Η αποστολή τεράστιων ποσοτήτων αποβλήτων στην Κίνα αποτελούσε βασική στρατηγική της διαχείρισης αποβλήτων πολλών ευρωπαϊκών χωρών,
Όταν η Κίνα, ο μεγαλύτερος εισαγωγέας αποβλήτων στον κόσμο, κοινοποίησε πριν λίγους μήνες στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου ότι δεν θα εισάγει απορρίμματα άλλων χωρών, ώστε να εστιάσει στα δικά της προβλήματα ρύπανσης, βρήκε τους μεγάλους «εξαγωγείς» πλαστικών απορριμμάτων απροετοίμαστους.
Οι εισαγωγές πλαστικών αποβλήτων είχαν καταστροφικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην υγεία των εργαζομένων στην Κίνα. Οι παρτίδες συχνά είχαν μολυνθεί από επικίνδυνα υλικά, όπως ιατρικά απορρίμματα, θέτοντας σε κίνδυνο τους εργαζομένους στις εγκαταστάσεις ανακύκλωσης.
Σε επίσημη κοινοποίηση στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, η κινεζική κυβέρνηση δήλωσε ότι μεγάλες ποσότητες «βρώμικων ή ακόμη και επικίνδυνων αποβλήτων» βρέθηκαν αναμεμειγμένες με τα στερεά απόβλητα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πρώτη ύλη για την κατασκευή νέων προϊόντων.
«Προκειμένου να προστατευθούν τα περιβαλλοντικά συμφέροντα της Κίνας και η δημόσια υγεία, προσαρμόζουμε επειγόντως τη λίστα των εισαγόμενων στερεών αποβλήτων και απαγορεύουμε την εισαγωγή στερεών αποβλήτων που είναι πολύ μολυσμένα», αναφέρει η ανακοίνωση.
Μαζί με την απαγόρευση της εισόδου όλων των πλαστικών απορριμμάτων από το εξωτερικό, θεωρείται ότι η Κίνα προτίθεται επίσης να εμποδίσει την είσοδο συγκεκριμένων μετάλλων στη χώρα.
Η αποστολή τεράστιων ποσοτήτων αποβλήτων στην Κίνα αποτελούσε βασική στρατηγική της διαχείρισης αποβλήτων πολλών ευρωπαϊκών χωρών, με αποτέλεσμα τώρα το νέο κινεζικό σχέδιο, με όνομα «Εθνικό Ξίφος», να προκαλεί έντονη ανησυχία σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική, επειδή ο όγκος των ανακυκλώσιμων υλικών που καταλήγουν στην Κίνα είναι τόσο μεγάλος που είναι απίθανο να αντισταθμιστεί από οποιονδήποτε άλλο συνδυασμό χωρών.
Η ΕΕ παράγει περισσότερους από 79 δισεκατομμύρια τόνους απορριμμάτων συσκευασίας κάθε χρόνο... και η ποσότητα αυξάνεται διαρκώς.
Σε σχετικό δελτίο Τύπου, η οργάνωση Ανακυκλωτές Πλαστικών Ευρώπης, με έδρα τις Βρυξέλλες, προειδοποίησε για τις δυσμενείς συνέπειες της κινεζικής απόφασης. «Αυτή η απότομη αλλαγή στις συνθήκες της αγοράς καταδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για την υλοποίηση μιας πραγματικής και βιώσιμης αγοράς αποβλήτων στην Ευρώπη. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την βελτίωση του σχεδιασμού για την ανακύκλωση, τη συλλογή και τη διαλογή απορριμμάτων», αναφέρει η ανακοίνωση.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Worldwatch , ο μέσος Βορειοαμερικανός ή Ευρωπαίος καταναλώνει 100 κιλά πλαστικού κάθε χρόνο . Σε παγκόσμιο επίπεδο, μόνο το 14% των απορριμμάτων μας ανακυκλώνεται. Οι μηχανές ανακύκλωσης δεν είναι σε θέση να διαχωρίσουν τα πλαστικά σε επαναχρησιμοποιούμενες μορφές, τα πλαστικά απόβλητα πιέζονταν σε δέματα και αποστέλλονταν στην Κίνα, όπου η διαλογή γινόταν με τα χέρια.
