Κοιτάζοντας προς τα πίσω την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008, είναι εκπληκτικό το πόσο γρήγορα έγιναν όλα αυτά. Εκ των υστ...
Κοιτάζοντας προς τα πίσω την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008, είναι εκπληκτικό το πόσο γρήγορα έγιναν όλα αυτά.
Εκ των υστέρων υπήρχαν μερικά σημάδια έγκαιρης προειδοποίησης, αλλά το πραγματικό μέγεθος της καταστροφής εκτυλίχθηκε στο κοινό μόνο τις τελευταίες στιγμές πριν γίνει φανερό ότι η Lehman ήταν καταδικασμένη.
Πρώτα , για λόγους παραλληλισμού , ας ανακεφαλαιώσουμε τα γεγονότα του 2007-2008:
Υπήρχαν λίγοι πρώιμοι δείκτες για τα δεινά της Lehman.
Αυτοί που είχαν εσωτερική πληροφόρηση όμως, γνώριζαν πολύ καλά: Στα τέλη του 2007, η Goldman Sachs τοποθέτησε ένα τεράστιο ιδιοκτησιακό στοίχημα εναντίον της Lehman , που θα γίνει γνωστό παγκοσμίως ως " Big Short". (Είναι ένα στοίχημα , από το οποίο αργότερα θα επωφεληθεί κατά τη διάρκεια της κρίσης).
Το καλοκαίρι του 2007 τα δάνεια subprime άρχιζαν να έχουν κακές επιδόσεις στην αγορά. Μέχρι τον Αύγουστο του 2007, η διαπραγμάτευση εμπορικών τίτλων είδε τη ρευστότητα της να εξατμίζεται γρήγορα και η χρηματοδότηση για όλους τους τύπους τίτλων , που βασίζονταν σε περιουσιακά στοιχεία , είχε στερέψει.
Αλλά , ακόμα και στα τέλη του 2007, υπήρχε μικρή δημόσια ένδειξη ότι η Lehman είχε ολοκληρώσει την αποστράγγιση της ρευστότητας της.
Πιθανώς η πρώτη δημόσια ένδειξη ότι τα πράγματα πήγαιναν καθοδικά για την Lehman δεν εμφανίστηκε μέχρι τις 8 Ιουνίου 2008, όταν η Fitch Ratings υποβάθμισε την αξιολόγηση της Lehman στο ΑΑ-μείον, με προοπτικές αρνητικές. (Ειρωνικά, 7 χρόνια από την ημέρα αυτή θα υποβαθμιστεί από την S & P και η Deutsche Bank)
Oι " αρνητικές προοπτικές" έδειχναν ότι μια άλλη περαιτέρω υποβάθμιση είναι πιθανή. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, αυτή η αναφορά υποβάθμιζε υπερβολικά την τότε κατάσταση.
Μόλις 3 μήνες αργότερα, κατά τη διάρκεια μίας μόλις εβδομάδας , η Lehman θα ανακοινώσει μια μεγάλη ζημιά και θα κηρύξει πτώχευση.
Και τα υπόλοιπα είναι πλέον ιστορία.
Η ΒΔΟΜΑΔΑ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΕ ΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΙΑ
10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΊΟΥ 2008 H LEHMAN BROTHERS ΑΝΑΚΟΙΝΩΝΕΙ ΜΙΑ ΖΗΜΙΑ 3,9 ΔΙΣ ΔΟΛΆΡΙΑ.
13 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2008 ΤΟ FEDERAL RESERVE ΔΕΝ ΕΓΚΡΙΝΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΡΕΥΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
14 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2008 Η ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΗΝΩΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΑΠΌ ΤΗΝ BARCLAYS
15 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2008 Η LEHMAN BROTHERS KANEI AITHMA ΓΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΛΟΓΩ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑΣ
Θα μπορούσε αυτό να συμβεί με την Deutsche Bank?
