από το διαθαλάσσιο  εμπόριο, οπλισμένα σκάφη που έφθαναν ξαφνικά από το πουθενά μπορούσαν να θέσουν τους τοπικούς πληθυσμούς υπό το έλεος τους.

Οι αρμάδες μπορούσαν να λαφυραγωγούν, να εισπράττουν φόρους και να τιμωρούν τους ανυπάκουους και στην συνέχεια να χρησιμοποιούν τα λάφυρα και τους φόρους για να ναυπηγήσουν και άλλα πλοία και να επεκτείνουν την ναυτική αυτοκρατορία τους. Αυτό έδωσε, σε μια μικρή περιοχή, με λίγες φυσικές πηγές πλούτου και ελάχιστα τοπικά πλεονεκτήματα, εκτός από το εξαιρετικό πείσμα και το πλήθος μεταδοτικών ασθενειών, να κυριαρχήσει στο κόσμο επί μισή χιλιετία.

Ο τελικός κληρονόμος αυτού του αυτοκρατορικού ναυτικού προγράμματος είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες, με την νέα προσθήκη της αεροπορικής δύναμης, τον μεγάλο στόλο των αεροπλανοφόρων και το τεράστιο δίκτυο βάσεων σε όλο τον πλανήτη, είναι υποτίθεται ικανές να επιβάλουν την Pax Americana σε ολόκληρο τον κόσμο. ΄Η μάλλον μπορούσαν να το κάνουν, για μιαν σύντομη  περίοδο ανάμεσα στην κατάρρευση της Σοβιετικής ΄Ενωσης και την ανάδυση της Ρωσίας και της Κίνας ως νέων παγκόσμιων δυνάμεων και την ανάπτυξη από αυτές νέων τεχνολογιών πολέμου θαλάσσης και αέρος. Αλλά τώρα αυτό το αυτοκρατορικό πρόγραμμα έφτασε στο τέρμα.

Πριν από την Σοβιετική κατάρρευση, οι Αμερικανοί στρατιωτικοί δεν τολμούσαν να απειλήσουν εκείνες τις χώρες που η Σοβιετική ΄Ενωση κάλυπτε με την προστασία της. Παρά ταύτα, χρησιμοποιώντας την ναυτική κυριαρχία τους στις θαλάσσιες οδούς μεταφοράς αργού πετρελαίου και επιμένοντας ότι το εμπόριο πετρελαίου πρέπει να διεξάγεται σε αμερικανικά δολάρια, οι ΗΠΑ μπορούσαν να ξοδεύουν περισσότερα από όσα κέρδιζαν, εκδίδοντας χρεόγραφα σε δολάρια και αναγκάζοντας διάφορες χώρες να επενδύσουν σε αυτά. Εισήγαγαν ότι επιθυμούσαν, χρησιμοποιώντας δάνειο χρήμα και εξήγαν πληθωρισμό, ενθυλακώνοντας τις οικονομίες ανθρώπων από όλο τον κόσμο.

 Με αυτή την διαδικασία οι ΗΠΑ συσσώρευσαν ιλιγγιώδη μεγέθη εθνικού χρέους –χωρίς κανένα ιστορικό προηγούμενο, σε είτε απόλυτους ή σχετικούς όρους. Όταν αυτή η βόμβα χρέους τελικά εκραγεί θα διασπείρει την οικονομική ερήμωση πολύ πέραν των συνόρων των ΗΠΑ. Και θα εκραγεί, όταν πάψει να λειτουργεί η αντλία πλούτου πετροδολαρίων, που επιβλήθηκε στον κόσμο λόγω της αμερικανικής ναυτικής και αεροπορικής υπεροχής,

H νέα τεχνολογία κατασκευής πυραύλων κατέστησε φτηνή την κατατρόπωση μιας ναυτικής αυτοκρατορίας. Προηγουμένως για να δώσεις μια ναυτική μάχη, έπρεπε να διαθέτεις πλοία με υπεροχή σε ταχύτητα και δύναμη πυρός απέναντι στα σκάφη του εχθρού. Η ισπανική αρμάδα νικήθηκε από την βρετανική. Πιο πρόσφατα αυτό εσήμαινε ότι μόνο χώρες με βιομηχανική ισχύ ίση με των ΗΠΑ θα μπορούσαν και να ονειρευτούν να τους αντιταχθούν στρατιωτικά. Αλλά τώρα αυτό δεν ισχύει πλέον.