Περίπου 8 εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων , δηλαδή το μέγεθος που εισήγαγε η Κίνα το 2016, τώρα χρειάζεται να υποστεί επεξεργασία κάπου αλλού. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει τη μετατόπιση των αποβλήτων σε γειτονικές χώρες, αλλά οι λιγότερο ανεπτυγμένες βιομηχανίες επεξεργασίας δημιουργούν έναν αυξανόμενο άτυπο τομέα ανακύκλωσης, με τις ανάλογες περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιβαρύνσεις. Προς το παρόν, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν στραφεί σε χώρους υγειονομικής ταφής και αποτέφρωσης για να απαλλαγούν από τις αυξανόμενες ποσότητες πλαστικών αποβλήτων, πράγμα που σημαίνει ότι οι πόροι όχι μόνο σπαταλούνται αλλά και ρυπαίνουν αέρα και γη.
Η πολιτική απόφαση της Κίνας δεν πρέπει να σημαίνει ότι το πρόβλημα των πλαστικών απορριμμάτων μεταφέρεται σε άλλες χώρες ή θα ταφεί σε χώρους υγειονομικής ταφής. Αντίθετα, αυτή η στιγμή πρέπει να θεωρηθεί ως σημείο ενεργοποίησης για την ανάπτυξη βιώσιμων πρακτικών διαχείρισης πλαστικών απορριμμάτων και για την αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης στις χώρες εξαγωγής αποβλήτων. Είναι όμως εφικτό;
Οι κανονισμοί για τα πλαστικά απόβλητα δείχνουν πώς η πράσινη βιομηχανική πολιτική μπορεί να επηρεάσει άμεσα την καθημερινότητά μας, αλλά είναι μόνο ένα κομμάτι σε μια σειρά από διαφορετικές πολιτικές που μπορούν και πρέπει να βοηθήσουν να μετατρέψουμε τις οικονομίες μας σε οδηγούς βιωσιμότητας. Ωστόσο η έρευνα στον τομέα της πράσινης βιομηχανικής πολιτικής εξακολουθεί να είναι σχετικά περιορισμένη, αν και το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών και η δράση για την πράσινη οικονομία (PAGE) προσφέρουν δεδομένα και εξειδικευμένες συμβουλές προς τους υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτικής για τις χώρες τους.
Τα σκουπίδια της Ευρώπης
Η Ευρώπη υπερηφανεύεται για την ιδιότητα του περιβαλλοντικού ηγέτη - πρωταθλητή της «κυκλικής οικονομίας», στην οποία η ενέργεια και οι πόροι συλλέγονται προσεκτικά, επαναχρησιμοποιούνται και ανακυκλώνονται. Η αλήθεια όμως είναι ότι μεγάλο μέρος της πράσινης επιτυχίας της βασίστηκε στην εξαγωγή των απορριμμάτων της αλλού.
Μέχρι την αρχή του τρέχοντος έτους, η ηπειρωτική χώρα παρέμεινε καθαρή με την αποστολή εκατομμυρίων τόνων χαρτιού, πλαστικών και κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων με φορτηγά πλοία προς την Κίνα.
Από τα 56,4 εκατομμύρια τόνους χαρτιού της ΕΕ το 2016, περίπου 8 εκατομμύρια κατέληξαν στην Κίνα, αγοράστηκαν από κέντρα ανακύκλωσης που το μετατρέπουν σε χαρτόνι και το αποστέλλουν πίσω στην Ευρώπη ως συσκευασία για τις κινεζικές εξαγωγές. Την ίδια χρονιά, η ΕΕ συγκέντρωσε 8,4 εκατομμύρια τόνους πλαστικών απορριμμάτων και απέστειλε 1,6 εκατομμύρια τόνους στην Κίνα.