Κατ 'αρχάς, πρέπει να δηλώσουμε το αυτονόητο: Αν η Deutsche Bank είναι η επόμενη Lehman, δεν θα το ξέρουμε μέχρι τα γεγονότα να προχωρήσουν με ανεξέλεγκτους και επιταχυνόμενους ρυθμούς.
Η φύση όλων των τραπεζών , που βασίζονται στο σύστημα κλασματικών αποθεμάτων , - που βρίσκονται εξ ορισμού συνεχώς σε πτώχευση - είναι να προβάλλουν μια αύρα σταθερότητας μέχρι η ψευδαίσθηση να έχει ήδη αρχίσει να διαλύεται.
Μέχρι τη στιγμή που θα αντιληφθούμε την κρίση - αν κάποια κρίση βρίσκεται στον ορίζοντα - , αυτή θα έχει κατακάψει τα πάντα από τη στιγμή που θα είναι ήδη γνωστή στο κοινό.
Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι η αλήθεια είναι το πρώτο θύμα του συνόλου των τραπεζικών κρίσεων.
Θα υπάρξουν λίγα σημάδια έγκαιρης προειδοποίησης.
Για το σκοπό αυτό, αρχίζουμε να συνδέουμε τις τελείες:
Παρακάτω αναφέρονται όσα συνέβησαν στην Deutsche Bank κατά τη διάρκεια των τελευταίων 15 μηνών:
Τον Απρίλιο του 2014, η Deutsche Bank αναγκάστηκε να συγκεντρώσει επιπλέον 1,5 δισ σε κεφάλαια Tier 1 για να ενισχύσει την κεφαλαιακή διάρθρωση της . Γιατί?
'Ενα μήνα μήνα αργότερα , τον Μάιο του 2014, η μάχη για τη ρευστότητα συνεχίστηκε και η DB ανακοίνωσε την πώληση νέων μετοχών αξίας 8 δισ ευρώ , με εκπτωση έως και 30%. Γιατί και πάλι?
Ήταν μια κίνηση ,που έκανε το σύνολο των χρηματοπιστωτικών μέσων ενημέρωσης να απορήσει .
Η ήρεμη προς τα έξω εικόνα της Deutsche Bank δεν φαίνεται να αντανακλούσε τις εσπευσμένες προσπάθειές της για άντληση ρευστότητας.
Κάτι ήταν αναμφισβήτητα σάπιο πίσω από την κουρτίνα.
Προωθούμαστε γρήγορα μέχρι τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους: η Deutsche Bank δεν περνάει ένα "τεστ αντοχής" του τραπεζικού κλάδου στις ΗΠΑ και της δίνεται μια αυστηρή προειδοποίηση για να βελτιώσει την κεφαλαιακή της διάρθρωση.
Τον Απρίλιο, η Deutsche Bank επιβεβαιώνει ότι έκανε συμφωνία για ένα αμοιβαίο διακανονισμό με τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο , όσον αφορά την χειραγώγηση του επιτοκίου LIBOR. Η τράπεζα επωμίζεται ένα τεράστιο πρόστιμο 2,1 δισ δολαρίων προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ. (Παρόλα αυτά, το πρόστιμο αντιπροσωπεύει ένα μικρό ποσοστό από τα κέρδη της από το έγκλημα).
Τον Μάιο, παραχωρούνται σ' ένα από διευθύνοντες συμβούλους της Deutsche Bank, τον Anshu Jain, νέες τεράστιες εξουσίες από το διοικητικό συμβούλιο.
Υποθέτουμε ότι αυτή είναι μια " κίνηση αντιμετώπιης κρίσης". Σε περιόδους κρίσης η δύναμη της εκτελεστικής εξουσίας είναι συχνά αυξημένη.
Στις 5 Ιουνίου η Ελλάδα δεν καταβάλλει δόση στο ΔΝΤ. Ο κίνδυνος αθέτησης των υποχρεώσεων για όλο το χρέος της σήμερα θεωρείται αυξημένος. Αυτό έχει τεράστιες επιπτώσεις για την Deutsche Bank.
