Τα τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν περιορίζει τις ατομικές ελευθερίες, καθώς και επιβάλλει κυρώσεις στα άτομα που “προσβάλλουν το Ισλάμ” ή παραμελούν τις ισλαμικές πρακτικές.
Του Soner Cagaptay
Τις τελευταίες εβδομάδες, οι Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν αρχίσει να περιγράφουν τη στρατιωτική ανάπτυξη της χώρας στη Συρία ως «τζιχάντ». Κατά τις δύο πρώτες ημέρες της επιχείρησης , η οποία ξεκίνησε στις 20 Ιανουαρίου, η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων της κυβέρνησης διέταξε όλα τα σχεδόν 90.000 τζαμιά της Τουρκίας να μεταδώσουν το στίχο “Al-Fath” από το Κοράνι – “την προσευχή της κατάκτησης” – μέσω των μεγαφώνων στους μιναρέδες τους.
Η όλο και περισσότερο χρήση της τζιχάντ, η οποία τιμωρεί με βία όσους ‘προσβάλλουν το Ισλάμ’, είναι ένα κρίσιμο βήμα προς την επιβολή της σαρία σε μια κοινωνία. Δυστυχώς, η Τουρκία φαίνεται να κινείται σιγά σιγά σε αυτό το μονοπάτι.
Στη Δύση, ο νόμος της σαρία συνίσταται συχνά σε σωματικές τιμωρίες, όπως οι αποκεφαλισμοί που εκτελούνται από ισλαμιστές εξτρεμιστές και τους ομολόγους τους του Ισλαμικού Κράτους. Αλλά στην πραγματικότητα, μόνο σε μερικές χώρες, όπως το Ιράν και η Σαουδική Αραβία, είναι σε ισχύ η σαρία.
Οι περισσότερες μουσουλμανικές χώρες έχουν ένα συνδυασμό θρησκευτικών και κοσμικών νόμων, με αποτέλεσμα μια μορφή πιο ήπιας σαρία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο νόμος της σαρία αποτελείται από ένα πολύπλοκο δίκτυο νομικών, πολιτικών και διοικητικών μέτρων. Σε συνδυασμό με την κρατική εξουσία, επιβάλλει τις ισλαμικές πρακτικές στο κοινό, όπως η νηστεία κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού.
Κατά την ευρέως διαδεδομένη πρακτική της, η σαρία δεν είναι μαύρος μανδύας ή το τσεκούρι του εκτελεστή, αλλά μάλλον ένα αδιαπέραστο πέπλο που περιβάλλει ολόκληρη την κοινωνία. Πολλοί ευσεβείς μουσουλμάνοι επιλέγουν ξεχωριστά να συμμορφώνονται με μερικές ή όλες τις αρχές του νόμου της σαρίας. Αλλά, ως πολιτική δύναμη, η σαρία αντλεί την εξουσία της από κυβερνητικούς και κοινωνικούς μηχανισμούς πίεσης. Μαζί, εξαναγκάζουν τους πολίτες να προσχωρήσουν στο συντηρητικό φάσμα του Ισλάμ.
Η Τουρκία, καθιερωμένη ως κοσμική δημοκρατία από τον Mustafa Kemal Ataturk στο τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, κατάφερε να κρατήσει μακριά τη σαρία από την επίσημη σφαίρα. Ενώ παραμένει το κοσμικό συνταγματικό σύστημα, η δική μου έρευνα, οι δημοσκοπήσεις και οι πρόσφατες εξελίξεις στην Τουρκία μαζί δείχνουν μια επικίνδυνη μετατόπιση.
Τα τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν περιορίζει τις ατομικές ελευθερίες, καθώς και επιβάλλει κυρώσεις στα άτομα που “προσβάλλουν το Ισλάμ” ή παραμελούν τις ισλαμικές πρακτικές. Από τον Νοέμβριο του 2017, η αστυνομία – που ελέγχεται από την κεντρική κυβέρνηση – παρακολουθεί ηλεκτρονικά σχόλια σχετικά με τη θρησκεία και καταστέλλει την ελευθερία της έκφρασης όταν βρίσκουν τέτοια σχόλια που είναι “προσβλητικά για το Ισλάμ”.
Το κυβερνητικό τηλεοπτικό δίκτυο της Τουρκίας, TRT, αμαυρώνει όσους δεν συμμετέχουν στις ισλαμικές πρακτικές. Τον Ιούνιο του 2016 φιλοξένησε τον θεολόγο Mustafa Askar, ο οποίος δήλωσε κατά τη διάρκεια μιας ζωντανής εκπομπής ότι “όσοι δεν προσεύχονται με ισλαμικό τρόπο είναι ζώα”.
Η εκπαίδευση αποτελεί πρωταρχικό πυλώνα στις προσπάθειες του Ερντογάν να επιβάλει τη σαρία στη χώρα. Το εκπαιδευτικό σύστημα της Τουρκίας, όπως και η αστυνομία, υπάγεται στον έλεγχο της κεντρικής κυβέρνησης και το Υπουργείο Παιδείας πιέζει τους πολίτες να συμμορφώνονται με τις συντηρητικές ισλαμικές πρακτικές στα δημόσια σχολεία.