Στο τέλος λοιπόν του περασμένου έτους, το Πεκίνο τερμάτισε αυτήν την πρακτική, εφαρμόζοντας αυστηρά όρια στις εισαγωγές ξένων αποβλήτων. Μόλις είκοσι εβδομάδες αργότερα, η Ευρώπη αγωνίζεται να διαχειριστεί βουνά πλαστικών και χάρτινων απορριμμάτων.
«Όλα τα κέντρα διαλογής είναι φραγμένα, τα αποθέματά μας υπερβαίνουν τα επιτρεπόμενα όρια», δήλωσε ο Pascal Gennevieve, επικεφαλής της ομοσπονδίας Γάλλων ανακυκλωτών και διευθυντής ανακύκλωσης στη γαλλική εταιρεία διαχείρισης αποβλήτων Veolia.
Το κόστος των απορριμμάτων και ο πλαστικός φόρος
Εδώ και χρόνια, οι ευρωπαίοι ειδικοί μιλούν για τα οφέλη του περιορισμού και της επαναχρησιμοποίησης των αποβλήτων. Μάλιστα στις αρχές του 2018 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το όραμά της για το μέλλον των πλαστικών, προτρέποντας την Ευρώπη να μετατρέψει τα απόβλητα σε οικονομική ευκαιρία.
Η στρατηγική της Επιτροπής για τις πλαστικές ύλες, που ανακοινώθηκε τον Ιανουάριο, έχει ως στόχο να καταστήσει όλες τις πλαστικές συσκευασίες ανακυκλώσιμες ή επαναχρησιμοποιήσιμες έως το 2030, πράγμα που λέει ότι θα μπορούσε να δημιουργήσει 200.000 θέσεις εργασίας. Για να συμβεί αυτό, η ικανότητα της Ευρώπης να ταξινομεί και να ανακυκλώνει τα απόβλητα θα πρέπει να πολλαπλασιαστεί τέσσερις φορές - κάτι που θα κοστίσει έως και 16,6 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η Επιτροπή εξετάζει επίσης ένα φόρο επί των παρθένων πλαστικών για να καταστήσει τα ανακυκλωμένα πλαστικά πιο ελκυστικά.
Επιπλέον, οι χώρες της ΕΕ συμφώνησαν τον περασμένο Δεκέμβριο να αυξήσουν τους στόχους ανακύκλωσης για άλλα υλικά συσκευασίας - χαρτί και χαρτόνι, μέταλλα και γυαλί - στο 70% μέχρι το 2030.
Η ανακύκλωση όμως εντός ΕΕ είναι δύο ταχυτήτων. Οι περισσότερες χώρες της ΕΕ συλλέγουν πλαστικό με μέταλλο, γεγονός που συμβάλλει στη μείωση του κόστους συλλογής και διατηρεί σχετικά υψηλή ποιότητα, αλλά το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιρλανδία, η Ελλάδα, η Ρουμανία και η Μάλτα επιτρέπουν ένα μίγμα μεταλλικών, πλαστικών, γυάλινων, χαρτονιού και χαρτιού στην ίδια σακούλα. Αυτό παράγει χαμηλής ποιότητας απόβλητα που είναι δύσκολο να πωληθούν.
Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς αποβλήτων της ΕΕ και δεν διαθέτει δυνατότητα ανακύκλωσης στο σπίτι. Οι Βρετανοί ανακυκλωτές φοβούνται ότι η κινεζική απαγόρευση, σε συνδυασμό με τον κίνδυνο να μην μπορούν να εξάγουν απόβλητα στην ΕΕ μετά το Brexit, θα πρέπει να αναγκάσουν την κυβέρνηση να επανεξετάσει την προσέγγισή της για τη διαχείριση αποβλήτων. Αλλά προς το παρόν, το Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθεί να στέλνει τα απόβλητά του στο εξωτερικό.