Οι νέοι πύραυλοι, που η Ρωσία μπορεί να εκτοξεύσει από απόσταση χιλιάδων χιλιομέτρων, είναι ακατανίκητοι και ένας μόνον φτάνει για να βυθίσει ένα αντιτορπιλικό και μόνο δύο για να βυθίσουν ένα αεροπλανοφόρο. Η αμερικανική αρμάδα μπορεί τώρα να βυθιστεί χωρίς ο αντίπαλος να έχει μιαν αρμάδα. Η αναλογία μεγεθών ανάμεσα στην αμερικανική και τη ρώσικη οικονομία ή μεταξύ των αμυντικών δαπανών δεν παίζει πλέον ρόλο: Οι Ρώσοι μπορούν να κατασκευάσουν περισσότερους υπερηχητικούς πυραύλους, πολύ πιο γρήγορα και πολύ φτηνότερα, από όσο μπορούν να φτιάξουν αεροπλανοφόρα οι Αμερικανοί.

Εξίσου σημαντική είναι η ανάπτυξη νέων δυνατοτήτων αεροπορικής άμυνας από τους Ρώσους: τα συστήματα S-300 και  S-400, που μπορούν να σφαλίσουν τον εναέριο χώρο ενός κράτους. Οπουδήποτε είναι εγκατεστημένα αυτά τα συστήματα, όπως στην Συρία, οι αμερικανικές δυνάμεις είναι τώρα αναγκασμένες να κρατιούνται έξω από την ακτίνα δράσης τους. Με την γοργή εξάτμιση της ναυτικής και αεροπορικής υπεροπλίας τους, το μόνο που μπορούν οι ΗΠΑ να κάνουν στο στρατιωτικό πεδίο είναι να καταφύγουν στην χρήση μεγάλων εκστρατευτικών χερσαίων δυνάμεων –μιαν επιλογή που είναι πολιτικά αχώνευτη και έχει αποδειχτεί αναποτελεσματική στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν.

Υπάρχει επίσης και η πυρηνική επιλογή, αλλά ενώ το πυρηνικό τους οπλοστάσιο δεν πρόκειται να εξουδετερωθεί στο προσεχές μέλλον, τα πυρηνικά όπλα είναι χρήσιμα μόνο ως αποτρεπτικά. Η ειδική αξία τους έγκειται στο να εμποδίζουν την κλιμάκωση πολέμων πέρα από ένα ορισμένο επίπεδο, που ωστόσο δεν εμποδίζει την εξάλειψη της αερο-ναυτικής υπεροχής του αντιπάλου. Τα πυρηνικά όπλα είναι πολύ χειρότερο από άχρηστα στην επαύξηση της επιθετικότητας κάποιου απέναντι σε μια πυρηνική δύναμη και μάλιστα μια τέτοια απόπειρα θα μπορούσε να είναι αυτοκτονική.

Αυτό που αντιμετωπίζουν τώρα οι ΗΠΑ είναι βασικά το χρηματοπιστωτικό πρόβλημα ενός χρέους που είναι αδύνατο να  εξοφληθεί και μιας φθαρμένης αντλίας πλούτου. Και θα πρέπει να είναι συγκλονιστικά φανερό ότι με πυροδότηση πυρηνικών εκρήξεων οπουδήποτε στον κόσμο δεν λύνονται τα προβλήματα μιας αυτοκρατορίας στο χείλος της χρεοκοπίας.