Η κυβέρνηση εισάγει επίσημα τις θρησκευτικές πρακτικές στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα απαιτώντας από όλα τα νεοσυσταθέντα σχολεία της Τουρκίας να φιλοξενήσουν Ισλαμικούς χώρους προσευχής. Πρόσφατα, για παράδειγμα, ένας τοπικός εκπαιδευτικός υπάλληλος στην Κωνσταντινούπολη ζήτησε από τους δασκάλους να φέρουν τους μαθητές να παρακολουθήσουν πρωινή προσευχή στα τοπικά τζαμιά.
Τίποτα δεν λέει περισσότερο τις προσπάθειες του Ερντογάν να συνδυάσει τις ισλαμικές πρακτικές με την πολιτική του εξουσία παρά το πρόσφατα ανεβαθμισμένο καθεστώς της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων – γνωστό στα Τούρκικα ως “Diyanet.”
Ο επικεφαλής του Diyanet προηγουμένως έδινε αναφορά σε υπουργό, αλλά ο Ερντογάν αναβάθμισε το καθεστώς του νέου ηγέτη της διεύθυνσης, Ali Erbas, σε εκείνο του de facto αντιπροέδρου.
Με βάση τη νεοσυσταθείσα πολιτική του δύναμη, το Diyanet άρχισε να εκδίδει εντολές για την εισαγωγή στοιχείων του νόμου της σαρία στην τουρκική κοινωνία. Πρόσφατα, η Διεύθυνση δημοσίευσε μια fatwa στην ιστοσελίδα της, η οποία υποδηλώνει ότι τα κορίτσια από 9 και αγόρια ηλικίας από 12 ετών θα μπορούσαν να παντρευτούν – αφού, σύμφωνα με το νόμο της σαρία, η ενηλικίωση αρχίζει στην εφηβεία. Μόνο όταν το Diyanet αντιμετώπισε μια τεράστια λαϊκή κατακραυγή, ανακάλεσαν αυτό τη fatwa. Και πιο πρόσφατα, στις 9 Φεβρουαρίου, το θρησκευτικό σώμα ανακοίνωσε ένα νέο σχέδιο διορισμού “εκπροσώπων του Diyanet” μεταξύ των μαθητών σε όλες τις τάξεις των σχεδόν 60.000 δημόσιων σχολείων της Τουρκίας, φέρνοντας τη δημόσια εκπαίδευση υπό στενό έλεγχο της καθοδηγούμενης από Ερντογάν θρησκείας.
Αλλά όσοι αναμένουν από τον Ερντογάν να κηρύξει τον ισλαμικό νόμο στην Τουρκία θα πρέπει να περιμένουν αρκετό καιρό. Η αλλαγή δεν θα γίνει εν μία νυκτί. Αυτό γίνεται σταδιακά καθώς κατεβαίνει το διαφανές πέπλο της σαρία.
ΠΗΓΗ: onisilos.gr
Στη Δύση, ο νόμος της σαρία συνίσταται συχνά σε σωματικές τιμωρίες, όπως οι αποκεφαλισμοί που εκτελούνται από ισλαμιστές εξτρεμιστές και τους ομολόγους τους του Ισλαμικού Κράτους. Αλλά στην πραγματικότητα, μόνο σε μερικές χώρες, όπως το Ιράν και η Σαουδική Αραβία, είναι σε ισχύ η σαρία.
Οι περισσότερες μουσουλμανικές χώρες έχουν ένα συνδυασμό θρησκευτικών και κοσμικών νόμων, με αποτέλεσμα μια μορφή πιο ήπιας σαρία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο νόμος της σαρία αποτελείται από ένα πολύπλοκο δίκτυο νομικών, πολιτικών και διοικητικών μέτρων. Σε συνδυασμό με την κρατική εξουσία, επιβάλλει τις ισλαμικές πρακτικές στο κοινό, όπως η νηστεία κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού.
Κατά την ευρέως διαδεδομένη πρακτική της, η σαρία δεν είναι μαύρος μανδύας ή το τσεκούρι του εκτελεστή, αλλά μάλλον ένα αδιαπέραστο πέπλο που περιβάλλει ολόκληρη την κοινωνία. Πολλοί ευσεβείς μουσουλμάνοι επιλέγουν ξεχωριστά να συμμορφώνονται με μερικές ή όλες τις αρχές του νόμου της σαρίας. Αλλά, ως πολιτική δύναμη, η σαρία αντλεί την εξουσία της από κυβερνητικούς και κοινωνικούς μηχανισμούς πίεσης. Μαζί, εξαναγκάζουν τους πολίτες να προσχωρήσουν στο συντηρητικό φάσμα του Ισλάμ.