6 και 7 Ιουνίου : (Σάββατο / Κυριακή, αμέσως μετά την μη καταβολή δόσης από την Ελλάδα στο ΔΝΤ) δύο από τους διευθύνοντες συμβούλους της Deutsche Bank ανακοινώνουν την αναχώρηση- έκπληξη τους από την εταιρεία. (Μόλις ένα μήνα μετά την παραχώρηση νέων διευρυμένων εξουσιών στον Jain).
Ο Anshu Jain θα παραιτηθεί πρώτος στο τέλος του Ιουνίου. Ο Jürgen Fitschen θα παραιτηθεί τον επόμενο Μάιο.
9 Ιουνίου: Η S & P μειώνει την πιστοληπτική αξιολόγηση της Deutsche Bank σε BBB + Μόλις τρεις βαθμίδες πάνω από "σκουπίδια". (Παρεμπιπτόντως, η βαθμίδα BBB + είναι ακόμη χαμηλότερη από αυτήν, στην οποία υποβαθμίστηκε η Lehman - που προηγήθηκε από την κατάρρευση της μόλις μετά από 3 μήνες )
Και εδώ βρισκόμαστε τώρα.
Πόσο άσχημα είναι τα πράγματα ?
Δεν ξέρουμε γιατί δεν επιτρέπεται σε μας να γνωρίζουμε .
Αλλά αυτά δεν είναι οι κινήσεις μιας υγιούς επιχείρησης.
,
Πόσο εκτεθειμένη είναι η Deutsche Bank?
Το πρόβλημα για την Deutsche Bank είναι ότι oι συμβατικές λιανικές τραπεζικές εργασίες δεν αποτελούν σημαντικό κέντρο κέρδους.
Για να διατηρήσει τα περιθώρια κέρδους, η Deutsche Bank έχει αναγκαστεί να δραστηριοποιείται σε πιο ριψοκίνδυνες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων από τις ανταγωνίστριες της τράπεζες.
Η Deutsche Bank διαθέτει στον ισολογισμό της περισσότερα από 75 τρις δολάρια σε παράγωγα στοιχήματα , ένα ποσό που είναι είκοσι φορές μεγαλύτερο από το γερμανικό ΑΕΠ.
Η έκθεση της σε παράγωγα είναι ακόμη μεγαλύτερη και από την έκθεση της JP Morgan κατά το συγκλονιστικό ποσό των 5 τρισ δολαρίων .
Με αυτό το είδος έκθεσης, σχετικά μικρές κινήσεις μπορούν να επισπεύσουν καταστροφικές απώλειες.
Και πάλι, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η Ελλάδα έχασε μόλις μία πληρωμή με το ΔΝΤ και επιπλέον χρεοκοπίες βέβαια δεν βρίσκονται πέρα από τη σφαίρα της δυνατότητας.
Αυτό δεν είναι καλό.
Ακόμη και αν όλα τα τουβλάκια domino δεν έχουν ήδη τοποθετηθεί καλά, υπάρχει ακόμα ένα τελευταίο τουβλάκι, που ολοκληρώνει το σκηνικό.
Γνωρίστε τον Tom Humphrey. Είναι επικεφαλής των Επενδυτικών Υπηρεσιών της Deutsche Bank στην Wall Street.
'Ηταν επίσης επικεφαλής του τμήματος επενδύσεων σταθερού εισοδήματος της Lehman.
Προγενέστερη ιστορία, ίσως θα πείτε.
H ιστορία ποτέ δεν επαναλαμβάνεται. Αλλά τυχαίνει να κάνει ρήμμα , όπως στα ποιήματα .
Σε όρους αγορών, κάνει ρήμμα κάθε 7 χρόνια περίπου.
ΣΧΟΛΙΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ
Το άρθρο εστιάζει στους κινδύνους για τη DEUTSCHE BANK , που πηγάζουν από την ύπαρξη έκθεσης σε παράγωγα προιόντα αξίας 75 τρισ δολαρίων.
Αναφέρεται επίσης με συγκεχυμένο τρόπο στο ότι η μη πληρωμή της δόσης προς το ΔΝΤ από την Ελλάδα επιτάχυνε με κάποιο απροσδιόριστο τρόπο τις διοικητικές αλλαγές στην DB.