Γεγονότα που επισημαίνουν τεράστιες, αλλαγές εποχής στον κόσμο, συχνά εμφανίζονται μικρά όταν τα  βλέπεις μεμονωμένα. Το πέρασμα του Ρουβίκωνα από τον Ιούλιο Καίσαρα ήταν απλά μια ποτάμια διάβαση. Η συνάντηση και αδελφοποίηση των Ρωσικών και αμερικανικών στρατευμάτων στον Έλβα ποταμό ήταν ένα σχετικά περιορισμένο γεγονός –ελάχιστο σε σχέση με την πολιορκία του Λένινγκραντ, την μάχη του Στάλινγκραντ και την πτώση του Βερολίνου. Ωστόσο σηματοδοτούσαν μιαν τεκτονική μεταβολή στο ιστορικό τοπίο. Και ίσως μόλις πριν λίγο να έχουμε γίνει μάρτυρες κάτι ανάλογου, με την πρόσφατη μικρή μάχη της Ανατολικής Γκούτα στην Συρία, όπου οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν ένα σκηνοθετημένο επεισόδιο χημικών όπλων για να εξαπολύσουν μιαν εξ ίσου σκηνοθετημένη επίθεση σε μερικά αεροδρόμια και κτίρια. Το αμερικανικό Κατεστημένο της εξωτερικής πολιτικής ήθελε να δείξει πως εξακολουθεί να λογαριάζεται και πως έχει ακόμη να παίξει ένα ρόλο. Αλλά αυτό πράγματι που συνέβη είναι ότι καταδείχτηκε πως η αμερικανική ναυτική και αεροπορική δύναμη βρέθηκε σχεδόν τελείως εκτός παιχνιδιού.

Φυσικά όλα αυτά είναι φοβερά νέα για τα κατεστημένα του στρατού και της εξωτερικής πολιτικής, όσο και για τους πολλούς γερουσιαστές και βουλευτές, στων οποίων τις εκλογικές περιφέρειες είναι εγκατεστημένες στρατιωτικές βιομηχανίες ή στρατιωτικές βάσεις. Φυσικά και είναι επίσης κακή είδηση για εργολάβους αμυντικών έργων, στρατιωτικό προσωπικό, προσωπικό βάσεων και πολλούς άλλους επίσης. Είναι ακόμη πολύ κακή είδηση και από την οικονομική άποψη, αφού οι αμυντικές δαπάνες είναι περίπου το μόνο αποτελεσματικό μέσο τόνωσης της οικονομίας για το οποίο είναι η κυβέρνηση ικανή. Του Ομπάμα οι «έτοιμες δουλειές με το φτυάρι» δεν κατάφεραν τίποτα για να εμποδίσουν την δραματική «κατολίσθηση της συμμετοχής στην απασχόληση» –κατά τον μεταμοντέρνο όρο για την αύξηση της ανεργίας. Υπάρχει βέβαια ακόμη το θαυμάσιο πρόγραμμα να πετάξουμε σωρούς χρημάτων στην διαστημική εξερεύνηση (όσο ακόμη μπορούμε να αγοράζουμε τους αναγκαίους κινητήρες πυραύλων από τους Ρώσους –που τώρα σκέφτονται να πάψουν την εξαγωγή τους στις ΗΠΑ, σε αντίποινα για τις αμερικανικές κυρώσεις). 

Εν ολίγοις, έτσι και αφαιρέσεις αυτό το στρατιωτικό διεγερτικό, η οικονομία θα κάνει έναν βροντερό ήχο μπουμ, ακολουθούμενο από έναν συνεχώς ασθενέστερο συριγμό ξεφουσκώματος.

Περιττεύει να πούμε πως όλοι όσοι εμπλέκονται θα βάλουν τα δυνατά τους για να αρνηθούν ή να κρύψουν, για όσο το δυνατό περισσότερο χρόνο, το γεγονός ότι τα κατεστημένα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας έχουν εξουδετερωθεί. 

Η πρόβλεψή μου είναι ότι η αεροπορική και ναυτική αυτοκρατορία της Αμερικής δεν θα αφανιστεί  επειδή υπέστη στρατιωτική ήττα, ούτε θα διαλυθεί μόλις συνειδητοποιηθεί το νέο πως είναι άχρηστη. Απλά θα αναγκαστεί να περιστείλει τις επιχειρήσεις της, λόγω έλλειψης κεφαλαίων. Μπορεί να υπάρξουν ακόμη μερικά θορυβώδη μπουμ προτού «τα παρατήσει», αλλά κυρίως αυτό που θα ακούσουμε είναι πάρα πολλούς κλαυθμυρισμούς. ΄Ετσι έφυγε η Σοβιετική ΄Ενωση, έτσι θα φύγει και η αμερικανική αυτοκρατορία.