Η Τουρκία, καθιερωμένη ως κοσμική δημοκρατία από τον Mustafa Kemal Ataturk στο τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, κατάφερε να κρατήσει μακριά τη σαρία από την επίσημη σφαίρα. Ενώ παραμένει το κοσμικό συνταγματικό σύστημα, η δική μου έρευνα, οι δημοσκοπήσεις και οι πρόσφατες εξελίξεις στην Τουρκία μαζί δείχνουν μια επικίνδυνη μετατόπιση.
Τα τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν περιορίζει τις ατομικές ελευθερίες, καθώς και επιβάλλει κυρώσεις στα άτομα που “προσβάλλουν το Ισλάμ” ή παραμελούν τις ισλαμικές πρακτικές. Από τον Νοέμβριο του 2017, η αστυνομία – που ελέγχεται από την κεντρική κυβέρνηση – παρακολουθεί ηλεκτρονικά σχόλια σχετικά με τη θρησκεία και καταστέλλει την ελευθερία της έκφρασης όταν βρίσκουν τέτοια σχόλια που είναι “προσβλητικά για το Ισλάμ”.
Το κυβερνητικό τηλεοπτικό δίκτυο της Τουρκίας, TRT, αμαυρώνει όσους δεν συμμετέχουν στις ισλαμικές πρακτικές. Τον Ιούνιο του 2016 φιλοξένησε τον θεολόγο Mustafa Askar, ο οποίος δήλωσε κατά τη διάρκεια μιας ζωντανής εκπομπής ότι “όσοι δεν προσεύχονται με ισλαμικό τρόπο είναι ζώα”.
Η εκπαίδευση αποτελεί πρωταρχικό πυλώνα στις προσπάθειες του Ερντογάν να επιβάλει τη σαρία στη χώρα. Το εκπαιδευτικό σύστημα της Τουρκίας, όπως και η αστυνομία, υπάγεται στον έλεγχο της κεντρικής κυβέρνησης και το Υπουργείο Παιδείας πιέζει τους πολίτες να συμμορφώνονται με τις συντηρητικές ισλαμικές πρακτικές στα δημόσια σχολεία.
Η κυβέρνηση εισάγει επίσημα τις θρησκευτικές πρακτικές στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα απαιτώντας από όλα τα νεοσυσταθέντα σχολεία της Τουρκίας να φιλοξενήσουν Ισλαμικούς χώρους προσευχής. Πρόσφατα, για παράδειγμα, ένας τοπικός εκπαιδευτικός υπάλληλος στην Κωνσταντινούπολη ζήτησε από τους δασκάλους να φέρουν τους μαθητές να παρακολουθήσουν πρωινή προσευχή στα τοπικά τζαμιά.
Τίποτα δεν λέει περισσότερο τις προσπάθειες του Ερντογάν να συνδυάσει τις ισλαμικές πρακτικές με την πολιτική του εξουσία παρά το πρόσφατα ανεβαθμισμένο καθεστώς της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων – γνωστό στα Τούρκικα ως “Diyanet.”
Ο επικεφαλής του Diyanet προηγουμένως έδινε αναφορά σε υπουργό, αλλά ο Ερντογάν αναβάθμισε το καθεστώς του νέου ηγέτη της διεύθυνσης, Ali Erbas, σε εκείνο του de facto αντιπροέδρου.
Με βάση τη νεοσυσταθείσα πολιτική του δύναμη, το Diyanet άρχισε να εκδίδει εντολές για την εισαγωγή στοιχείων του νόμου της σαρία στην τουρκική κοινωνία. Πρόσφατα, η Διεύθυνση δημοσίευσε μια fatwa στην ιστοσελίδα της, η οποία υποδηλώνει ότι τα κορίτσια από 9 και αγόρια ηλικίας από 12 ετών θα μπορούσαν να παντρευτούν – αφού, σύμφωνα με το νόμο της σαρία, η ενηλικίωση αρχίζει στην εφηβεία. Μόνο όταν το Diyanet αντιμετώπισε μια τεράστια λαϊκή κατακραυγή, ανακάλεσαν αυτό τη fatwa. Και πιο πρόσφατα, στις 9 Φεβρουαρίου, το θρησκευτικό σώμα ανακοίνωσε ένα νέο σχέδιο διορισμού “εκπροσώπων του Diyanet” μεταξύ των μαθητών σε όλες τις τάξεις των σχεδόν 60.000 δημόσιων σχολείων της Τουρκίας, φέρνοντας τη δημόσια εκπαίδευση υπό στενό έλεγχο της καθοδηγούμενης από Ερντογάν θρησκείας.
Αλλά όσοι αναμένουν από τον Ερντογάν να κηρύξει τον ισλαμικό νόμο στην Τουρκία θα πρέπει να περιμένουν αρκετό καιρό. Η αλλαγή δεν θα γίνει εν μία νυκτί. Αυτό γίνεται σταδιακά καθώς κατεβαίνει το διαφανές πέπλο της σαρία.
ΠΗΓΗ: onisilos.gr
COMMENTS