Για να συμπληρώσω λίγο την εικόνα θα θυμίσω μερικές ξεχασμένες λεπτομέρειες.
Τον Μάιο του 2014 ,μετά από σχετική απαίτηση των πιστωτών της Ελλάδας, έγιναν αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου σε Ελληνικές τράπεζες, που απορροφήθηκαν μόνο με ιδιωτική τοποθέτηση προς ειδικούς επενδυτές.
Η αύξηση κεφαλαίου για την Εθνική Τράπεζα ήταν 2,5 δισ ευρώ και διατέθηκαν μετοχές με τιμή 2,20 ευρώ.
Η τράπεζα Πειραιώς άντλησε 1,75 δισ ευρώ με τιμή 1,70 ευρώ.,
H Alpha Bank συγκέντρωσε 1,2 δισ ευρώ με τιμή 0,65 ευρώ.
H Eurobank μάζεψε 2,86 δισ ευρώ και έγινε ιδιωτική με τιμή 0,31 ευρώ.
Το συνολικό ποσό λοιπόν αυτών των αυξήσεων ήταν 8,31 δισ ευρώ.
Οι ειδικοί επενδυτές, που έκαναν αυτές τις "επιτυχημένες" αγορές, αν διατήρησαν ως σήμερα τις μετοχές που αγόρασαν τότε, χάνουν ήδη πάνω 4,97 δισ ευρώ.
Πολύ περισσότερα από την Lehman , που χρεοκόπησε με αφορμή ζημιές μόνο 3,9 δισ δολάρια...
Η μέση χασούρα τους είναι το 59,8% των αρχικών κεφαλαίων, που επένδυσαν.
Ποιοί πραγματικά ήταν αυτοί ίσως δεν θα το μάθουμε ποτέ.
Την ίδια περίοδο είχαμε και μία έκδοση πενταετούς ομολόγου από την Εθνική τράπεζα αξίας 750 εκατ ευρώ.
Γνωρίζουμε ότι στην έκδοση αυτή μεσολάβησαν ως συντονιστές οι τράπεζες Bank of America, η Μerril Lynch, η Goldman Sachs, η ΗSBC και η Morgan Stanley.
Την Deutsche Bank δεν την βλέπουμε να συμμετέχει στις παραπάνω αυξήσεις κεφαλαίου και στην έκδοση ομολόγων.
Αν διαβάσουμε όμως το παραπάνω άρθρο, την ίδια εποχή η Deutsche Bank είχε αυξήσει τα κεφάλαια της κατά 9,5 δισ ευρώ. (=1,5+8).
Κατά διαβολική σύμπτωση , τα κεφάλαια που χρειάστηκαν για τις αυξήσεις κεφαλαίων και το ομόλογο της ΕΤΕ ως τον Μάιο ήταν 9,06 δισ ευρώ.
Το ερώτημα που ανακύπτει είναι αν η ίδια η Deutsche Bank ή πελάτες της ή δανειζόμενοι απ' αυτήν άμεσα ή έμμεσα συμμετείχαν σ' αυτές τις πράξεις.
Aς παρατηρήσουμε το παρακάτω διάγραμμα , που απεικονίζει την διαχρονική εξέλιξη τριών δεικτών του Βloomberg, που συνδέονται με κρατικά γερμανικά ομόλογα (πορτοκαλί γραμμή), με εταιρικά ομόλογα σε ευρώ (μπλε γραμμή) και με υψηλού επιτοκίου εταιρικά ομόλογα σε ευρώ (κόκκινη γραμμή).
Στις 30.5.2014 η απόσταση μεταξύ της μπλε γραμμής και της κόκκινης είναι η μεγαλύτερη δυνατή και παραμένει περίπου σταθερή έως σήμερα, ενώ από τις 10.4.2015 η μπλέ και η πορτοκαλί γραμμή κινούνται πτωτικά με τάση να συναντηθούν, κάτι που σχεδόν έγινε την 24.4.2015.