Η Κίνα από την άλλη έχει «περιβαλλοντική ατζέντα και οικονομική ατζέντα για ... να γίνει παγκόσμιος ηγέτης στην ανακύκλωση», δήλωσε ο Arnaud Brunet, γενικός διευθυντής του Γραφείου Διεθνούς Ανακύκλωσης.
Νέοι προορισμοί, αποτεφρωτήρες και υγειονομική ταφή
Η απαγόρευση του Πεκίνου έχει οδηγήσει ορισμένες χώρες -συμπεριλαμβανομένων πολλών στην ΕΕ, καθώς και τις ΗΠΑ και την Αυστραλία- να αναζητούν άλλες αγορές στην Ασία για να δεχτούν τα απόβλητά τους.
Προσωρινά στοιχεία από το Γραφείο Διεθνούς Ανακύκλωσης, δείχνουν ότι μεταξύ του τελευταίου τριμήνου του 2016 και του 2017, οι εισαγωγές πλαστικών απορριμμάτων της Μαλαισίας υπερδιπλασιάστηκαν στους 180.000 τόνους. Το Βιετνάμ, η Ταϊλάνδη, η Ινδονησία και η Ινδία έχουν παρόμοιες τάσεις.
Ωστόσο, οι ασιατικές χώρες αντιπροσωπεύουν μόνο μισό εκατομμύριο τόνους παγκόσμιων εισαγωγών πλαστικών απορριμμάτων - λιγότερο από το ένα τρίτο της Ευρώπης που απεστάλησαν στην Κίνα.
«Θα επιλέξουμε μόνο το πλαστικό που μπορούμε να πουλήσουμε και τα υπόλοιπα θα πάνε στους αποτεφρωτήρες», δήλωσε ο Gennevieve, διευθυντής ανακύκλωσης στο Veolia.
Οι αποτεφρωτήρες είναι κατασκευασμένοι για να διαχειρίζονται μικτά αστικά απόβλητα. Το πολύ πλαστικό - το οποίο απελευθερώνει περισσότερη θερμότητα όταν καίγεται - έχει διαβρωτική επίδραση στα μηχανήματα, πράγμα που σημαίνει ότι και οι μονάδες καύσης αποβλήτων αγωνίζονται με την υπερπροσφορά.
Η αναθεωρημένη οδηγία για την ταφή των αποβλήτων, η οποία συμφωνήθηκε από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ τον περασμένο Δεκέμβριο, επέβαλε ανώτατο όριο στο 10% όλων των αστικών αποβλήτων έως το 2035, αλλά επέτρεψε σε ευρωπαϊκές χώρες με υψηλά ποσοστά υγειονομικής ταφής επιπλέον πενταετή συμμόρφωση. Η Βουλγαρία, η Εσθονία, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Μάλτα, η Ρουμανία και η Σλοβακία κατέβαλαν το περισσότερο από το ήμισυ των αποβλήτων τους το 2014 σύμφωνα με την Eurostat.
Τα σκουπίδια της ΕΕ μπορούν ακόμα να σταλούν ανατολικά, αλλά στην Ανατολική Ευρώπη αντί της Ανατολικής Ασίας. Η Βουλγαρία, η οποία το 2014 κατέστρεψε το 82% των αποβλήτων της, έχει πολύ μικρούς φόρους για τη συγκομιδή απορριμμάτων.
«Θα μπορούσαν να γίνουν οι χώροι υγειονομικής ταφής της Ευρώπης», δήλωσε η Ella Stengler, διευθυντής της ομοσπονδίας CEWEP. «Τα απόβλητα βρίσκουν πάντα τον φθηνότερο τρόπο και τόπο».
COMMENTS