Θεωρείτε πιθανό στις 30.5.2014 η Deutsche Bank να επένδυσε τα 9,06 δισ ευρώ των αυξήσεων κεφαλαίων της σε προιόντα που ακολουθούν την μπλε γραμμή?
Aν ναι , τότε η Deutsche Bank θα είχε πετύχει σήμερα ετήσια απόδοση 4,72% με ομόλογα που έχουν κουπόνι μόλις 0,47% (πορτοκαλί γραμμή).
Αν τα είχε επενδύσει όμως σε εταιρικά ομόλογα θα είχε πετύχει απόδοση μόλις 2,41% με ομόλογα με κουπόνι 1,19% (μπλε γραμμή) ή απόδοση 2,22% με κουπόνι 4,15% (κόκκινη γραμμή).
Οι επενδυτές, που συμμετείχαν στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των Ελληνικών τραπεζών , ακολούθησαν πάντως χειρότερη πορεία από την μπλε γραμμή, καθώς η απόδοση που πέτυχαν (αν πέτυχαν κάποια απόδοση με τεχνικές εξισορρόπησης κινδύνου) είναι περίπου η μισή απ' αυτήν που ανάμεναν , καθώς ήδη έχουν μόνο το 40,2% των επενδεδυμένων κεφαλαίων τους (=100-59,8).
Το πιο λογικό είναι ότι η Deutsche Bank θα επένδυσε ως συντηρητικός επενδυτής , ακολουθώντας την μπλε γραμμή.
Αν συνέβη όντως κάτι τέτοιο βλέπουν με τρόμο από τις αρχές Ιουνίου 2015 τις αποδόσεις τους να συμπεριφέρονται σαν τις αποδόσεις εταιρικών ομολόγων με υψηλό τοκομερίδιο (υψηλού κινδύνου).
Φαντάζομαι ότι, αν έχουν κάνει αντιστάθμιση κινδύνου στις επενδύσεις τους, θα προτιμούσαν τον Μάιο του 2014 προιόντα της μπλέ και κόκκινης γραμμής και όχι της πορτοκαλί γραμμής (με τοκομερίδιο μόλις 0,47%), που δεν θα μπορούσε να προσφέρει επαρκή μόχλευση για κάλυψη μέτριου κινδύνου.
Δυστυχώς για την Deutsche Bank (και για όσους σκέφτονται παρόμοια) άρχισε η εποχή θετικής συσχέτισης ανάμεσα στις αποδόσεις των εταιρικών ομολόγων υψηλής πιστοληπτικής ικανότητας και των εταιρικών ομολόγων χαμηλής πιστοληπτικής ικανότητας (junk bonds).
Σε παρόμοιο περιβάλλον τα παράγωγα επενδυτικά προιόντα έχουν κινδύνους, που δεν αντισταθμίζονται, αλλά αντίθετα αυξάνονται με τις μέχρι σήμερα ακολουθούμενες στρατηγικές hedging.
Συμβαίνει δηλαδή αυτό που έπαθε η Lehman το 2008.
Πίστεψε ότι τιτλοποιώντας και ασφαλίζοντας τον πιστωτικό κίνδυνο από τα subprime δάνεια ,αυτός θα ήταν ελεγχόμενος και ανεκτός.
Στη σημερινή εποχή τράπεζες σαν την Deutsche Bank είναι επικίνδυνες.
Πώς θα μπορούσε μία τράπεζα με έδρα σε μία χώρα με εθνικό εισόδημα 2,74 τρις ευρώ (Γερμανία) , που αποτελεί τμήμα ενός οικονομικού χώρου (ΕΕ) με εισόδημα 9,6 τρις ευρώ, να ασφαλίσει ή να καλύψει κινδύνους από παράγωγα αξίας 54,7 τρις ευρώ?
Πολύ απλά, μακροπρόθεσμα δεν μπορεί και το ατύχημα σύντομα θα προκύψει...
Το αν η Ελλάδα θα επιταχύνει το DeBaccident θα φανεί στην πορεία
COMMENTS